Gold Mining: బంగారం విశ్వం నుంచీ భూమికి వచ్చిందా?... పసిడికీ, పరుసవేదికీ సంబంధమేంటి? గోల్డ్ హంట్!

బంగారం చరిత్ర తెలుసుకుందాం. (File Image)

Gold Mining: బంగారం అరుదైనది, అందమైనది, విలువైనది. ఈ ప్రపంచంలో పసిడి నచ్చనిదెవరికి? అందరికీ ఇష్టమే. ప్రతి ఒక్కరి ఇంట్లో... ఎంతో కొంత బంగారం నగల రూపంలో ఉంటుంది. భారతీయులమైన మనకు కనకం ఓ సెంటిమెంట్ కూడా. ఐతే... అసలీ స్వర్ణం ఎలా పుట్టింది? భూమిలోకి ఎక్కడి నుంచీ వచ్చింది? మన ఇంట్లోనే బంగారాన్ని తయారుచెయ్యొచ్చా? ఇలాంటి ఆసక్తికర విశేషాల్ని తెలుసుకుందాం.

బంగారానికి ఉన్న చరిత్ర అంతా ఇంతా కాదు. ప్రపంచ నాగరికతలకూ, స్వర్ణానికీ విడదీయలేని సంబంధం ఉంది. మేలిమి బంగారం కోసం... శతాబ్దాలుగా ఎన్నో ప్రయోగాలు జరిగాయి. పసిడి వల్ల అమరత్వం సిద్ధిస్తుందనే సిద్ధాంతాలూ (Alchemy) వున్నాయి. మనందరి జీవితాలతో ఎప్పుడోకప్పుడు ముడిపడిపోయే బంగారు లోకంలోకి వెళ్దొద్దాం.

బంగారం........ భూమిలోని పైపై పొరల్లో దొరికే విలువైన ఖనిజాల్లో ఒకటి. ఈజిఫ్టు, చైనా, హరప్పా, సింధు నాగరికతల్లో స్వర్ణం వాడకంపై ఆధారాలున్నాయి.

ఈజిఫ్టులో 6 వేల ఏళ్ల కిందటి నుంచే... కనకంను వాడినట్లు చరిత్ర చెబుతోంది. అప్పటి రాజులు... ఉత్తర నైలూ నది, ఎర్ర సముద్రం, నుబియాన్ ఎడారి ప్రాంతాల నుంచీ పసిడి (Egypt Gold)ని తెప్పించినట్లు తేలింది. ఐతే... అప్పట్లో వస్తు మారకానికి బార్లీని మాధ్యమంగా వాడేవాళ్లు. క్రీస్తుపూర్వం 7వ శతాబ్దం నుంచీ... బంగారు నాణేలను చెలామణీలోకి తెచ్చినట్లు ఆధారాలున్నాయి.

స్వర్ణాన్ని ఎక్కువగా ఉపయోగించిన ఈజిఫ్టులో... ఫారో (Pharaoh) రాజులు చనిపోయేటప్పుడు... వాళ్లు వాడిన బంగారు వస్తువుల్ని కూడా ఉంచి, సమాధి చేసేవాళ్లు. ఫారో రాజు టుటన్‌ఖమన్ (Tutankhamun) సమాధిని 1922లో కనిపెట్టిన పరిశోధకులు ఆశ్చర్యపోయారు. సమాధి గదిలో కుప్పలుగా కనిపించిన బంగారు వస్తువులు ఆశ్చర్యపరిచాయి.

18వ శతాబ్దంలో కాలిఫోర్నియాలో బంగారం వేట జోరుగా సాగింది. 1848లో కాలిఫోర్నియాలోని సాక్రామెంటోలో... ఓ రంపపు మిల్లు ఓనర్‌కి తొలిసారి భూమిలో ముడి బంగారం దొరికింది. అంతే... నాలుగేళ్లు గడిచేసరికి... పెద్ద ఎత్తున వేట మొదలైంది. 1854లో ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద స్వర్ణ ముద్దను... కాలిఫోర్నియాలోని కార్సన్ హిల్ దగ్గర కనిపెట్టారు. దాని బరువు 88 కేజీలు. ఇప్పటి లెక్కల ప్రకారం దాని విలువ 42 కోట్ల రూపాయలు. ఒక్క 18వ శతాబ్దంలోనే దాదాపు 4వేల టన్నుల బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేశారు. అంటే... 40 లక్షల కేజీలు. ఇప్పటి లెక్కల ప్రకారం దాని విలువ (రూ.19244000000000) 19లక్షల 24వేల 400 కోట్ల రూపాయలు. కాలిఫోర్నియాలో గోల్డ్ దొరికే ప్రదేశాలన్నింటినీ కలిపి... మదర్ లోడ్ పేరుతో పిలుస్తున్నారు.

ఉత్తర అమెరికాలో లోతైన బంగారం గని ఎక్కడుందో తెలుసా? కెనడాలోని క్విబెగ్‌ నగరం (Quebec)లో. భూ ఉపరితలం నుంచీ 4 కిలోమీటర్ల లోపలికి తవ్వేశారు. లోపల 350 టన్నుల (3,50,000 కేజీల) గోల్డ్ ఉంటుందని లెక్కలేశారు. అమెరికాలో 2021 నాటికి 8,133.5 మెట్రిక్ టన్నుల బంగారం నిల్వలు ఉన్నాయి. అంటే 8,133,500 కేజీల బంగారం. దాని విలువ ప్రస్తుతం (రూ.39130268500000) రూ.39 లక్షల కోట్లకు పైనే. ప్రపంచంలో ఇంకెక్కడా ఇంత స్వర్ణం లేదు. అమెరికా.... కెంటకీలోని... ఫోర్ట్ నాక్స్‌ (Fort Knox)లో.... పెద్ద మొత్తంలో బంగారం నిల్వలున్నాయి. లక్షా 9వేల ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఫోర్ట్ నాక్స్‌లో... ఎక్కడ చూసినా ఆర్మీ నిఘా ఉంటుంది. ఫోర్ట్ నాక్స్‌తోపాటూ... అమెరికా మొత్తం కలిపితే... దాదాపు 9వేల మెట్రిక్ టన్నుల బంగారం ఉందని అంచనా.

దక్షిణాఫ్రికాలో బంగారం నిల్వల్ని కనుక్కోక ముందువరకూ.... ప్రపంచంలో చాలా ప్రదేశాల్లో కనకం కోసం వేటాడారు. కాలిఫోర్నియా గోల్డ్ రష్, విక్టోరియా గోల్డ్ రష్, క్లోండికే గోల్డ్ రష్ ఇలాంటివే.

బంగారానికి ఉన్న భౌతిక లక్షణాలు ఆశ్చర్యం కలిగిస్తాయి. మీకు తెలుసా... 28 గ్రాముల బంగారాన్ని 300 చదరపు అడుగుల పల్చని రేకులాగా సాగదీయవచ్చు. మన జుట్టు కంటే సన్నగా తయారవ్వగలదు. 28 గ్రాముల బంగారంతో... 80 కిలోమీటర్ల పొడవున్న తీగను తయారుచెయ్యవచ్చు.

గోల్డ్ రసాయనిక నామం... Au. లాటిన్‌ భాషలో "ఆరం" అంటారు. అంటే మెరుపు అని అర్థం. బంగారం అద్భుతమైన హీట్ కండక్టర్. అందుకే దీన్ని ఎలక్ట్రికల్ వస్తువుల తయారీలో వాడతారు.

ప్రస్తుతం ప్రపంచంలో అత్యధికంగా బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తున్న దేశం చైనా. ఏడాదికి 350 టన్నులకు పైగా ఉత్పత్తి చేస్తోంది. చైనా తర్వాతి స్థానంలో రష్యా ఉంది. దాదాపు 330 టన్నులు ఉత్పత్తి చేస్తోంది. రష్యా తర్వాతి స్థానంలో ఉన్న ఆస్ట్రేలియా... 325 టన్నులకు పైగా ఉత్పత్తి చేస్తోంది.

బంగారాన్ని ఎక్కువగా ఇష్టపడే భారత దేశంలో హరప్పా, మహెంజోదారో నాగరికతా కాలం నుంచే బంగారాన్ని వాడినట్లు ఆధారాలున్నాయి. గుప్తులు, చోళులు, విజయనగర రాజులు, టిప్పు సుల్తాన్, బ్రిటీష్ పాలకులు... స్వర్ణం కోసం భూమిని జల్లెడ పట్టారు. ప్రస్తుతం దేశంలో కర్ణాటక, ఆంధ్రప్రదేశ్, జార్ఖండ్‌లో బంగారం దొరుకుతోంది. ఆమధ్య రాజస్థాన్‌లో కూడా నిల్వలు ఉన్నట్లు తెలిసినా... ఎంత అన్నది అంచనాకి రాలేదు. కర్ణాటకలో 180 లక్షల టన్నులు ఉండగా... ఏపీలో 70 లక్షల టన్నులున్నట్లు తేలింది. ఇప్పటివరకూ కర్ణాటకలో దాదాపు వెయ్యి టన్నుల బంగారాన్ని వెలికితీశారు.



బంగారాన్ని భూమి నుంచి ఎలా వెలికితీస్తారు?:
మనకు మంచి నీళ్లు కావాలంటే... బావి నుంచో, పంపు నుంచో తీసుకోవచ్చు. అదే బంగారం కావాలంటే... భూమిని జల్లెడ పట్టాల్సిందే. ఒక్క గ్రాము పసిడి కావాలన్నా కొన్ని గంటలపాటూ రిస్క్ చెయ్యాల్సిందే. అసలు భూమిలో గోల్డ్ ఎక్కడుందో ఎలా కనిపెడతారు? దాన్ని ఎలా వెలికి తీస్తారు? మనం కూడా స్వర్ణాన్ని సేకరించవచ్చా?

ప్రపంచంలో బంగారం గనుల సంఖ్య తగ్గిపోతున్నా... ఉత్పత్తి మాత్రం పెరుగుతోంది. కారణం... టెక్నాలజీ పరంగా, పారిశ్రామికంగా వస్తున్న మార్పులే. ప్రస్తుతం హైడ్రోమెటలర్జీ ప్రక్రియ... బంగారం వెలికితీతకు ఎక్కువగా ఉపయోగపడుతోంది. (hydrometallurgy)

శుద్ధమైన బంగారం మెత్తగా ఉంటుంది. దాన్ని 24 కేరట్ల ప్యూర్ గోల్డ్‌గా పిలుస్తున్నాం. ఐతే... ప్యూర్ గోల్డ్‌తో నగలను తయారుచెయ్యలేం. పసిడి గట్టిదనం కోసం రాగి, వెండి, కాడ్మియం, జింక్ వంటి లోహాల్ని కలుపుతారు. అందుకే నగల బంగారాన్ని 22 కేరట్ల గోల్డ్‌గా పిలుస్తారు. ఇతర లోహాలు ఎంత శాతం కలిశాయన్న దాని ఆధారంగా బంగారం స్వచ్ఛత 22 కేరట్లు, 18 కేరట్లు, 14 కేరట్లు అంతకంటే తక్కువ కేరట్లకు తగ్గిపోతుంది. మనం అప్పుడప్పుడూ వింటుంటాం... 916 KDM బంగారు నగలు స్వచ్ఛమైనవి అని. ఈ తరహా నగల కోసం బంగారంలో కాడ్మియం (cadmium) కలుపుతారు. కాడ్మియం అనేది చర్మానికి హాని చేసే మూలకం. ఐతే... నగల తయారీలో తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం వల్ల... ఇలాంటి నగలు... చర్మానికి హాని చెయ్యవు.

భూమి పైపొరల్లో ఉండే సహజసిద్ధ బంగారాన్ని భూమిలోంచీ వెలికి తియ్యడానికి ఇదివరకు రెండు పద్ధతులు పాటించేవాళ్లు. ఒకటి పాన్నింగ్ (panning). రెండోది స్లూయిసింగ్ (sluicing). పాన్నింగ్ ద్వారా... నదీ ప్రవాహాల్లో, ఇసుకలో, గులకరాళ్ల మట్టిలో దాగిన బంగారాన్ని బయటకు తీస్తారు. శతాబ్దాలుగా ఈ విధానం కొనసాగుతోంది. ఇతర రాళ్లు, ఖనిజాల కంటే... బంగారం బరువైనది కావడంతో... నీటితో మట్టిని పాన్నింగ్ చేసేటప్పుడు... బంగారం అడుగు భాగంలో ఉండిపోతుంది. రాళ్లు, వ్యర్థాలు... నీటితో బయటకు వెళ్లిపోతాయి.

బంగారం వెలికితీతలో రెండో విధానం స్లూయిసింగ్. ఇది కూడా పురాతన కాలం నుంచీ వాడుకలో ఉన్న పద్ధతే. ఇందులో స్లూయిస్ బాక్సు నుంచీ నీటిని కిందికి మళ్లిస్తారు. అందువల్ల... రాళ్లు, మట్టి వంటివి... నీటితోపాటూ కొట్టుకుపోతాయి. ముడి బంగారం... స్లూయిస్ బాక్సులో ఉండిపోతుంది. దాన్ని సేకరించి... ప్రాసెస్ చేస్తారు. పాన్నింగ్‌తో పోల్చితే... ఇది కాస్త తేలికైన విధానం.

డ్రెడ్జింగ్ (dredging) అనేది మరో ప్రక్రియ. ఈ విధానంలో పడవకు స్లూయిస్ బాక్సుని సెట్ చేసి... నది నీటిలో తేలేలా చేస్తారు. స్లూయిస్ బాక్స్ ద్వారా... వ్యర్థాల నుంచీ బంగారాన్ని వేరుచేస్తారు. దీనివల్ల నది మధ్యలో ఉన్న స్వర్ణాన్ని కూడా... సేకరించేందుకు వీలవుతుంది.

బంగారాన్ని పెద్ద మొత్తంలో ఉత్పత్తి చెయ్యడానికి... డ్రెడ్జింగ్‌లో భారీ యంత్రాల్ని వాడుతున్నారు. నదుల్లో ప్రవాహం తక్కువగా ఉన్నప్పుడు... గ్రావెల్ స్క్రీనింగ్ ప్లాంట్లను  ఏర్పాటు చేసి... ప్రాసెస్ చేస్తున్నారు.

ఇప్పటివరకు మనం తెలుసుకున్నవి... చిన్న చిన్న రజనులా ఉన్న బంగారాన్ని వెలికితీసే పద్ధతులు. భారీ రాళ్లలో, గనుల్లో ఉన్న బంగారాన్ని వెలికి తియ్యడానికి ఈ పద్ధతులు సరిపోవు. ఇందుకోసం ఉపయోగపడే ప్రక్రియ హార్డ్ రాక్ మైనింగ్ (hard rock gold mining). ప్రపంచంలో ఎక్కువగా బంగారాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తున్నది ఈ పద్ధతిలోనే.

హార్డ్ రాక్ విధానంలో గనుల్లో తవ్వి... సొరంగాల ద్వారా... ముడి ఖనిజాల్ని బయటకు తీస్తారు. ఇలాంటి లోతైన గని... దక్షిణ అమెరికాలో ఉంది. భూమికి 12వేల 800 అడుగుల లోతువరకూ తవ్వేశారు. అంత లోతుగా వెళ్లినప్పుడు... వీపరీతమైన వేడి ఉంటుంది. గాలి కూడా పీల్చలేం. అందుకే వర్కర్లకు ఇబ్బంది కలగకుండా... ఎయిర్ కండీషనింగ్, ఆక్సిజన్ అందించే వ్యవస్థ పటిష్టంగా ఉంటుంది. ఇలాంటి వ్యవస్థను తెచ్చిన మొదటి గని... దక్షిణాఫ్రికా... జొహన్నెస్‌బర్గ్‌లోని రాబిన్‌సన్ డీప్ (robinson deep gold mine). ఇప్పుడు కాదు గానీ... అప్పట్లో... ఈ గని ప్రపంచంలోనే అతి లోతైన గని. స్పాట్

చాలా సందర్భాల్లో... వేరే ఖనిజాల కోసం తవ్వితే... వాటితోపాటూ బంగారం కూడా దొరుకుతోంది. ఎక్కువగా... రాగి గనుల్లో ఇది ఉంటోంది. ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎక్కువ స్వర్ణాన్ని ఉత్పత్తి చేసిన గని ఇండొనేసియా... పపువాలోని గ్రాస్‌బెర్గ్ మైన్ (grasberg mine). నిజానికి ఇది బంగారం కోసం తవ్విన గని కాదు. ఇందులో పసిడి కంటే రాగి నిల్వలే ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఈ రోజుల్లో సోడియంలో... బంగారం ఉప ఉత్పత్తి అవుతోంది.

రాళ్లలో బంగారం ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి... సైనైడ్‌ (cyanide)ని వాడతారు. సోడియం సైనైడ్ ద్రావకంలో... రాళ్లను ముంచితే... అందులో బంగారం ఉందా? వెండి ఉందా అన్నది తేలిపోతుంది. బంగారం ఉంది అని తేలితే... ఆ రాళ్లను మిగతా రాళ్ల నుంచీ వేరు చేస్తారు. వాటిని ఖనిజాల రిఫైనరీకి పంపిస్తారు. అక్కడ వాటిని ప్రాసెస్ చేసి... 24 కేరట్ల బంగారాన్ని వెలికితీస్తారు.

1960 వరకూ... బంగారాన్ని శుద్ధి చెయ్యడానికి పాదరసం (mercury)ని వాడేవాళ్లు. ఐతే... మెర్క్యురీ ప్రమాదకరమైన ఖనిజం కావడంతో... బంగారంలో దీని వాడకాన్ని నిలిపేయాలని డిమాండ్లు వచ్చాయి. ఇప్పటికీ స్వల్ప మొత్తాల్లో మెర్క్యురీని వాడుతున్నారు. కాలిఫోర్నియాలో ప్లేసర్ మైనింగ్ (placer mining operations) కోసం... 45వేల మెట్రిక్ టన్నుల మెర్క్యురీని వాడారు. దాన్ని తిరిగి రికవరీ చెయ్యలేదు. ఆఫ్రికా లోని ఘనా లాంటి దేశాల్లో చట్ట విరుద్ధంగా పాదరసాన్ని బంగారం కోసం వాడుతున్నారు. దీన్ని ఉడికించేటప్పుడు వచ్చే ఆవిరిని పీల్చి... చాలా మంది అనారోగ్యాలపాలవుతున్నారు.

బంగారం తవ్వకాలతో నష్టాలు కూడా ఎక్కువే. అడవులు తరిగిపోతున్నాయి. మైనింగ్ భూమికి ప్రమాదకరంగా మారుతోంది. విషపూరితమైన సైనైడ్, మెర్క్యురీ వ్యర్థాల్ని అలాగే వదిలేస్తుండటంతో... చుట్టుపక్కల జనానికీ, జంతువులకూ ప్రాణహాని కలిగిస్తున్నాయి. అందుకే... బంగారం గనుల తవ్వకాల్లో స్వచ్ఛతను పాటించాలనే డిమాండ్లున్నాయి. తవ్వకాల తర్వాత... గనులను అలా వదిలెయ్యకుండా... వాటిలో ప్రమాదకర సైనైడ్, మెర్క్యురీలను క్లీన్ చెయ్యాలనే నిబంధనలొచ్చాయి.



ఇంట్లోనే బంగారం తయారీ!:
బంగారాన్ని ఇంట్లో తయారుచెయ్యవచ్చా? అన్న ప్రశ్నకు ఆన్సర్... చెయ్యొచ్చు. కాకపోతే... అది అంత తేలిక కాదు. అసలు బంగారంలో ఏయే మూలకాలుంటాయి? కనకం తయారీ కోసం ఎలాంటి పరిశోధనలు జరిగాయో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

"బంగారంలో రాగి, తగరం, సల్ఫర్, పాదరసం మూలకాలుంటాయి. వీటిని సమపాళ్లలో కలిపితేనే కనకం తయారవుతుంది. ఆ ప్రక్రియను మనమే చేస్తే... ఇంట్లోనే బంగారాన్ని తయారుచేయవచ్చు"... అనుకున్నారు పూర్వపు పరిశోధకులు. తమ ఆలోచనలకు తగినట్లుగానే... రకరకాల మూలకాల్ని కలుపుతూ, విడదీస్తూ, తగ్గిస్తూ, పెంచుతూ... (alchemy) శతాబ్దాలుగా పరిశోధించారు. ఈజిఫ్టు, మెసపటోమియా, హరప్పా, సింధు, పర్షియా, చైనా, జపాన్, కొరియా, గ్రీక్, రోమన్, మధ్యప్రాచ్య దేశాల్లో... ఈ పరిశోధనలు విస్తృతంగా జరిగాయి. ఈ క్రమంలో... రకరకాల కొత్త మూలకాల్ని కనుక్కున్నారు. అసాధారణ పదార్థాల్ని తయారుచేశారు.

పరిశోధనలు చేస్తున్న క్రమంలో... శాస్త్రవేత్తల మెదళ్లలో రెండు ఆలోచనలు బలంగా నాటుకున్నాయి. వాటిలో ఒకటి... సీసంను బంగారంగా మార్చడం. రెండోది... అమృతాన్ని తయారుచెయ్యడం. అపర మేధావి అయిన సర్ ఐజాక్ న్యూటన్ (sir isaac newton) కూడా... ఈ తరహా పరిశోధనల్ని బాగా నమ్మాడు. స్వయంగా ప్రయోగాలు చేశాడు.

ఇలాంటి పరిశోధనలు జరుగుతుండగానే... ఫిలాసఫర్స్ స్టోన్‌ (philosopher stone) తయారుచెయ్యాలనే కొత్త ఆలోచన పుట్టుకొచ్చింది. ఈ స్టోన్‌నే మనం తెలుగులో పరుసవేది అంటున్నాం. ఈ పరుసవేది రాయి... ఇనుమును బంగారంలా మార్చేస్తుందనే ప్రచారం బాగా జరిగింది. అంతేకాదు... ఈ రాయికి మహత్తర శక్తి ఉంటుందనీ... దీన్ని ముట్టుకుంటే... చావు దరిచేరదని నమ్మేవాళ్లు. రాన్రానూ ఈ పరిశోధనలు... ఆధ్యాత్మికవాదాన్ని సంతరించుకున్నాయి. ఊహాతీతమైన ఆలోచనలు ఎక్కువయ్యాయి. చివరకు... ఇలాంటి పరిశోధనలు చేసేవాళ్లను జనం, పాలకులూ వ్యతిరేకించడం మొదలుపెట్టారు. మొత్తానికి పరుసవేది ఆలోచనలు నెరవేరలేదు. అసలు అలాంటి రాయి లేనే లేదని తేలింది. ఐతే... హ్యారీ పోటర్ అండ్ ది ఫిలాసఫర్స్ స్టోన్ (Harry Potter and the Philosopher Stone) సినిమాలో మాత్రం... ఈ రాయి ఉందనీ, దీనికి అమరత్వ శక్తులున్నాయనీ చూపించారు.


ఇండియాలో ఎన్నో పరిశోధనలు:
మన దేశంలో కూడా బంగారం తయారీపై ప్రయోగాలు జరిగాయి. సింధు నాగరికతా కాలం నుంచే బంగారం వాడకముంది. యోగి వేమన కూడా బంగారం తయారీకి ప్రయత్నించాడనే ప్రచారం ఉంది. చాలా మంది రాజులు... స్వర్ణం తయారీ విద్యను ప్రోత్సహించారు. ప్రపంచంలో ఎక్కువ బంగారం కొంటున్నది మన దేశమే. ఏడాదికి 800 టన్నులకు పైగా దిగుమతి అవుతోంది. ఎక్కువగా బంగారు నగలు, గోల్డ్ కాయిన్స్, బిస్కెట్లను భారతీయులు కొంటున్నారు. మన దేశంలో కేరళీయులు ఎక్కువగా బంగారం కొంటుంటే... ఆ తర్వాతి స్థానంలో తెలుగు రాష్ట్రాలు నిలిచాయి. తెలుగు వాళ్ల తర్వాత... తమిళనాడు, మహారాష్ట్ర, బెంగాల్, ఉత్తరప్రదేశ్‌లో బంగారం వాడకం ఎక్కువగా ఉంది. ప్రస్తుతం భూమిలో దొరుకుతున్న బంగారంలో... 50 శాతం నగలు చెయ్యడానికీ, 40 శాతం మూలధన పెట్టుబడిగా, 10 శాతం గోల్డ్ కాయిన్స్ తయారీకీ, ఇతరత్రా పారిశ్రామిక ఉత్పత్తుల తయారీకీ వాడుతున్నారు.

మీకు తెలుసా? బంగారాన్ని తినవచ్చు కూడా. చాలా స్వీట్లు, కేకులు, ఐస్‌క్రీంలపై బంగారం పూత పూస్తారు. ఈ బంగారం (edible gold) అత్యంత స్వచ్ఛమైనది. 23.5 కేరట్ల గోల్డ్‌ను ఇందుకు ఉపయోగిస్తారు. ఇంతకీ తినే పదార్థాలపై బంగారం పూత ఎందుకు? అందం కోసమా? ఆరోగ్యం కోసమా? అంటే... రెండింటికీ అనే చెప్పాలి. బంగారానికి ఉన్న అందం మరే నగకూ లేదు కదా. బ్యూటీ డెకరేషన్ కోసం బంగారు పూతను పూస్తారు. ఐతే... బంగారాన్ని తింటే ఆరోగ్యానికి మేలు చేస్తుంది కూడా. పిల్లలకు బంగారాన్ని తినిపిస్తే, జ్ఞాపక శక్తి పెరుగుతుంది. పోలియో రాదు. జీర్ణశక్తి పెరుగుతుంది. శరీరం బలంగా తయారవుతుంది. ఇలా చాలా లాభాలున్నాయి. ఇంతకీ బంగారాన్ని ఎక్కువగా తింటున్నది ఎవరో తెలుసా? యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ రాజధాని అబూదాబీ (abudhabi) జనం. వాళ్లు ఏటా కోట్ల కొద్దీ బంగారం రేకుల్ని తినేస్తున్నారని సర్వేలో తేలింది.

అసలీ బంగారం... ఇనుము ఇతర ఖనిజాల్లాగా... భూమిలో పుట్టింది కాదు. ఎందుకంటే... మన సౌర కుటుంబంలో భూమిపై తప్ప... ఇంకెక్కడా బంగారం ఆనవాళ్లు కనిపించలేదు. అందుకే... ఈ బంగారం... వేరే సౌర వ్యవస్థ నుంచీ భూమిని చేరిందని శాస్త్రవేత్తలు నమ్ముతున్నారు. కొన్ని కోట్ల సంవత్సరాల కిందట... రెండు నక్షత్రాలు ఢీ కొనడం వల్ల పుట్టిన అత్యంత శక్తిమంతమైన కాంతిలోంచీ పుట్టిన బంగారం... విశ్వంలో కలిసి... సుదూర తీరాలకు ప్రయాణించి... చివరకు మన భూమిపై పడిందని చెబుతున్నారు. శక్తిమంతమైన కాంతిలోంచీ దాదాపు 10 చందమామలకు సమానమైన బంగారం వెలువడి ఉంటుందనీ... దాన్లో చాలావరకూ... విశ్వంలో అన్ని దిక్కులకూ వెళ్లిపోయిందని విశ్వసిస్తున్నారు. అందువల్లే భూమి పై పొరల్లో మాత్రమే బంగారం ఉందని నమ్ముతున్నారు. బంగారం అనేది... భూమిపై మాత్రమే అరుదైన ఖనిజం కాదు... ఈ విశ్వంలోనే అరుదైనది. అమూల్యమైనది. అద్భుతమైనది.

ఇవీ బంగారానికి సంబంధించిన బంగారం లాంటి విశేషాలు. మనమంతా అరుదైనవాటిని సేకరించి, దాచుకుంటాం కదా. గోల్డ్ కూడా అలాంటిదే కాబట్టి... ఎంతో కొంత కూడబెట్టుకోవడం మంచిదే. సంతృప్తితోపాటూ... భవిష్యత్ అవసరాల్ని కూడా అది తీర్చుతుంది.

Niagara Falls: ప్రపంచంలోనే రెండో పెద్ద జలపాతం! నయగారాల నయాగరా!

నయాగరా జలపాతం (కెనడా వైపు నుంచి) (రాత్రివేళ)

Niagara Falls: ప్రపంచంలోనే రెండో పెద్ద జలపాతం నయాగరా అని మనకు తెలుసు. గుర్రపు నాడా ఆకారంలో ఉండే ఆ వాటర్‌ఫాల్స్ అందర్నీ ఆకర్షిస్తూ, ఏడాదంతా పర్యాటకులతో రద్దీగా ఉంటుంది. ఆ జలపాతం విశేషాలేంటో, అక్కడి హైడ్రాలిక్ పవర్ జెనరేషన్ ఎలా సాగుతుందో తెలుసుకుందాం.

నయాగరా అంటే... జలపాతం మాత్రమే కాదు. దానికి 10 వేల ఏళ్ల చరిత్ర ఉంది. పర్యాటక రంగానికే కాక... ఆర్థిక, వాణిజ్య అవసరాలు కూడా తీర్చుతోంది. సముద్ర ప్రయాణాలకు కూడా... దారి చూపిస్తూ... ఎంతో మేలు చేస్తోంది నయాగరా.

పాల నురగలు, మంచు బిందువులు, జాలువారే సోయగాలు. ఉద్ధృత ప్రవాహాలతో... చూసినకొద్దీ చూడాలనిపించేలా... భలే ఉంటుంది నయాగరా జలపాతం. న్యూయార్క్, కెనడాలోని ఒంటారియో సరిహద్దు మధ్య నయాగరా నది (Niagara River)పై ఉన్న ప్రపంచంలోనే రెండో అతిపెద్ద జలపాతం ఇది.



నయాగరా అంటే ఒక జలపాతం కాదు. మూడు జలపాతాల్ని కలిపి అలా పిలుస్తున్నారు. వాటిలో రెండు అమెరికా సరిహద్దులో ప్రవహిస్తున్నాయి. అవి అమెరికన్ ఫాల్స్, బ్రైడల్ వెయిల్ ఫాల్స్. మూడోది కెనడాలో ప్రవహిస్తున్న గుర్రపు నాడా జలపాతం (The Horse Shoe Falls). మూడు పేర్లు, మూడు ధారలూ ఉన్నా... మూడూ పక్కపక్కనే ప్రవహిస్తూ... ఒకటే జలపాతంలా కనిపిస్తాయి. 17వ శతాబ్దంలో ఇక్కడ "నయాగరేగా" అనే జాతి జనం నివసించేవాళ్లు. అందుకే దీన్ని నయాగరా ఫాల్స్ అని పిలుస్తున్నారు. నిట్టనిలువుగా ఉండే ఈ జలపాతం ఎత్తు 173 అడుగులు.

10 వేల ఏళ్ల కిందట... విస్కాన్సిన్ మంచు పర్వతాలపై మంచు దిబ్బలు కరగడంతో... అక్కడి నుంచీ... నీరు ప్రవాహంలా సాగుతూ... నయాగరా జలపాతం ఏర్పడింది. మొదట్లో... ఒకటే ప్రవాహంలా ఉండేది. భూమి కోతల వల్ల... దీని దశ, దిశలో మార్పులొచ్చాయి. జలపాతం నుంచీ జాలువారే ఈ నీరు... మరిన్ని చిన్న సరస్సులు ఏర్పడేందుకు జీవం పోస్తోంది. అవన్నీ... చివరకు పసిఫిక్ మహా సముద్రంలో కలుస్తున్నాయి.

మిగతా రోజుల్లో ఉద్ధృతంగా ప్రవహించే నయాగరా... శీతాకాలంలో మాత్రం గడ్డకట్టిపోతుంది. ముఖ్యంగా జనవరి రాగానే... మైనస్ ఉష్ణోగ్రతల వల్ల... ప్రవాహంలో ఐస్ గడ్డలు తేలుతుంటాయి. ఐతే... పూర్తిగా గడ్డకట్టిన సందర్భాలు తక్కువ. రికార్డుల ప్రకారం 1848లో నయాగరాలోని వేల క్యూబిక్ అడుగుల నీరు గడ్డకట్టింది (Niagara Freeze). ఫలితంగా భారీ ఐస్ గడ్డలు ఆనకట్టలుగా మారాయి.

1936లో రెండోసారి అత్యంత చల్లటి వాతావరణం ఏర్పడింది. అమెరికావైపు ఉండే రెండు జలపాతాలూ గడ్డకట్టాయి. 1911, 1912లో కూడా ఇలాంటి ప్రకృతి వింత కనిపించింది. అప్పట్లో జనం... గడ్డకట్టిన జలపాతంపై నడుస్తూ వెళ్లడం విశేషం. ఈమధ్య కాలంలో... 2015లో జలపాతం పూర్తిగా మంచుమయం అయ్యింది.

ఉదయం వేళ తళతళా మెరిసిపోయే నయాగరా... రాత్రివేళ... రంగురంగుల కాంతులతో ఇంద్రధనస్సును గుర్తుచేస్తుంది. కెనడావైపు ఏర్పాటుచేసిన ఫ్లడ్ లైట్ల కాంతులు జలపాతంపై పడుతుంటే... అద్భుత దృశ్యం ఆవిష్కృతమై.... చూపుతిప్పుకోనివ్వదు.

ఈ భారీ నయాగరాను దాటేందుకు... 1848లో ఇక్కడో వంతెన నిర్మించారు. దాన్ని చార్లెస్ ఎల్లెట్స్ నయాగరా బ్రిడ్జి అనేవారు. 1855లో పాత బ్రిడ్జి స్థానంలో... సస్పెన్షన్ బ్రిడ్జి (Suspension Bridge)ని కట్టారు. 1866లో రైళ్లు కూడా ప్రయాణించేలా... స్టీల్ బ్రిడ్జిని నిర్మించారు.

1941లో నయాగరా జలపాతానికి దగ్గర్లో నిర్మించిన రెయిన్ బో (Rainbow Bridge) బ్రిడ్జ్ అందర్నీ ఆకట్టుకుంటోంది. ఈ వంతెన ద్వారా... జనం... అమెరికా, కెనడా సరిహద్దులు దాటేందుకు వీలవుతోంది.

నయాగరా జలపాతం ప్రవాహంపై నౌకలను (Canal Ships) నడిపించేలా... 1950లో వెల్ లాండ్ కాలువను అభివృద్ధి చేశారు. ఈ కాలువ ద్వారా... సముద్రంలోకి వెళ్తున్న నౌకలు... సరుకుల్ని అమెరికా, కెనడాతో ఇతర దేశాలకు తరలిస్తున్నాయి.





అమెరికాలో తప్పక చూడాల్సిన పర్యాటక ప్రదేశాల్లో నయాగరాది ఎప్పుడూ టాప్ టెన్‌ ప్లేసే. జలపాతపు అందాల్ని అత్యంత దగ్గరగా చూసేందుకు... అమెరికా, కెనడా ప్రభుత్వాలు ఎన్నో సౌకర్యాలు కల్పించాయి. ఎన్నో సాహస క్రీడలకు కూడా... నయాగరా కేరాఫ్ అడ్రెస్ అవుతోంది.

19వ శతాబ్దం నుంచీ... పర్యాటక వినోదానికి ప్రకృతి గీసిన కాన్వాస్‌లా మారిపోయింది నయాగరా. ఎక్కువగా హనీమూన్ జంటల్ని ఆకర్షించే ఈ జలపాతాన్ని చూసేందుకు ప్రపంచ దేశాల నుంచీ ఏటా 3 కోట్ల మంది వస్తున్నారు. అమెరికా నుంచీ చూస్తే... ఇది... కొంచెం పక్క నుంచీ పడుతున్నట్లు కనిపిస్తుంది. అదే... కెనడాలో ఉన్నవారు చూస్తే మాత్రం... చక్కగా, ఎదురుగా ఉంటూ... శక్తిమంతమైన, హోరెత్తే ప్రవాహాలతో ఆహ్లాదభరితంగా ఉంటుంది.

జలపాతం చెంతకు వెళ్లాలనీ... ఆ ప్రవాహం, నీటి తుంపరల్లో తడిసి ముద్దవ్వాలని అందరికీ ఉంటుంది. క్రూయిజ్ బోట్లతో ఆ సౌకర్యం కల్పిస్తున్నాయి కెనడా, అమెరికా ప్రభుత్వాలు. 1846 నుంచీ ఈ బోట్లు... సేవలందిస్తున్నాయి. ఇది ప్రమాదకరమైన జర్నీ అయినా... తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకుంటుండటం వల్ల... ఎంతో వినోదాన్ని అందిస్తోంది.

జలపాతపు హోరు గాలులు, జోరు చినుకుల్లో తడిసిపోవాలనుకుంటే... మరో మార్గం కూడా ఉంది. అదే... హరికేన్ డెక్. ఇక్కడ ఓ నిమిషం నిల్చుంటే చాలు... హిమాలయాల్లో ఉన్న ఫీల్ కలిగి తీరుతుంది. (

ఇక్కడి "వర్ల్‌పూల్ ఎయిరో కార్ కేబుల్ కార్" మరో ప్రత్యేకత. జలపాతం పైనుంచీ, సుడిగుండం మీదుగా... కేబుల్‌కార్‌లో వెళ్తుంటే... మాటలకందని అనుభూతి సొంతమవుతుంది. జాలువారే జలపాతాన్ని ఎయిరో కార్ (Aero Car) నుంచీ దగ్గరగా చూస్తే... నోట మాటలు రావు.

జలపాతానికి రెండువైపులా... రెండు పార్కులున్నాయి. అమెరికాలో నయాగరా స్టేట్ పార్క్ (State Park) ఉండగా... కెనడాలో... క్వీన్ విక్టోరియా ఆర్టిఫిషియల్ పార్క్ (Victoria Park) ఉంది. జలపాతపు హోరును కింద నుంచీ చూసేందుకు ఈ పార్కులు వీలు కల్పిస్తున్నాయి. ఒక్కసారి అక్కడకు వెళ్తే... వాటర్‌ఫాల్స్‌ మధ్యలో నిల్చున్న అనుభూతి కలిగితీరుతుంది.

కెనడావైపు రెండు క్యాసినో (Canada Casino)లు కూడా ఉన్నాయి. మన గోవాలో కంటే... అవి ఎక్కువ గేమ్స్, ఎక్కువ బెట్ ఆప్షన్స్‌తో ఆకట్టుకుంటున్నాయి.

పర్యాటకంగానే కాదు... సాహసాలకు కూడా నయాగరా కేరాఫ్ అయ్యింది. 1859లో జీన్ ఫ్రాంకోయిస్ బ్లోడిన్...... టైట్ రోప్ వాకింగ్‌ (Rope Walk)తో... నయాగరా జలపాతాన్ని విజయవంతంగా దాటాడు. ఆ తర్వాత చాలా మంది ఈ విన్యాసం చేశారు. పూర్తిస్థాయిలో సక్సెస్ కాలేకపోయారు. టైట్‌రోప్ వాకింగ్...... చేసేవాళ్లను షేక్ చేస్తూ... చూసేవాళ్లకు షాకిస్తుంది. అందువల్ల దాన్ని కళ్లారా చూసేందుకు అప్పట్లో జనం పెద్దసంఖ్యలో వచ్చేవాళ్లు.

రోప్‌వాక్‌లో సక్సెస్ కంటే... ఫెయిలే ఎక్కువగా ఉండటంతో... 1896లో ఈ విన్యాసాన్ని నిషేధించారు. ఐతే... 116 సంవత్సరాల తర్వాత... 2012లో నిక్ వాలెండా.... రెండు ప్రభుత్వాల అనుమతీ తీసుకుని ఈ విన్యాసం చేశాడు. విజయవంతంగా జలపాతాన్ని దాటాడు. ఆయన వాకింగ్ చేసిన టైట్ రోప్ పొడవు 1800 అడుగులు.

ఆమధ్య కెనడాలో కొత్తగా... మిస్ట్ రైడర్ (Mist Rider) జిప్‌లైన్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. జలపాతం పక్కనే 2వేల 200 పొడవైన లైన్‌లో వెళ్తూ...... గాల్లో తేలుతూ... టూరిస్టులు... ఫుల్ ఎంజాయ్ చేస్తున్నారు. మిస్ట్ అంటే పొగమంచు... జిప్‌లైన్‌లో వెళ్తున్నప్పుడు పొగ మంచు అనుభూతి సొంతమవుతుంది.

అప్పుడప్పుడూ హాలీవుడ్ సినిమాల్లో కూడా ఈ జలపాతం హొయలొలికిస్తోంది. ఇక్కడ తరచూ షూటింగ్స్ జరుగుతూనే ఉంటాయి.

నది పక్కన "నయాగరా రిక్రియేషనల్ ట్రైల్" పేరుతో సైకిళ్లపై వెళ్తూ (Cycling ride) ఎంజాయ్ చేసేందుకు ఓ వినోద యాత్ర ఉంది. ఫోర్ట్ ఎర్రీ నుంచి ఫోర్ట్ గార్జ్ వరకు 35 కిలోమీటర్లు ఇది విస్తరించివుంది. ఈ దారిలో 1882లో జరిగిన రెండో ప్రపంచ యుద్ధానికి చెందిన చారిత్రక దృశ్యాల్ని చూడొచ్చు.

వినోదంతోపాటూ... విషాదాలకూ ఈ వాటర్‌ఫాల్స్ కేంద్రమవుతోంది. జీవితంపై విరక్తి చెందిన చాలా మంది... ఇందులో దూకి సూసైడ్ చేసుకుంటున్నారు. పైగా... జలపాతం దగ్గర తరచూ పర్యాటకులు జారిపడే ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయి. అందువల్ల అధికారులు కొన్ని కండీషన్లు పెట్టారు. డేంజర్ జోన్లకు టూరిస్టులను వెళ్లనివ్వకుండా... జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నారు. ఎవరైనా రూల్స్ బ్రేక్ చేస్తే... ఫైన్లు కూడా వేస్తున్నారు.





Niagara Hydroelectric Power Plant: నయాగరా అత్యంత ఎక్కువ శక్తిని విడుదల చేస్తోంది. అందుకే... అక్కడో హైడ్రో పవర్ ప్రాజెక్టును నిర్మించారు. శతాబ్దాలుగా అది ఉత్పత్తి చేస్తున్న కరెంటు... అమెరికా, కెనడాలో... ఇళ్లు, పరిశ్రమలకు ఉపయోగపడుతోంది. ఆ భారీ ప్రాజెక్టు విశేషాల్ని తెలుసుకుందాం.

"నయాగరా ఉద్ధృతి చూశారుగా... ఎంత బలంగా ఉందో... క్షణాల్లో గ్యాలన్ల కొద్దీ నీరు... కిందికి దూసుకుపోతోంది. ఇక్కడ హైడ్రో పవర్ ప్రాజెక్టును నిర్మిస్తే... బోల్డంత కరెంటు ఉత్పత్తి చెయ్యొచ్చు" అనుకున్నారు ఇంజినీర్లు. ఇలా మొదలైన ఆలోచనకు... 1759లో ప్రయత్నాలు తోడయ్యాయి. డేనియల్ జాన్‌కైరీ తన రంపపు మిల్లు అవసరాల కోసం... నయాగరా ప్రవాహంతో ఓ చిన్న కాలువను నిర్మించాడు. తన మిల్లు కోసం కావాల్సిన కరెంటును ఉత్పత్తి చేసుకున్నాడు. ఆ తర్వాత... ఆ ప్రాజెక్టు మరింత విస్తరించింది. 1881 నాటికి మరింత ఎక్కువ కరెంటు ఉత్పత్తి చేసింది. జలపాతం పక్కనే ఉన్న ఓ ఊరికి సరిపడా విద్యుత్ తయారైంది.

నికోలా టెల్సా.... త్రీ ఫేజ్ కరెంట్ పద్ధతిని కనిపెట్టి, ఇతర పద్ధతుల్లో కూడా కరెంటును ఉత్పత్తి చెయ్యడంతో... దూరప్రాంతాలకు కూడా కరెంటు సరఫరా సాధ్యమైంది. 1896లో... భూమి లోపల... లక్ష హార్స్ పవర్‌ను ఉత్పత్తి చేసే ప్రాజెక్టును నిర్మించారు. ఫలితంగా... దాదాపు 50 కిలోమీటర్ల దాకా సరఫరాను పెంచారు. 1906లో కెనడా ప్రభుత్వం ఈ ప్రాజెక్టును కొనడంతో... ఇది మరింత విస్తరించింది. నదీ ప్రవాహంలో... 75 శాతాన్ని... సొరంగాల ద్వారా ప్రవహింపజేసి... జల విద్యుత్ ఉత్పత్తిని భారీగా చేపట్టారు. 115 ఏళ్లుగా.... అమెరికా, కెనడాలకు సరఫరా చేస్తున్నారు.

1961లో ఆధునిక టెక్నాలజీతో... నయాగరా జలవిద్యుత్ కేంద్రం ఉత్పత్తిని ప్రారంభించింది. ప్రస్తుతం ఇది 2.4 గిగాబైట్ల కరెంటును ఉత్పత్తి చేస్తూ... న్యూయార్క్‌లో ఎక్కువ కరెంటు ఇస్తున్న ప్రాజెక్టుగా ఫస్ట్ ప్లేస్‌లో ఉంది. సెకనుకు 3లక్షల 75వేల యు.ఎస్ గ్యాలన్ నీటిని నయాగరా నది నుంచి... పైపుల ద్వారా ల్యూవిస్టన్, రాబర్ట్ మోసెస్ విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాలకు మళ్ళిస్తున్నారు. అక్కడి హైడ్రాలిక్ టర్బైన్ల ద్వారా ప్రవహింపజేసి.... తయారుచేస్తున్న కరెంటును.... కెనడా, అమెరికాకు సరఫరా చేస్తున్నారు.

1950లో అమెరికా, కెనడా మధ్య ప్రత్యేకమైన ఒప్పందం ఒకటి కుదిరింది. దాని ప్రకారం... చలికాలంలో... నయాగరా గడ్డకట్టకుండా చేస్తారు. అది గడ్డకడితే... విద్యుత్ ఉత్పత్తి ఆగిపోతుంది. అందుకే... ప్రభుత్వాలే... గడ్డకట్టకుండా ఉంచేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాయి. ఐతే... సహజ సిద్ధ ప్రకృతిలో జరుగుతున్న పరిణామాల్ని ఆపడం అధికారుల వల్ల కావట్లేదు. ఏటా జనవరి, ఫిబ్రవరిలో... జలపాతం గడ్డకడుతూ... విద్యుత్ సరఫరాకు ఇబ్బంది కలుగుతూనే ఉంది.

ప్రస్తుతం నయగరా నదిపై అత్యంత శక్తివంతమైన జలవిద్యుత్ కేంద్రాలు కెనడాలోని సర్ ఆడమ్ బెక్ 1 అండ్ 2, రాబర్ట్ మోసెస్ నయగరా పవర్ ప్లాంట్... అలాగే... అమెరికా వైపు ఉన్న లెవిస్టన్ పంప్ జనరేటింగ్ ప్లాంట్. వీటి ద్వారా... కావాల్సినంత పవర్‌ను జనరేట్ చేస్తున్నారు. ఇలా వినోదం, ఆహ్లాదం పంచుతూ, ఎన్నో ప్రయోజనాలు కల్పిస్తున్న నయాగరా... భవిష్యత్తులో పూర్తిగా కనుమరుగవుతుందంటే నమ్మగలరా? కానీ ఇది జరుగుతుంది. ఐతే... ఇప్పుడే కాదు. అందుకు మరో 50 వేల ఏళ్లు పడుతుంది. పైనుంచీ నీటిలో వస్తున్న ఉప్పు, రాతిపొడి... జలపాతం నుంచీ కిందికి జారి... నయాగరా నదిలో ఉండిపోతోంది. ఏటా నదిలో పూడిక పెరిగిపోతోంది. అందువల్ల 50వేల ఏళ్ల తర్వాత నయాగరా నది లోతు పూర్తిగా తగ్గిపోయి... నీటి ప్రవాహం చెదిరిపోతుందంటున్నారు శాస్త్రవేత్తలు.

ఇవీ నయాగరా జలపాత విశేషాలు. దీన్ని చూసేందుకు ఏడాదిలో ఎప్పుడైనా వెళ్లి రావచ్చు. మామూలు కాలాల్లో జలధారతో ఆకట్టుకునే నయాగరా.... వింటర్‌లో వెళ్తే మాత్రం... మంచు ప్రపంచంలా కనిపిస్తుంది. వీలైతే ప్లాన్ చేసుకోండి అంటున్నాయి అమెరికా, కెనడా ప్రభుత్వాలు.

Savanna: పర్వతాలపై వాన, ఎడారిని సస్యశ్యామలం చేస్తోందా? ఆ సహజసిద్ధ వింత ప్రదేశం ఎక్కడుంది? ఆశల డెల్టా ఆకవాంగో!

ఆకవాంగో డెల్టాలో చిరుత (Image credit - Wikipedia)

Savanna: పర్వతాలపై వాన, ఎడారిని సస్యశ్యామలం చేస్తోందా? ఆ సహజసిద్ధ వింత ప్రదేశం ఎక్కడుంది? ఆశల డెల్టా ఆకవాంగో!

ఆఫ్రికా ఖండం అంటేనే ఎన్నో వింతలు, విశేషాలు. అలాంటి చోట ఓ చిత్రమైన డెల్టా సంగతుల్ని తెలుసుకుందాం. ఎక్కడో పర్వతాలపై కురిసే వర్షం... ఓ పది నెలల పాటూ... ఎడారిని సస్యశ్యామలం చేస్తుంది. వన్య ప్రాణులకు ప్రాణం పోస్తుంది. ఆ టైమ్‌లో అక్కడి పర్యావరణ మార్పులూ, ప్రకృతి విశేషాల్ని తెలుసుకొని తీరాల్సిందే.

కలహారీ ఎడారి (Kalahari Desert)... ఆఫ్రికాలోని పెద్ద ఎడారుల్లో అదీ ఒకటి. ఓ నదిని తనలో దాచుకొని... వన్యప్రాణులు, పక్షులతోపాటూ... మానవాళికీ ఎంతో మేలు చేస్తోంది. బీడువారిన నేలకు ప్రాణం ఎలా వస్తుందో, అది పసు-పక్ష్యాదులకు ఊపిరి ఎలా పోస్తుందో తెలుసుకుందాం.

చూడచక్కని పచ్చిక బయళ్లు, విశాల సమతల మైదానాలు, అరవిరిసిన అందాల ప్రకృతి, వన్యప్రాణుల విహారి, ప్రాణికోటి జీవనవాహిని... అదే... ఆకవాంగో డెల్టా (Okavango delta).

ఆఫ్రికా... బోట్స్‌వానా (Botswana) దేశంలో... తన ప్రత్యేకతను చాటుకుంటూ... యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తింపు పొందింది... ఆకవాంగో డెల్టా.

ఇక్కడ గడ్డి తినే సాధు జంతువులుంటాయి... వేటాడే వన్యమృగాలూ ఉంటాయి. అడవిలో వేటి పోరాటం వాటిదే... వేటి జీవనం వాటిదే. దేనికీ రక్షణ ఉండదు. ఏ క్షణాన ఏమైనా జరగొచ్చు.

ఆఫ్రికా అంటేనే... ఎడారి ఖండం. అలాంటి చోట... ఆకవాంగో డెల్టా... సతత హరితంగా కళకళలాడటానికి కారణం... దక్షిణ ఆఫ్రికాలో పొడవైన నదుల్లో ఒకటైన ఆకవాంగో. కలహారీ ఎడారిలో ప్రవహించే ఈ నది... అంతరిక్షం నుంచీ చూస్తే... ఓ భారీ చెయ్యి ఆకారంలో కనిపిస్తుంది.

ఇసుకపై గలగలా పారే ఆకవాంగో నదీ జలాలు అత్యంత స్వచ్ఛంగా, పరిశుద్ధంగా ఉంటాయి. ఇవి ఇక్కడి ఎడారి వాతావరణాన్ని సస్యశ్యామలం చేస్తున్నాయి.

ప్రతీ సంవత్సరం... జనవరి, ఫిబ్రవరిలో అంగోలా పర్వతాలపై కుండపోత వర్షం కురుస్తుంది. ఆ నీరు... 12 వందల కిలోమీటర్లు దక్షిణానికి ప్రవహిస్తుంది. అది క్రమంగా... డెల్టాలోని 250 కిలోమీటర్లు విస్తరిస్తుంది. ఇందుకు దాదాపు నెల పడుతుంది. ఆ తర్వాత కొన్ని నెలలపాటూ... ఈ నీరు ఇలాగే ఉంటుంది.

నీరు రాగానే... కలహారీ ఎడారిలో ఎక్కడెక్కడో ఉన్న జంతువులు, ప్రాణులు... ఇక్కడకు క్యూ కడతాయి. రంగురంగుల వలస పక్షుల రాకతో... ఈ డెల్టా... సందడిగా మారిపోతుంది.

మన దేశంలో నదులు సముద్రంలో కలుస్తాయి కదా... ఈ నదిలో నీరు... మార్చిలో డెల్టా మైదానాన్ని చేరిన తర్వాత... డిసెంబర్‌లో ఆవిరైపోతుంది. అందువల్ల ఇది ఏ సముద్రంలోనూ కలవదు. అందుకే ఆఫ్రికాలోని ఏడు సహజసిద్ధ ప్రకృతి వింతల్లో... ఆకవాంగో డెల్టా కూడా ప్లేస్ దక్కించుకుంది.

15వేల చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఆకవాంగో డెల్టా... బోట్స్‌వానాకు అతి పెద్ద ఒయాసిస్సులా పనిచేస్తోంది. ఇదే లేకపోతే... కలహారీ ఎడారి... కరువు దిబ్బలా మారేది. లక్షల మంది జనానికీ, ప్రాణులకూ... జీవనాధారం లేకుండాపోయేది.



డిసెంబర్ నుంచి 3 నెలల నరకం:
ఈ ప్రకృతికి ఆకవాంగో డెల్టా చేస్తున్న మేలు అంతా ఇంతా కాదు. అంతరించిపోతున్న ఎన్నో జంతువులకు ఇది ప్రాణం పోస్తోంది. అరుదైన జాతులకు జీవనాధారంగా నిలుస్తోంది. ఐతే... డిసెంబర్ రాగానే... డెల్టా... నిప్పుల కొలిమిలా మారుతుంది. ఎందుకు? ఆ టైమ్‌లో ప్రాణులు ఏం చేస్తాయి? తెలుసుకుందాం.

వన్యప్రాణులకు, పక్షులకు... ఆకవాంగో డెల్టా... ఓ సీజనల్ హోమ్‌. ఆఫ్రికా ఏనుగులు, అడవి దున్నలు, నీటి ఏనుగులు, లెచ్యూలు, జిరాఫీలు, సింహాలు, చిరుతలు, హైనాలు, మొసళ్లు, యాంటెలోప్స్, ఖడ్గమృగాలు, జీబ్రాలు, కోతులు... ఇలా ఎన్నో రకాల వన్య ప్రాణులకు... కేరాఫ్ అడ్రస్ ఆకవాంగో డెల్టా.

నీటి జాడను వెతుక్కుంటూ... ఈ జంతువులన్నీ ఎక్కడెక్కడి నుంచో... ఇక్కడకు గుంపులు, గుంపులుగా వచ్చేస్తాయి. స్వచ్ఛమైన నదీ జలాల్లో సేద తీరుతూ... పచ్చిక బయళ్లలో సంచరిస్తాయి.

ఈ ఆటవిక రాజ్యంలో... బలమున్న ప్రాణిదే పైచేయి... జింకల్ని అడవి కుక్కలో, పులులో చంపుతుంటే... వాటిని పట్టుకునేందుకు నీటిలో మొసళ్లు ఆవురావురుమంటూ ఎదురుచూస్తాయి.

జంతువులే కాదు... 400 రకాల పక్షులకు కూడా ఈ డెల్టా ఆవాసం కల్పిస్తోంది. అత్యంత అరుదైన గద్దలు, గుడ్లగూబలు, క్రెస్టెడ్ కొంగలు, హామ్మర్ కాప్, ఆస్ట్రిచ్, హోలీ ఐబిస్ లాంటి నీటి పక్షులు సీజన్‌లో కనిపిస్తాయి. ఇవి చేపలూ, కప్పలు, పురుగుల్ని తింటూ... ఇక్కడే కాలనీలు నిర్మించుకుంటాయి, గూళ్లు కడతాయి... గుడ్లు పెట్టి... సంతానాన్ని వృద్ధి చేస్తాయి.

71 రకాల జాతుల చేపలకు ఈ డెల్టాయే ప్రాణాధారం. ఆకవాంగో నదిలో కనిపించే చేపలే.... ఆఫ్రికాలోని మరో నది... జాంబెజీలో కూడా కనిపిస్తాయి. దీన్నిబట్టీ... ఈ రెండు నదులకూ... చరిత్రలో లింక్ ఉండి ఉండొచ్చని భావిస్తున్నారు.

ఏప్రిల్ నుంచీ... ఆగస్టు వరకూ... ఈ డెల్టా... కళకళలాడుతుంది. సెప్టెంబర్‌లో శీతాకాలం వచ్చేస్తుంది. టెంపరేచర్లు అమాంతం తగ్గిపోతాయి. రాత్రి ఉష్ణోగ్రతలు... దాదాపు జీరో డిగ్రీలకు పడిపోతాయి.

నవంబర్‌లో వేడి పెరుగుతుంది. 40 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు చేరి, పచ్చదనం తగ్గిపోతుంది. జింకల్లాంటి గడ్డి తినే సాధు జంతువులకు... ఇది గడ్డుకాలమే.

డిసెంబర్‌లో ఆకవాంగో నీరు దాదాపు ఆవిరవుతుంది. డ్రై సీజన్ వచ్చేస్తుంది. అప్పటివరకూ నీటిలో తిరుగుతూ, నీటిలోనే బతుకుతున్న జంతువులకు... అప్పుడు ఎక్కడికి వెళ్లాలన్నది అసలు సమస్య.

జనవరి, ఫిబ్రవరిలో... డెల్టా మొత్తం ఎడారిలా మారిపోతుంది. ఆ సమయంలో వచ్చే ఉరుముల వల్ల... కార్చిచ్చులు రాజుకుంటాయి. అడవి తగలబడుతుంది. ఉన్న కాస్త ఎండుగడ్డీ... బూడిద అవుతుంది. వేడి మరింత పెరిగి... ప్రాణికోటికి ప్రత్యక్ష నరకం కనిపిస్తుంది.

మూగజీవులు ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకొని... తలో దిక్కుకూ చెదిరిపోతాయి. పుట్టిల్లు లాంటి డెల్టా వదిలి ఎటు వెళ్లాలో, ఎలా వెళ్లాలో తెలియక ఆ ప్రాణుల చిట్టి ప్రాణాలు గిలగిలా కొట్టుకుంటాయి.

రోజులు గడిచే కొద్దీ... మంటల తీవ్రత పెరుగుతుంది. దాదాపు డెల్టా మొత్తం తగలబడిపోతుంది. అప్పటివరకూ లక్షల ప్రాణులకు ఆవాసంలా ఉన్న మైదానం... ఎడారి దిబ్బలా, నిప్పుల కొలిమిలా మారిపోతుంది.

సరిగ్గా అప్పుడే... ఆకవాంగోలో మేజిక్ జరుగుతుంది. మార్చిలో అంగోలా పర్వతాల నుంచీ... వర్షపు నీరు... వరదలా వస్తుంది.

ఎండిపోయిన ఎడారికి మళ్లీ ప్రాణం వస్తుంది. మంటల్ని తట్టుకొని నిలిచిన జంతువులు, ప్రాణులు... నీటి రాకతో ఊపిరి పోసుకుంటాయి.

డెల్టా మొత్తం... పచ్చదనం పరచుకుంటుంది. పక్షులు మళ్లీ గూళ్లు కట్టుకుంటాయి. జంతువులు... ఆవాసాలు వెతుక్కుంటాయి.

ఇలా... ప్రతి సంవత్సరం... ఆకవాంగో... సరికొత్త ప్రపంచానికి స్వాగతం పలుగుతుంది.



వైల్డ్ సఫారీ, విక్టోరియా జలపాతం:
ఆఫ్రికాలో ది బెస్ట్ టూరిస్ట్ స్పాట్‌లలో ఒకటి ఆకవాంగో. అడవుల్లో సఫారీ కలిగించే థ్రిల్... మాటలకు అందనిది. ఇక దగ్గర్లోనే ఉన్న విక్టోరియా ఫాల్స్‌ (Victoria Falls)కి వెళ్తే... మనసు గాల్లో తేలిపోతుంది. ఆ పర్యాటక విశేషాల్ని తెలుసుకుందాం.

ఆకవాంగో... ప్రాణికోటికే కాదు... పర్యాటక రంగానికి కూడా ఎంతో మేలు చేస్తోంది. దక్షిణ ఆఫ్రికా ఖండంలో ఇదో పాపులర్ టూరిస్ట్ ఎట్రాక్షన్.

పర్యాటకులకు సఫారీ మజా అందించేందుకు... ఇక్కడ చాలా టూరిజం ప్యాకేజీలున్నాయి. స్థానికులే ఇక్కడ గైడ్లుగా పనిచేస్తారు. చిన్నప్పటి నుంచీ జంతువుల్ని చూస్తూ పెరిగిన వాళ్లు కావడంతో... వాళ్లకు తెలిసినంతగా... ఈ డెల్టా గురించి ఇంకెవరికీ తెలియదు.

అడవిలో ఓపెన్ వెహికిల్స్‌లో వెళ్తూ... వన్య మృగాల్ని అత్యంత దగ్గరగా చూడటం, వాటిని కెమెరాల్లో బంధించడం... అదో థ్రిల్.

సాధారణంగా... టూరిస్టులు... ఏడు రోజుల ప్యాకేజీ ఎంచుకుంటారు. బోట్స్‌వానాలో మాన్ ఎయిర్‌పోర్ట్‌ (Maun Airport)కి రాగానే... అక్కడి నుంచీ... చార్టర్ ప్లేన్‌లో... ఆకవాంగో డెల్టా క్యాంపుకి చేరతారు. మొదటి ఐదు రోజులు... డెల్టాలో గడిపేస్తారు. హెలీ టూరిజంతోపాటూ, మోటార్ బోట్లలో ప్రయాణిస్తారు.

లగ్జరీ అయినా... హాట్ ఎయిర్ బెలూన్‌లో గాల్లో విహరించడం మరో ఎక్సైట్‌మెంట్. డెల్టా మొత్తాన్నీ పక్షిలా చూసేందుకు వీలవుతుంది.

జులై నుంచీ సెప్టెంబర్ వరకూ... ఈ టూర్ అత్యద్భుతంగా ఉంటుంది. ఈ టైమ్‌లో... వన్యప్రాణులు, పక్షులు పెద్ద సంఖ్యలో డెల్టా వాటర్‌లో కనిపిస్తాయి.

చివరి రెండ్రోజులూ... జింబాబ్వేలో ఉన్న ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద విక్టోరియా జలపాతం (Victoria Falls) చూసేందుకు వెళ్తారు.

జాంబియా, జింబాబ్వే దేశాల మధ్య ప్రవహించే... జాంబెజీ నదీ (Zambezi River) ప్రవాహం వల్ల ఈ జలపాతం ఏర్పడింది. ఉత్తర అమెరికాలోని నయాగరా జలపాతం కంటే... ఇది రెండు రెట్లు ఎత్తైనది, గంభీరమైనది.

సాహసాలు చేసే పర్యాటకులకు ఈ జలపాతం దగ్గర చాలా అడ్వెంచర్లు ఉన్నాయి. ఎక్కువ మంది ఇష్టపడేది... బంగీ జంప్. (Bungee Jump)

ఇలా... ఆకవాంగో... ఎన్నో ప్రకృతి వింతలు, అద్భుతాల్ని తనలో దాచుకుంటూ... ప్రపంచాన్ని ఆకర్షిస్తోంది. నీరు లేకపోతే... ఈ ప్రపంచం లేదు. మన దేశంలో ఎన్నో జీవ నదులున్నా... వాటి నీరు... సముద్రంలో వృథాగా కలిసిపోతోంది. నీరు ఎంత ప్రాణాధారమో, నీటి వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలేంటో, నీరు లేకపోతే, కలిగే నష్టాలేంటో... తెలుసుకోవడానికి... ఆకవాంగో డెల్టాయే ప్రత్యక్ష ఉదాహరణ.

HoloPortation: అమెరికాలో మాయం, ఇండియాలో ప్రత్యక్ష్యం! టెక్నాలజీతో ఏదైనా సాధ్యమేనా? హోలో పోర్టేషన్!

హోలోపోర్టేషన్ (Image credit - Youtube)

ఈ రోజు మనం కమ్యూనికేషన్ రంగంలో వస్తున్న విప్లవాత్మక మార్పుల్ని తెలుసుకుందాం. టెక్నాలజీ ఎంత వేగంగా మారిపోతోందంటే... ఫ్యూచర్ మనం ఊహించలేనంత గొప్పగా ఉండబోతోంది. డిజిటల్ టెక్నాలజీకి... త్రీడీ, 4డీ తోడై... వర్చువల్ రియాల్టీ కళ్లముందు కనిపిస్తోంది. ఆ అద్భుత ప్రపంచంలోకి ఓసారి వెళ్దాం. భవిష్యత్తులో రాబోయే... వింతల్ని తెలుసుకొని ఆశ్చర్యపోదాం.

కమ్యూనికేషన్ కోసం ఒకప్పుడు ఉత్తరాలుండేవి. తర్వాతి కాలంలో టెలీగ్రాం వచ్చింది. ఆ తర్వాత... ల్యాండ్ ఫోన్లు, మొబైళ్లు దూసుకొచ్చాయి. ఇప్పుడంతా స్మార్ట్ వరల్డ్. లేటెస్టుగా వీడియో కాలింగ్, వర్చువల్ కాన్ఫరెన్సులు కూడా చేస్తున్నాం. ఇకపై ఏయే మార్పులు రాబోతున్నాయి? కమ్యూనికేషన్ ఎలా ఉండబోతోంది? వచ్చే పదేళ్లలో టెక్నాలజీ ఎలా మారబోతోంది?

ప్రపంచం వేగంగా దూసుకుపోతోంది. టెక్నాలజీ మనల్ని ఎక్కడికో తీసుకుపోతోంది. ఒక్కసారి ఊహించుకోండి. ఎక్కడో అమెరికాలో ఉండే వాళ్లు... ఒక్క క్షణంలో మన పక్కన ప్రత్యక్షమైతే... షేక్ హ్యాండ్ ఇచ్చి... మనతో మాట్లాడితే ఎలా ఉంటుంది? అదిరిపోదూ! రైట్... ఇప్పటివరకూ ఇలాంటివి మనం సినిమాల్లోనే చూశాం. ఇప్పుడు నిజంగానే చూడబోతున్నాం. అదే టెక్నాలజీలో న్యూ ట్రెండ్. దాని పేరు హోలో పోర్టేషన్ (HoloPortation).

అసలేంటి ఈ హోలో పోర్టేషన్ అంటే? "హోలోగ్రామ్‌కీ" దీనికీ ఏదైనా సంబంధం ఉందా? దాని ద్వారానే దీన్ని డెవలప్ చేశారా? ఇలాంటి డౌట్లు మనకు రావడం సహజమే. ఇదో సైంటిఫిక్ టెక్నాలజీ. ఇప్పటివరకూ ఇది మనకు అనుభవం లేదుకాబట్టి... దీన్ని అర్థం చేసుకోవడం కొంచెం కష్టం. జాగ్రత్తగా తెలుసుకుంటే... ఇది ఎంత గొప్పదో, ఎలాంటి విప్లవాలకు ఇది దారితియ్యబోతోందో అర్థమవుతుంది.

హోలోపోర్టేషన్ అనేది ఓ రకమైన త్రీడీ కాప్చర్ టెక్నాలజీ. దీని ద్వారా హై-క్వాలిటీ త్రీడీ మోడల్స్‌ను తయారుచేయవచ్చు. ఇక్కడ మోడల్స్ అంటే... మనుషులు, జంతువులు, వస్తువులు ఏవైనా కావచ్చు. ఇలా తయారుచేసిన వాటిని... కంప్రెస్ చేసి... ప్రపంచంలో ఎక్కడి నుంచైనా, మరెక్కడికైనా పంపించవచ్చు. అది కూడా రియల్‌ టైమ్‌లో.

సింపుల్‌గా చెప్పాలంటే... ఆస్ట్రేలియాలో ఉన్న ఓ వ్యక్తి... హైదరాబాద్‌లో ప్రత్యక్షం అవ్వాలి. ఇక్కడి తన అన్నయ్య పక్కనే ఉండి మాట్లాడాలి. మామూలుగా అయితే ఇది సాధ్యపడదు కదా. హోలోపోర్టేషన్‌తో సాధ్యమే. ఎలా అంటే... ఆస్ట్రేలియాలోని తన రూంలో చుట్టూ కెమెరాలు అమర్చి... త్రీడీ రూపంలో తనను తాను కాప్చర్ చేసుకుంటూ ఉండాలి. ఇలా కాప్చర్ అవుతున్న రూపం... అదే సమయంలో... వర్చువల్ రియాలిటీ టెక్నాలజీ ద్వారా... కంప్రెస్ అవుతుంది. అది ఇంటర్నెట్ ద్వారా క్షణాల్లో హైదరాబాద్‌కి చేరుతుంది. హైదరాబాద్‌లోని... తన తమ్ముడి ఇంట్లో కూడా... హోలో పోర్టేషన్ టెక్నాలజీ ఉంటుంది. అందువల్ల కంప్రెస్ అయిన ప్రతిరూపం... ఇక్కడ తిరిగి త్రీడీ రూపంలో ప్రత్యక్షమవుతుంది.

ఆస్ట్రేలియాలో వ్యక్తి ఎలా కదిలితే... హైదరాబాద్‌లో ప్రతిరూపం అలాగే కదులుతుంది. ఆస్ట్రేలియాలో కూర్చుంటే... ఇక్కడా కూర్చుంటాడు. ఆస్ట్రేలియాలో షేక్ హ్యాండ్ ఇస్తే... ఇక్కడా ఇస్తాడు. ఐతే... ఈ హోలోపోర్టేషన్ ప్రతిరూపంతో మాట్లాడాలంటే... మన దగ్గరా త్రీడీ కాప్చర్ హోలోపోర్టేషన్ టెక్నాలజీ తప్పనిసరిగా ఉండాలి. అదెలా అంటే... మనం ఎవరితోనైనా వీడియో కాలింగ్ చెయ్యాలంటే... మన దగ్గర వీడియో కాలింగ్ మొబైల్ ఉండాలి. 4జీ ఉండాలి. అవతలి వాళ్ల దగ్గరా అవి ఉండాలి. అప్పుడే సాధ్యమవుతుంది కదా. అలాగే హోలోపోర్టేషన్ కూడా.

హోలోపోర్టేషన్ వ్యక్తిని మనం చూడాలన్నా, అతనితో సంభాషించాలన్నా, మనం హోలోలెన్స్ పెట్టుకోవాలి. తద్వారా త్రీడీ కాప్చర్ ప్రతిరూపాన్ని ఈ లెన్స్ చూపిస్తాయి. ప్రతి రూపంలో ఉన్న వ్యక్తి కూడా ఆస్ట్రేలియాలో అవే లెన్స్ పెట్టుకోవాల్సి ఉంటుంది. తద్వారా... ఇక్కడున్న మనం కూడా... ఆస్ట్రేలియాలో వ్యక్తికి త్రీడీ ప్రతిరూపంలో కనిపిస్తాం. తద్వారా... ఒకరితో ఒకరు మాట్లాడుకోవడానికీ, చూసుకోవడానికీ, కూర్చోడానికీ, తిరగడానికీ, షేక్‌హ్యాండ్ ఇచ్చుకోవడానికీ, అన్నింటికీ వీలవుతుంది.



కాస్త వింతగా, అర్థమయ్యీ, అర్థం కానట్లుగా ఉందా? దాని గురించి మరిన్ని వివరాలు తెలుసుకుందాం.

ఎక్కడెక్కడో ఉన్న వాళ్లు మాట్లాడుకోవాలంటే మొబైల్ కావాలి. వీడియో కాల్ చేసుకోవాలంటే... ఇంటర్నెట్ ఉండాలి. మరి హోలో పోర్టేషన్ జరగాలంటే ఏం కావాలి? ఏయే పరికరాలు అవసరం? అసలీ టెక్నాలజీ ఎలా డెవలప్ అవుతోంది? దీని పరిధి భవిష్యత్తులో ఎలా ఉండబోతోంది? తెలుసుకుందాం.

డిజిటల్ టెక్నాలజీ దాటి... ఇప్పుడిప్పుడే వర్చువల్ వరల్డ్‌లోకి అడుగుపెడుతున్నాం. హోలోపోర్టేషన్ ఓ టెక్నాలజీ విప్లవం అనే చెప్పుకోవాలి. ఇది మిక్స్‌డ్ రియాలిటీ, ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్, ఆగ్‌మెంటెండ్ రియాలిటీ, వర్చువల్ రియాలిటీలను కలిపితే ఏర్పడిన న్యూ కాన్సెప్ట్. ఇది మొత్తం త్రీడీ కాప్చర్ చుట్టూ తిరుగుతుంది. ఇప్పుడు మనం కంప్యూటర్లలో చూస్తున్నట్లే... అవే బొమ్మలు మన పక్కనే ఉంటాయన్నమాట. అవి త్రీడీ హోలోగ్రామ్ తరహాలో కనిపిస్తాయి. ఇందుకోసం ఓ గదిలో చుట్టూ ఎన్ని త్రీడీ కెమెరాలు ఉంటే, త్రీడీ బొమ్మ అంత స్పష్టంగా తయారవుతుంది. కనీసం రెండు కెమెరాలు ఉండాలి. వాటికి అదనంగా హోలోలెన్స్ ఉన్న హెడ్‌సెట్స్ అవసరం. టెలీపోర్టేషన్ ఎవరుచేసినా... తప్పనిసరిగా త్రీడీ హోలోలెన్స్ పెట్టుకోవాల్సిందే. ఈ మొత్తం వ్యవస్థను ఇంటర్నెట్‌తో అనుసంధానం చేస్తూ... కంప్యూటర్ వ్యవస్థ ఉంటుంది. ఇవన్నీ పక్కాగా పనిచేస్తేనే హోలోపోర్టేషన్ సాధ్యం.

హోలోపోర్టేషన్ ఎలా పనిచేస్తుందంటే... గదిలో ఉన్న త్రీడీ కెమెరాలు... నిరంతరం మన కదలికల్ని కాప్చర్ చేస్తూ ఉంటాయి. ఈ డిజిటల్ డేటాను కంప్యూటర్‌కి పంపుతాయి. కంప్యూటర్‌లో డిజిటల్ డేటా కాస్తా... త్రీడీ వర్చువల్ డేటాగా మారుతుంది. అంటే మన కదలికలతో త్రీడీ బొమ్మ తయారవుతుందన్నమాట. ఈ త్రీడీ బొమ్మ... ఇంటర్నెట్ ద్వారా... ఎక్కడికి వెళ్లాలో అక్కడికి వెళ్తుంది. అంటే మనతో టెలీపోర్టేషన్‌లో ఉన్నవాళ్లు అమెరికాలో ఉంటే... మన బొమ్మ అక్కడికి వెళ్తుందన్నమాట. ఈ త్రీడీ హోలోగ్రామ్ దృశ్యాన్ని అక్కడి వాళ్లు... హోలోగ్రామ్ టెక్నాలజీని వాడే... హోలోలెన్స్ ద్వారా చూడగలరు. మాట్లాడగలరు.

మొబైల్‌లో కాల్ డేటా రికార్డైనట్లు... టెలీపోర్టేషన్‌లో దృశ్యాలు, కంప్యూటర్లలో రికార్డవుతాయి. సో, జరిగిపోయిన పోర్టేషన్‌ సంభాషణలను, దృశ్యాల్నీ తిరిగి ప్లే చేసుకోవచ్చు. కావాలంటే వాటి సైజును చిన్నగా చేసి చూసుకోవచ్చు. లైవ్‌లో రికార్డింగ్ జరిగేటప్పుడు కూడా బొమ్మల పరిమాణం తగ్గించుకునే వీలుంది. తద్వారా... ఎక్కువ బ్యాండ్‌విడ్త్ ఖర్చవకుండా చేసుకోవచ్చు. దీన్ని మరింత తీర్చిదిద్దేందుకు సాఫ్ట్‌వేర్ కంపెనీలు ప్రయోగాలు చేస్తున్నాయి.

ఎన్నో ప్రయోజనాలు:
హోలోపోర్టేషన్ ద్వారా చాలా లాభాలున్నాయి. ఏదైనా వస్తువు పాడైతే... దాన్ని హోలోలెన్స్ ద్వారా... వర్చువల్ వరల్డ్‌లో చూస్తూ... రిపేర్ చేయవచ్చు. ఇందుకోసం మనం మెకానిక్ దగ్గరకు వెళ్లాల్సిన పనిలేదు. ఎలా రిపేర్ చెయ్యాలో... వర్చువల్ వరల్డ్‌లో ప్రతీ పార్టునూ చూసి నేర్చుకోవచ్చు. హోలోలెన్స్ మెమరీలో... ముందుగానే రికార్డ్ చేసి ఉంచిన త్రీడీ వర్చువల్ హోలోగ్రామ్‌ను ఎప్పుడు కావాలంటే అప్పుడు చూసేందుకు వీలవుతుంది.
 
గుండె ఎలా పనిచేస్తుంది? ఇది తెలియాలంటే... మనం ఓ గుండెను తెచ్చుకొని... తెలుసుకోవాల్సిన పని లేదు. హోలోలెన్స్‌లో ముందుగానే రికార్డ్ చేసివున్న వర్చువల్ బొమ్మను పరిశీలిస్తే సరిపోతుంది. గుండెకు సంబంధించిన మొత్తం వివరాలు తెలిసిపోతాయి. రక్తప్రసరణ ఎలా జరుగుతుందో అర్థమవుతుంది.

ఒక్క గుండే కాదు. శరీరంలో ఏ పార్ట్ గురించైనా వివరంగా తెలుసుకోవచ్చు. వర్చువల్ బాడీ లోంచీ తెలుసుకోవాలనుకున్న పార్టును బయటికి తీసి... ఇతరులతో దానిపై చర్చించవచ్చు. మన చేతి వేళ్లే ఇక్కడ సెన్సార్లు. సో... వేళ్లతో మనం ఎలాంటి ఆదేశాలిస్తే... హోలోపోర్టేషన్ వర్చువల్ వరల్డ్ అలా పనిచేస్తుంది. మన వాయిస్‌ని గుర్తుపట్టి పనిచేసే టెక్నాలజీ కూడా ఉంది.

తలనొప్పికి స్కాన్ చేసే... సీటీ స్కానర్‌ను చూడాలంటే... హాస్పిటల్‌కి వెళ్లాల్సిన పనిలేదు. మన ఇంట్లోనే అది ఉన్నట్లుగా హోలోలెన్స్ చూపిస్తాయి. స్కానింగ్ ఎలా జరుగుతుందో, అందులో ఏయే మెషిన్లు ఉంటాయో అత్యంత స్పష్టంగా తెలుసుకోవచ్చు.

అరోగ్య సమస్యలు కూడా ఈ విధానం ద్వారా తెలుస్తాయి. ఏ చెయ్యికో నొప్పి వస్తే... హోలోగ్రామ్ లెన్స్ ద్వారా పూర్తి వివరాలు తెలుసుకోవచ్చు. సమస్య చిన్నదే అయితే... చేతికి స్వయంగా ట్రీట్‌మెంట్ కూడా చేసుకోవచ్చు.

బిజినెస్ గ్రాఫ్స్, సైంటిఫిక్ కోడ్స్, స్టాక్ మార్కెటింగ్, ప్రాఫిట్ అండ్ లాస్, చార్ట్స్ వంటివి కూడా విశ్లేషించేందుకు ఈ టెక్నాలజీ ఉపయోగపడుతోంది.

ఆటలు ఆడేందుకు కూడా ఈ టెక్నాలజీ చక్కగా ఉపయోగపడుతుంది. నెట్‌తో అనుసంధానమై లైవ్‌లో గేమ్స్ ఆడేందుకు వీలవుతుంది. ఇల్లే ప్లే గ్రౌండ్‌గా మారిపోతుంది.

సినిమా చూడాలంటే... బిగ్ స్క్రీనో, టీవీయో అవసరం లేదు. హోలోపోర్టేషన్‌తో ఇల్లే థియేటర్‌లా మారిపోతుంది. సినిమాలు, వీడియోలూ అన్నీ గాల్లో చూసేయొచ్చు. ఇంట్లో ఎంత మంది ఉంటే... అంతమందీ ఒకే సినిమా చూడాల్సిన పనిలేదు. ఎవరికి నచ్చింది వాళ్లు చూడొచ్చు.

ఆగ్‌మెంటెడ్ రియాల్టీతో కూడిన ఈ టెక్నాలజీ... భవన నిర్మాణాలకు డిజిటల్ రూపం ఇస్తోంది. దీనివల్ల భవనాలు, ఆఫీసుల్ని నిర్మించకముందే... అవి ఎలా ఉంటాయో... త్రీడీ రూపంలో చూడొచ్చు. అప్పటికప్పుడు మార్పులు చేసేయొచ్చు.

అపరాధ కేసుల పరిశోధనలోనూ హోలోపోర్టేషన్ దూసుకొస్తోంది. ఇన్వెస్టిగేషన్‌లో అప్పటికప్పుడే... ఆన్‌లైన్‌లో డేటాను సేవ్ చేసేందుకు, విశ్లేషించేందుకు ఇది ఉపయోగపడుతోంది. కంటికి కనిపించని మరకలు, ఫింగర్ ప్రింట్లను హోలో సెన్సార్ల ద్వారా విశ్లేషించేలా దీన్ని డెవలప్ చేస్తున్నారు.

విద్యారంగానికి కూడా హోలోపోర్టేషన్, ఆగ్‌మెంటెడ్ రియాల్టీ, వర్చువల్ రియాల్టీ ఎంతో మేలు చేస్తున్నాయి. స్టడీ ప్రాజెక్టుల్ని మరింత ప్రయోజనాత్మకంగా చేసేందుకు వీలవుతోంది.

అంతా బాగానే ఉంది. మరి ఈ టెక్నాలజీ ముందున్న సవాళ్లేంటి? వాటిని అధిగమించేందుకు ఏం చేస్తున్నారు? తెలుసుకుందాం.

ఇప్పుడు మొబైళ్లు ఎంతలా వాడుకలోకి వచ్చేశాయో... త్రీడీ పోర్టేషన్ కూడా అంతలా అందరికీ అందుబాటులోకి వచ్చేస్తే... కమ్యూనికేషన్ స్వరూపమే మారిపోతుంది. ఐతే... ఇదంత తేలిక కాదు. దీని ముందు చాలా సవాళ్లున్నాయి. అవేంటో, టెక్ సవ్వీలు ఏం చెయ్యాలనుకుంటున్నారో తెలుసుకుందాం.

సవాళ్లు:
హోలోపోర్టేషన్ వల్ల డిజిటల్, త్రీడీ రూపంలో మరో ప్రపంచ సృష్టి జరుగుతోంది. దానికి ఆగ్‌మెంటెడ్ రియాల్టీ, వర్చువల్ రియాల్టీ, ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ అన్నీ తోడై... ప్రపంచం టెక్నికల్‌గా అత్యద్భుతంగా మారిపోతోంది. మన లైఫ్‌... మరింత డిజిటల్ అయిపోతోంది.

ఏ టెక్నాలజీ అయినా మొదట్లో ఎన్నో సవాళ్లు తప్పవు. ప్రస్తుతం మనం వాడుతున్న సెల్‌ఫోన్ల విషయంలోనూ అదే జరిగింది. ల్యాండ్‌ ఫోన్లు, సెల్యులార్ మొబైళ్ల మొదలు... స్మార్ట్ ఫోన్ల వరకూ... ఎన్నెన్నో మార్పులు వచ్చాయి. హోలోపోర్టేషన్ కూడా అంతే. తొలిదశలో ఉన్న ఇది... ఎన్నో సవాళ్లతో ముందడుగు వేస్తోంది. వచ్చే పదేళ్లలో ఈ టెక్నాలజీ వరల్డ్ కమ్యూనికేషన్ రూపురేఖలే మార్చేస్తుందనడంలో సందేహం అక్కర్లేదు.

ప్రస్తుతానికి ఆశ్చర్యం, ఆసక్తి కలిగిస్తున్న హోలోపోర్టేషన్‌కి ఉన్న అతి పెద్ద సమస్య రూం సెట్టింగ్. ఇది సాధ్యపడాలంటే... త్రీడీ కెమెరాలు, కంప్యూటర్, హోలోలెన్స్, హెడ్‌సెట్స్‌ ఇవన్నీ ఉండాలి. ఇందుకు దాదాపు 5 లక్షల రూపాయల పెట్టుబడి పెట్టాలి. జస్ట్ హోలోలెన్స్ కావాలన్నా రెండు లక్షలు అవసరం. మొబైల్ ఫోన్లలో వీడియోకాలింగ్‌కి వంద రూపాయలు కూడా అవ్వవు. అలాంటిది హోలోపోర్టేషన్‌కి లక్షలు ఖర్చుపెట్టడం కష్టమే కదా. ఈ ఖర్చును 90 శాతం తగ్గించగలగాలి. అప్పుడే ఈ టెక్నాలజీ అందరికీ అందుబాటులోకి వస్తుంది.

హోలోపోర్టేషన్‌లో ఉన్న మరో సమస్య ఎక్కువ ఇంటర్నెట్, ఎక్కువ వేగంతో బ్యాండ్‌విడ్త్ కావాలి. సెకన్‌కి 30 నుంచీ 50 ఎంబీల బ్యాండ్‌విడ్త్ అవసరం. అంటే ఐదు నిమిషాలపాటూ నెట్ వాడితే... 14 జీబీలు అయిపోతుంది. ఓ గంట వాడాలంటే... 175జీబీ ఉండాలి. అంటే ఇప్పుడు మనం మొబైళ్లలో 3 నెలలు వాడుతున్న ఇంటర్నెట్... హోలోపోర్టేషన్‌లో గంటలోనే అయిపోతుందన్నమాట. అందుకు అయ్యే ఖర్చే 600 రూపాయలు.

హోలోపోర్టేషన్ కాస్ట్‌లీ కాబట్టి... ఇమేజ్ సైజ్ తగ్గిస్తే చాలా ప్రయోజనాలుంటాయి. అప్పుడు ఎక్కువ నెట్ అవసరం ఉండదు. పైగా బొమ్మల క్వాలిటీ కూడా బాగుంటుంది. ఇందుకోసం ఆమధ్య ఓ కారు వెనక భాగంలో.... సెట్టింగ్ వేసి... మొబైల్ హోలోపోర్టేషన్ సిస్టం తీసుకొచ్చారు. ఇది రియల్ టైమ్ త్రీడీ కాప్చర్, ట్రాన్స్‌మిషన్‌ను మరింత క్వాలిటీతో ఇస్తోంది. ఈ టెక్నాలజీ వల్ల... ఇంట్లోనే ఉండి హోలోపోర్టేషన్ చెయ్యాల్సిన పనిలేదు. కారులో వెళ్తూ కూడా... త్రీడీ బొమ్మలతో మాట్లాడవచ్చు. ఇందులో ఎదురయ్యే ప్రధాన సమస్య ఇంటర్నెట్ సిగ్నల్స్. కారు వెళ్తూ ఉంటే... హైస్పీడ్‌లో నెట్ రావడం కష్టమే. ఇప్పుడున్న నెట్ స్పీడ్ ఏమాత్రం చాలదు.

హోలోపోర్టేషన్‌లో మరో సమస్య లైటింగ్. రూంలో అయితే... లైటింగ్‌ను ఎడ్జస్ట్ చేసుకొని... త్రీడీ బొమ్మను స్పష్టంగా చూడొచ్చు. అదే... బయటకు వెళ్తే... అక్కడి వాతావరణాన్ని బట్టీ... త్రీడీ బొమ్మ కనిపిస్తుంది. లైటింగ్ సరిగా లేకపోతే... బొమ్మ నల్లగా, చీకటిగా కనిపిస్తుంది. మాటిమాటికీ అటూ ఇటూ కదిలిపోతూ, చెదిరిపోతూ ఇర్రిటేషన్ తెప్పిస్తుంది. దీన్ని అధిగమించేందుకు పరిశోధకులు ప్రయత్నిస్తున్నారు.

హోలోపోర్టేషన్‌లో ఉన్న మరో సమస్య సెట్టింగ్ పరిమాణం. ఓ కంప్యూటర్, రెండు కెమెరాలు ఇవన్నీ ఎక్కువ స్పేస్ ఆక్రమిస్తాయి. ఇవి లేకపోతే ఇది జరగదు. ఈ మొత్తం వ్యవస్థను మొబైల్ కెమెరా సైజుకి తీసుకురావాల్సి ఉంటుంది. మొబైల్‌కే త్రీడీ కెమెరాలు సెట్ చేసి, మొబైల్‌లోనే కాప్చరింగ్, ప్రాసెసింగ్ అన్నీ చేయగలిగితే... అతి పెద్ద సమస్య తీరినట్లవుతుంది. అదే జరిగితే... ప్రపంచంలో ఎక్కడికి వెళ్లినా పోర్టేషన్ చేసుకోవచ్చు. ఈ దిశగా ప్రయోగాలు జరుగుతున్నాయి.
 
తొలిదశలో మొబైల్ టెక్నాలజీ కూడా ఇబ్బందిగానే ఉండేది. మాటిమాటికీ సిగ్నల్స్ పోతూ చిరాకు తెప్పించేది. మరి ఇప్పుడో... మొబైల్ లేకపోతే క్షణం గడవట్లేదు. హోలోపోర్టేషన్ కూడా అంతే. ప్రస్తుతానికి ఇది పూర్తిస్థాయిలో లేనప్పటికీ... ఫ్యూచర్ దీనిదే. పదేళ్ల తర్వాత... ఇది లేకుండా మనకు రోజు గడవదు. అప్పటికి ఇంటర్నెట్ వేగం పది రెట్లు పెరుగుతుంది. డిజిటల్, వర్చువల్ టెక్నాలజీ చాలా డెవలప్ అవుతుంది. అందువల్ల హోలోపోర్టేషన్... అందరికీ అందుబాటులోకి వచ్చి... సరికొత్త కమ్యూనికేషన్ రివల్యూషన్ రాకమానదు. ఆ రోజు వీలైనంత త్వరగా రావాలని కోరుకుందాం.

వన్ జీ నుంచీ 2జీ రావడానికి ఐదేళ్లు పడితే... 2జీ నుంచీ 3జీ రావడానికి మూడేళ్లే పట్టింది. ప్రస్తుతం 4జీ వచ్చిన ఏడాదికే 5జీ వచ్చేసింది. 6జీ కోసం పరుగు మొదలైంది. డిజిటల్ టెక్నాలజీ ఎంత పెరిగితే, మన జీవితం అంత హాయిగా ఉంటుంది. ఇప్పుడు దానికి వర్చువల్, హోలోగ్రామ్ కూడా తోడవుతోంది. సో... కనుసైగలు, వేళ్ల కొనలతో శాసించే ఫ్యూచర్ రాబోతోంది. దాని కోసం ఎదురుచూద్దాం.

Cherrapunji: చెట్ల వేర్లతో వంతెనలు.. వింత కథల జలపాతాలు.. ప్రకృతి వేసిన కాన్వాస్.. చినుకుల చిరపుంజి

చినుకుల చిరపుంజి (Image credit - Twitter - Utpal Jha)

 Cherrapunji: మన దగ్గర వర్షం పడితే... వార్త. అక్కడ పడకపోతే వార్త. అదే మేఘాలయలోని చిరపుంజి. ప్రపంచంలోనే అత్యధిక వర్షం కురిసే రెండో ప్రాంతం. అక్కడ ఎక్కువ వాన ఎందుకు కురుస్తోంది? స్థానికుల జీవనశైలి ఎలా ఉంటుంది? అక్కడ చూడదగ్గ పర్యాటక ప్రదేశాలేంటి? ఇలాంటి విశేషాల్ని తెలుసుకుందాం. నేలపై పచ్చటి తివాచీ పరచినట్లు ఉండే అడవులు. ఆకాశంలో వెండి మబ్బులు, అంతలోనే... చిటపట చినుకుల సవ్వళ్లు. ఎన్నో ప్రత్యేకతల ప్రాంతం చిరపుంజి. అవేంటో, అక్కడి భౌగోళిక పర్యావరణం ఎలా ఉంటుందో చూద్దాం.

వర్షం... ప్రకృతిని పులకింపజేసే అద్భుత వరం. మానసిక ఉల్లాసం కలిగించే... మనోహర దృశ్యకావ్యం. రాన్రానూ ఈ వానే కరవైపోతోంది. మన తెలుగు రాష్ట్రాలు తనివితీరా తడిసి ముద్దై ఎన్నేళ్లైందో! చిరపుంజి మాత్రం ప్రత్యేకం. ప్రకృతి అంతా తరలివచ్చి ఇక్కడే ఉండిపోయిందా అన్నట్లు కనిపిస్తుంది. పచ్చటి లోయలు, ఎత్తైన జలపాతాలతో కనువిందు చేస్తుంది. రోజూ మేఘాల చిరు జల్లులు పలుకరిస్తాయి. అక్కడి వాళ్లు ఎంత అదృష్టవంతులో కదా.

చిరపుంజి... మేఘాలయ.... తూర్పు ఖాశీ హిల్స్ జిల్లాలో ఓ పట్టణం. భూమిపై అతి తేమగా ఉండే రెండో ప్రదేశం ఇది. ఇక్కడ సంవత్సరమంతా వానలు పడుతూనే ఉంటాయి. జూన్, జులై, ఆగస్టులో మాత్రం... భారీ వర్షాలు కురుస్తాయి. ఈ టైమ్‌లో ఇక్కడి అందాల్ని చూసితీరాల్సిందే. ప్రకృతి కాన్వాస్‌పై... అద్భుతాలు ఆవిష్కృతమవుతాయి.

ఇక్కడ వానాకాలం మొత్తంలో... సుమారు 12 వందల సెంటీమీటర్ల వర్షం నమోదవుతుంది. ఈ వర్షాన్ని మిల్లీమీటర్లలో కాకుండా... మీటర్లలో కొలుస్తారు. ఇంతలా వానలు పడటానికి కారణం... ఈ పట్టణం... సముద్ర మట్టానికి దాదాపు 5వేల అడుగుల ఎత్తులో ఉండటమే. ఎప్పుడూ చల్లగా ఉండే హైదరాబాద్ ఎత్తు 1,656 అడుగులు. తరచుగా వాన పడే అరకులోయ ఎత్తు 3వేల అడుగులు. వీటన్నింటికంటే ఎత్తులో ఉండటం వల్ల... చిరపుంజిలో... కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ తక్కువగా ఉంటోంది. దానికి తోడు... బంగాళాఖాతం నుంచీ వీచే గాలులు... ఇక్కడి ఖాశీ కొండల్ని తాకి... వాతావరణాన్ని చల్లబరచి... భారీ వర్షాలు పడేలా చేస్తున్నాయి.

మన తెలుగు రాష్ట్రాల్లో నైరుతీ రుతుపవనాల టైమ్‌లో ఎక్కువ వాన పడుతుంది కదా. చిరపుంజిలో... నైరుతీ రుతుపవనాలు వచ్చినప్పుడే... ఈశాన్య రుతుపవనాలు కూడా వస్తాయి. ఒకే టైమ్‌లో ఉరుములు, మెరుపులతో కుండపోత వానలు కురిసేలా చేస్తాయి. శీతాకాలం రాగానే... బ్రహ్మపుత్ర నది లోయ నుంచీ... ప్రయాణించే గాలుల వల్ల వానలు పడతాయి.

చిరపుంజిలో... 1860, 61 సంవత్సరాల్లో... అత్యధిక వానలు పడ్డాయి. 1960లో ఏడాది కాలంలో 2వేల 298 సెంటీ మీటర్లు, 1861లో ఒక నెలలో 930 సెంటీమీటర్ల వాన పడింది. ఇవి రెండూ గిన్నిస్‌బుక్‌లో చేరాయి. భూతాపం కారణంగా... ఈ రికార్డులు ఇప్పట్లో బద్ధలయ్యే అవకాశాలు కనిపించట్లేదు. చిత్రమేంటంటే... ఇంతలా వాన పడే పట్టణంలో కూడా... కొన్ని ప్రాంతాలు పూర్తిగా ఎండాకాలంలా ఉంటాయి. అక్కడ వాన చాలా తక్కువగా కురుస్తుంది. ఐతే... నేల మాత్రం తేమగానే ఉంటుంది. ఇందుకు కారణం రుతుపవనాలే.

ఇంకో విషయం కూడా మనకు ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది. రోజూ వానలు పడుతున్నా చిరపుంజిలో తాగునీటి సమస్య ఉంది. ఒక్క క్యాన్ వాటర్ కావాలన్నా కిలోమీటర్ల దూరం వెళ్తారు జనం. భిన్నమైన వాతావరణం వల్ల... ఇక్కడి మట్టి నేలలు దెబ్బతిని నీటి పారుదల వ్యవస్థ అస్తవ్యస్తమైంది. అందువల్ల మంచి నీటి కొరత ఉంది.

చిరపుంజీ వాసుల్ని ఖాసీలంటారు. వీళ్లలో మాతృవంశీయ పాలన ఉంటుంది. అంటే... పెళ్లి తర్వాత... భార్యతో కలిసి... భర్త.... ఆమె పుట్టింటికి వెళ్తాడు. జస్ట్ ఇల్లరికం అల్లుడిలా అన్నమాట. ఇక్కడ పుటిన పిల్లలు... ఇంటిపేరుగా తల్లిపేరును పెట్టుకుంటారు. ఇంకో గొప్ప విషయమేంటంటే... అక్షరాస్యతలో వీళ్లు చాలా రాష్ట్రాల కంటే ముందున్నారు. జాతీయ సగటు 60 శాతమైతే... ఇక్కడ అది 74 శాతంగా ఉంది. 

లివింగ్ రూట్ బ్రిడ్జి (Image credit - Wikipedia)

మేఘాలయలో మనం కచ్చితంగా చెప్పుకోవాల్సిన మరో అంశం... లివింగ్ రూట్ బ్రిడ్జెస్ (Living root bridge). వీళ్లు... వంతెనల కోసం కాంక్రీట్ నిర్మాణాలు చేపట్టరు. చెట్ల వేళ్లనే వంతెనలుగా మార్చేస్తారు. ఇలా ఓ వంతెన నిర్మించడానికి 10 నుంచీ 15 ఏళ్లు పడుతుంది. ఐతే... ఈ సహజసిద్ధ వంతెనలు... కాలంతోపాటూ మరింత బలంగా తయారై... కొన్ని వందల ఏళ్లు అలాగే ఉంటాయి. ఓ వంతెనైతే... 500 ఏళ్లుగా సేవలందిస్తోంది.

ఇప్పుడంటే దేశమంతా స్వచ్ఛభారత్ నినాదం ఉంది గానీ... మేఘాలయలో... ఓ గ్రామమైతే... శతాబ్దాలుగా స్వచ్ఛతను పాటిస్తోంది. ఆ ఊరి పేరు "మాలిన్నాంగ్" (Mawlynnong). రాజధాని షిల్లాంగ్‌కి 100 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంటుంది. ఇక్కడ జనం... రోజూ గంటపాటూ... ఉరంతా శుభ్రం చేస్తారు. ఎక్కడికక్కడ చెత్త బుట్టలుంటాయి. చిన్న కాగితం ముక్క కూడా ఎక్కడా కనిపించదు. పైగా... మొక్కలు, ప్రకృతి అందాలతో ఈ గ్రామం... ఆసియాలోనే అత్యంత శుభ్రమైన గ్రామంగా గుర్తింపు పొందింది. స్థానికులు దీన్ని దేవుడి ఉద్యానవనం అని పిలుస్తారు.

చిరపుంజి గురించి చెప్పుకునేటప్పుడు... కచ్చితంగా ప్రస్తావనకు వచ్చేది మాసిన్రామ్ గ్రామం (Mawsynram). చిరపుంజికి 56 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంటుంది. ప్రస్తుతం ఇక్కడే ప్రపంచంలో అత్యధిక వర్షం కురుస్తోంది. చిరపుంజీని వెనక్కి నెట్టి... మొదటి స్థానాన్ని ఇది ఆక్రమించింది. ఎప్పుడు చూసినా చల్లగా, చినుకులతో స్వాగతం పలుకుతుంది. సంవత్సరానికి అక్కడ సగటున 11,872 మిల్లీమీటర్ల వాన పడుతోంది. గిన్నీస్ బుక్ ఆఫ్ వరల్డ్ రికార్డ్స్ ప్రకారం... 1985లో మాసిన్రామ్‌లో 26,000 మిల్లీ మీటర్ల వాన పడింది. అంటే 1,000 అంగుళాలు. ఎండాకాలంలో కూడా చల్లటి జల్లులతో ఆకర్షించే మాసిన్రామ్.... ఎప్పుడు చూసినా మంచు తెరలతోనే కనిపిస్తుంది. ఆ హిమ సోయగాల మధ్య... ఇక్కడి ప్రకృతి అందాలు... చూపు తిప్పుకోనివ్వవు.

అడవుల్ని నరికేస్తూ ఉంటే... ఆహ్లాదం ఉండదు. ప్రకృతిని కాపాడుకుంటే... ఆ బ్యూటీయే వేరు. మేఘాలయ అంత అందంగా ఉండటానికి కారణం... వానలు మాత్రమే కాదు. అక్కడి జనం... పచ్చదనాన్ని సురక్షితంగా ఉంచడం కూడా. మరి అక్కడి జలపాతాలు, లోయల విశేషాలు తెలుసుకుందాం.

చిరపుంజిని స్థానికులు సోహ్ర అంటారు. కొన్ని ముఖ్యమైన కారణాల వల్ల మేఘాలయ... ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందింది. ఎత్తుపల్లాల కొండలు, జలపాతాలు, బంగ్లాదేశ్ సరిహద్దు మైదానాలు, గిరిజన జీవన విధానం... ఇవన్నీ చిరపుంజి పర్యటనను జీవితాంతం గుర్తుండి పోయేలా చేస్తాయి.

చిరపుంజికి వెళ్లాలంటే అక్కడికి 95 కిలోమీటర్ల దూరంలో... రాజధాని షిల్లాంగ్‌లో ఉన్న విమానాశ్రయంలో ల్యాండ్ అవ్వాలి. ఈ ఎయిర్‌పోర్ట్‌కి దేశంలోని ప్రధాన నగరాల నుంచీ విమాన సర్వీసులున్నాయి. రైల్లో వెళ్లాలంటే... చిరపుంజికి 150 కిలోమీటర్ల దూరంలో గౌహతి రైల్వేస్టేషన్ ఉంది. ఈ స్టేషన్‌కి కూడా దేశంలోని అన్ని ప్రధాన నగరాల నుంచీ కనెక్టివిటీ ఉంది.

మేఘాలయలో పర్యాటకం కాస్త చవకైనదే. రోజంతా టూర్ బస్‌లో తిరిగేందుకు టికెట్ రేటు 400 రూపాయలు. రాజధాని షిల్లాంగ్‌లో... గవర్నమెంట్ టూరిజం ఆఫీస్‌ నుంచీ... ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ ట్రావెల్స్ ఉంటాయి. షిల్లాంగ్ నుంచీ చిరపుంజికి... 55 కిలోమీటర్ల దూరం. ఈ రూట్‌లో జర్నీ అత్యంత అద్భుతంగా ఉంటుంది. ప్రయాణం చేస్తున్నట్లే అనిపించదు. పచ్చదనం పరచుకున్న కొండ మార్గాల్లో... వాహనాలు దూసుకుపోతాయి.

షిల్లాంగ్ నుంచి ఓ 30 కిలోమీటర్లు వెళ్లగానే రెండువైపులా పచ్చదనంతో నిండిన పర్వతాలు... మధ్యలో లోయ కనిపిస్తుంది. దీని పేరు 'మాక్టో లోయ'. దీన్ని చేరేందుకు... పచ్చటి కొండల మధ్య... నల్లటి తాచులా ఉండే... సన్నటి రోడ్డుపై ప్రయాణించాలి. అప్పుడు కలిగే అనుభూతిని స్వయంగా అనుభవించాల్సిందే.

ఈ లోయ నుంచీ కిందకు దిగితే... వ్యూపాయింట్ వస్తుంది. చల్లని, స్వచ్ఛమైన గాలి తాకుతుంటే, లోయ అందాలు ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తాయి. మాక్టో లోయ నుంచీ చిరపుంజిలోకి అడుగుపెట్టాలంటే, ఓ దట్టమైన అడవిని దాటాల్సి ఉంటుంది. ఇది సంవత్సరంలో ఎక్కువ కాలం మేఘాలతోనే నిండివుంటుంది. ఇక్కడ గిరిజన విద్యార్థుల కోసం రామకృష్ణమఠం... ఓ హైస్కూల్‌ని ప్రారంభించింది. ఇక్కడో ఎకో పార్క్ (Eco Park) కూడా ఉంది. కొండలపై నిర్మించిన ఈ పార్కును చూసేందుకు ఎక్కువ మంది ఆసక్తి చూపిస్తారు. ముఖ్యంగా... లవర్స్ అడ్డాగా దీన్ని పిలుస్తారు. షిల్లాంగ్ నుంచీ... చిరపుంజీ వెళ్లే పర్యాటకులు... ఈ పార్కును చూడకుండా వెళ్తే... ఏదో మిస్సైనట్లే. ఈ పార్కు ఎత్తైన కొండలపై ఉండటం వల్ల... ఇక్కడి నుంచీ... కిందికి జాలువారే జలపాతాల్ని చూడొచ్చు. సాధారణంగా మనం జలపాతాల్ని కింది నుంచీ చూస్తాం. ఇక్కడ పైనుంచీ చూసే వీలుంది. ఈ ఫీలింగ్... మెస్మరైజ్ చేస్తుంది.

ఈ లోయల్లోని సరస్సులపై... బోట్లలో ప్రయాణించడం మరో మర్చిపోలేని ఫీల్. ఇక్కడి ఔషధ మొక్కల నుంచీ వచ్చే గాలి... ఎన్నో ఆరోగ్య సమస్యల్ని పోగొడుతుంది. ఈ ప్రకృతి అందాలు... మానసిక ఆహ్లాదం కలిగిస్తాయి. ఈ థ్రిల్ కోసమే... మహా సముద్రాలు దాటి మరీ ఇక్కడికొస్తున్నారు ప్రపంచ పర్యాటకులు.

ఎక్కడైనా జలపాతం ఉందంటే... ఆ ప్రకృతి అందాల్ని వర్ణించడానికి మాటలు చాలవు. అలాంటిది... చిరపుంజిలో చాలా ఫాల్స్ ఉన్నాయి. అన్నీ ఎత్తైన కొండలపై నుంచీ జాలువారుతూ... నయన మనోహరంగా ఉంటాయి. ఇంకెందుకాలస్యం... ఓసారి వాటి విశేషాల్ని తనివితీరా తెలుసుకుందాం.

షిల్లాంగ్ నుంచీ రోడ్డు మార్గంలో చిరపుంజీ వెళ్తూ... ఎకో పార్క్ దాటాక... భూలోక స్వర్గం కనిపిస్తుంది. సెవెన్ సిస్టర్స్‌ (Seven Systers) జలపాతం... పాయలుగా విడిపోయి... ప్రకృతి సీమపై... సహజసిద్ధ అందాల్ని జోడించింది. వర్షాకాలంలో ఇది నయన మనోహరంగా కనిపిస్తుంది. మేఘాలయలో ఎక్కువ మందిని ఆకర్షించే జలపాతం ఇదే. సెవెన్ సిస్టర్స్ తర్వాత... కట్టిపడేసే మరొకటి మావ్‌స్మాయ్ జలపాతం (Mawsmai Waterfalls). ఇది మావ్‌స్మాయ్ గ్రామానికి దగ్గర్లో ఉండటం వల్ల ఆ పేరుతో పిలుస్తున్నారు. ఇది 1000 అడుగుల కంటే ఎత్తు నుంచీ కిందికి ఉద్ధృతంగా జాలువారుతుంది. మన దేశంలో నాలుగో ఎత్తైన జలపాతమిది. మేఘాలు ఉన్నప్పుడు... ఇది మరింత అందంగా కనిపిస్తుంది.

మావ్‌స్మాయ్ జలపాతానికి దగ్గర్లో ఓ పెద్ద గుహ (Mawsmai Cave) కూడా ఉంది. మేఘాలయలో ఇదే పొడవైన గుహ. చీకటిగా ఉండే ఇందులోకి వెళ్తే... మంచుతో తయారైన రకరకాల ఆకారాలు దర్శనమిస్తాయి. వాటిని చూస్తూ... స్వయంగా ఆకారాల్ని వెతుకుతూ... అదో పజిల్‌లా ఫీలవుతారు టూరిస్టులు.

చిరపుంజికి 5 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న మరో అద్భుతమైన జలపాతం దైన్-త్లేన్ (Dainthlen Falls). ఒకప్పుడు ఇక్కడి గుహల్లో... ఓ కొండ చిలువ ఉండేది. దాని పేరునే ఈ జలపాతానికి పెట్టారట. ఇది అందమైన జలపాతం కావడంతో... ప్రపంచంలో ఎక్కడెక్కడి నుంచో పర్యాటకులు వస్తుంటారు.

ఇక్కడే ఉండే మరో జలపాతం... మిస్సింగ్‌ ఫాల్స్‌ (Missing Falls). మిగతా జలపాతాలు... కొండలపై నుంచి కిందకు పడితే... ఇది... కొండల కింద... భూ అంతర్భాగం నుంచీ ఓ ప్రవాహంలా బయటకు వస్తుంది. ఇలా దాక్కుని ఉండటం వల్లే దీన్ని 'రహస్య జలపాతం' అని పిలుస్తున్నారు.

చిరపుంజిలో మరో జలపాతానికి ఓ విషాదగాథ ఉంది. అదే నోహ్కాళికాయ్ జలపాతం (Nohkalikai Falls). చుట్టూ పచ్చటి అడవి... మధ్యలో పాలధారలా కనిపిస్తుంది. 1100 అడుగుల ఎత్తుండి... దేశంలోని ప్రముఖ జలపాతాల్లో ఒకటిగా నిలిచింది. ఇక్కడికి దగ్గర్లోని ఓ ఊర్లో... చిన్న కుటుంబం వుండేది. భార్యాభర్త ఓ పాప ఉండేవాళ్లు. భర్త ప్రమాదంలో చనిపోయాడు. గత్యంతరం లేక ఆమె మరో పెళ్లి చేసుకుంది. రెండో భర్తకు... పాప నచ్చేదికాదు. ఎలాగైనా వదిలించుకోవాలనుకున్నాడు. ఓ రోజు భార్య లేని టైమ్ టూసి... చిన్నారిని చంపేశాడు. పాప గురించి ఆమె ఆరా తీసింది. నిజం చెప్పాడు. భరించలేకపోయిన ఆమె... తీవ్ర ఆవేదనతో కొండపై నుంచీ కిందికి దూకేసింది. ఆ తర్వాత అక్కడ ఈ జలపాతం ఏర్పడిందట. ఆ జలపాతానికి ఆమె పేరును పెట్టి... నోహ్కాళికాయ్ అని పిలుస్తున్నారు. ఓ విషాధ గాథ ఉండటంతో... ఈ వాటర్‌ఫాల్స్ ఎక్కువ మందిని ఆకర్షిస్తోంది.

సాధారణంగా జలపాతాలు... నదీ ప్రవాహాల నుంచీ ఏర్పడతాయి. నోహ్కాళికాయ్ మాత్రం... కొండలపై ఉన్న వాగులు, సరస్సుల నుంచీ వచ్చే నీటితో ఏర్పడింది. జలపాతపు ధార వల్ల ఏర్పడిన గుంట... ఎండాకాలంలో ఆకుపచ్చగా, చలికాలంలో బ్లూ కలర్‌లో కనిపించడం ఓ ప్రకృతి వింత.

చిరపుంజిలో... ఆ ప్రాంతం, ఈ ప్రాంతం అని ఉండదు... ప్రతీ ప్రాంతమూ... పర్యాటక శోభతో ఆకర్షిస్తుంది. దక్షిణ భాగంలో... బంగ్లాదేశ్‌ (Bangladesh Border)ని అనుకొని ఉంటుంది. అక్కడి లోయలు, వాటిపై తేలుతూ సాగే మబ్బులతో... పచ్చటి ప్రకృతి కనువిందు చేస్తుంది. ముఖ్యంగా... భారత్ నుంచీ... బంగ్లాదేశ్‌ను చూడాలనే ఆలోచనతో చాలా మంది పర్యాటకులు సరిహద్దులకు వెళ్తుంటారు.

ఇవన్నీ చూశాక... పర్యాటకులు తిరుగు ప్రయాణమవుతారు. వెళ్తూ... వెళ్తూ... సెవెన్ సిస్టర్స్ జలపాతాన్ని మరోసారి చూస్తారు. కొండల అంచుల్లోంచి, మేఘాల్ని చీల్చుకుంటూ... లోయల అందాలకు వీడ్కోలు చెబుతూ... టూర్ ముగిస్తారు.

ఇవీ చిరపుంజీ విశేషాలు. మన తెలుగు రాష్ట్రాల్లో శీతాకాలం... పర్యటనలకు సరైన సమయం. మేఘాలయలో మాత్రం వర్షాకాలమే సరైన టైమ్. జులై నుంచీ ఫిబ్రవరి వరకూ చిరపుంజీ.... పర్యాటకులతో సందడిగా ఉంటుంది. వీలైతే... షిల్లాంగ్‌లో ఓ మూడ్రోజులు ఉండేలా ట్రిప్ ప్లాన్ చేసుకోండి... అని అక్కడి టూరిజం శాఖ స్వాగతం పలుకుతూ ఉంటుంది.

Amazon River: సంద్రాన్ని తలపించే నదీ సంగమం... హరిత అభయారణ్యాల వసంతం... అరుదైన వన్య ప్రాణుల నిలయం... అద్భుతాల అమెజాన్!

అమెజాన్ నది (image credit - Wikipedia)

Amazon River: మానవ చరిత్రకు పునాదులు వేసింది నదులే. ప్రపంచంలోని ఏ నాగరికతలు తీసుకున్నా... నదులతో వాటికి విడదీయరాని సంబంధం ఉంటుంది. నదీ పరీవాహక ప్రాంతాలన్నీ, ప్రకృతి వరాలతో సస్యశ్యామలం అవుతుంటాయి. అలాంటి వాటిలో ఎన్నో విశిష్టతలతో, విశేషంగా ఆకట్టుకుంటోంది అమెజాన్. ప్రపంచంలోని అతి పెద్ద నది అయిన అమెజాన్‌కి మనం ఎంతో రుణపడి ఉన్నాం. మానవాళి మనుగడకు ఆ నది ఎన్నో ప్రయోజనాలు కలిగిస్తోంది. అవేంటో, అక్కడి విశేషాలేంటో ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

ఆకాశం నుంచీ చూస్తే... అనకొండలా ఉంటుంది. దగ్గరకు వెళ్తే గంభీరంగా కనిపిస్తుంది. ఉద్ధృతంగా ప్రవహించే అమెజాన్‌లో ఎన్నో వింతలు. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే అదో అద్భుత హరితారణ్య ప్రపంచం. పరిశోధకులకు సైతం అంతుబట్టని రహస్యాల సమాహారం.

ఎన్నో వంపులు, వయ్యారాలు. అడుగడుగునా నదీ సంగమాలు. స్వచ్ఛమైన జల ప్రవాహాలు. దట్టమైన హరితారణ్యాలు. ప్రకృతి సీమలో అరవిరిసిన అందాలు. అరుదైన వన్య ప్రాణుల నిలయం. దక్షిణ అమెరికాలో అద్భుత ప్రపంచం. అమెజాన్.......... డ్రోన్ కెమెరాలకు కూడా అందనంత పెద్ద నది. ఇది ఎంత పెద్దదంటే... దీని తర్వాత పెద్దవైన ఏడు నదులన్నీ కలిపినా... అంత కంటే ఎక్కువ నీరు అమెజాన్‌లో ప్రవహిస్తోంది.

దక్షిణ అమెరికాలో అమెజాన్ నది మ్యాప్ (image credit - wikipedia)

6వేల 400 కిలోమీటర్లు ప్రవహిస్తూ... ఆఫ్రికాలోని నైలూ తర్వాత అతి పొడవైన నదిగా రికార్డు సృష్టించింది అమెజాన్. దక్షిణ అమెరికాలోని పెరూ, కొలంబియా, బ్రెజిల్, ఈక్వెడార్‌, బొలీవియా, వెనిజులా, ఫ్రెంచ్ గయానా దేశాల్లో ప్రవహిస్తోంది ఈ జీవ నది.

అమెజాన్ అంటేనే అద్భుతాల నిలయం. దక్షిణ అమెరికాలోని 30 శాతం ప్రాంతాల్లో ఈ నది విస్తరించింది. ఇది ఇంత పెద్దగా ఉన్నా... దీనిపై ఎక్కడా వంతెనల వంటివి నిర్మించలేదు. ఎందుకంటే ఎక్కువగా ఈ నది అడవుల్లోనే ప్రవహిస్తోంది.

చూడచక్కటి దృశ్యాల్ని ఆవిష్కరించే అమెజాన్... ఆండీస్ పర్వత శ్రేణిలోని మిస్మీ పర్వతం నుంచి ఆవిర్భవించింది. ప్రారంభంలోనే ఇది 250 కిలోమీటర్ల ముఖద్వారంతో మొదలవుతుంది. మధ్యలో పెరూలోని ఎప్యూరిమాక్ నదీ ప్రవాహాన్ని కలుపుకొని... ఇది మరింత పెద్దదవుతుంది. ఎప్యూరిమాక్‌తోపాటూ... మరో 13 నదుల సంగమంతో... అమెజాన్ అత్యంత పెద్ద నదిగా అవతరించింది. వీటితోపాటు 11 వందల చిన్న చిన్న పాయలు ఈ నదిలో కలుస్తున్నాయి. ఆండీస్ పర్వతాల హిమ ప్రవాహాలు... అమెజాన్‌ను సజీవంగా ఉంచుతున్నాయి. కొన్ని చోట్ల గంభీరంగా, కొన్ని ప్రాంతాల్లో ప్రశాంతంగా ప్రవహించే అమెజాన్ లోతు చాలా ఎక్కువ. కొన్నిచోట్ల అత్యధికంగా 330 అడుగుల లోతు ఉంటుంది.

కోటి సంవత్సరాల కిందటే పుట్టిన అమెజాన్.... పరీవాహక ప్రాంతం ఆస్ట్రేలియా ఖండమంత విశాలమైనది. దక్షిణ అమెరికాలో 40 శాతం భూభాగం దీనిదే. దాదాపు 70లక్షల చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో విస్తరించింది. అక్కడి వ్యవసాయానికి ఈ నదే జీవనాధారం. అమెజాన్ చుట్టూ 55 లక్షల చదరపు కిలోమీటర్లలో దట్టమైన అడవులున్నాయి. ఫలితంగా ఈ నది ప్రత్యక్షంగా మూడున్నర కోట్ల మందికి జీవనోపాధి కల్పిస్తోంది.

అనంతమైన జీవరాసులకు ఆవాసం అమెజాన్ పరీవాహక ప్రాంతం. ఇక్కడున్నంత దట్టమైన అడవులు ప్రపంచంలో మరెక్కడా లేవు. భూమిపై ఉన్న మొత్తం జీవరాసుల్లో 33 శాతం ఈ రెయిన్ ఫారెస్ట్‌లోనే ఉన్నాయి. ఇతర దేశాల్లోని అడవుల్లో కంటే ఎక్కువ జీవ వైవిధ్యాన్ని ఇక్కడ చూడొచ్చు. ప్రపంచంలోని పది శాతం ప్రాణులు అమెజాన్ అడవుల్లో ఉన్నాయి. ప్రపంచంలోని 20 శాతం పక్షి జాతులకు ఈ అడవులే ఆధారం. దాదాపు 25 లక్షల కీటక జాతులు ఇక్కడున్నాయి. 40 వేల రకాల జాతుల మొక్కలు, చెట్లున్నాయి.

అమెజాన్‌లో మాత్రమే కనిపించే ఓ చెట్టు సొక్రాటీ ఎగ్జోరిజా (Socratea exorrhiza). దీని ప్రత్యేకతేంటంటే... ఇది మెల్లగా నడుస్తూ వెళ్తుంది. ఈ చెట్టు వేర్లు భూమిలో కాకుండా... చెట్టు మొదట్లో ఉంటాయి. అవి వెలుతురు వున్న వైపు పెరుగుతూ... అక్కడి భూమిలోకి చొచ్చుకెళ్తాయి. తిరిగి కొత్త వేర్లు పుట్టగానే... పాత వేర్లు చెనిపోతాయి. అలా ఈ చెట్టు నీడలోంచీ ఎండలోకి నడుస్తుందన్న మాట. ఇలా రోజుకి రెండు మూడు సెంటీమీటర్లు కదులుతుంది ఈ వాకింగ్ పామ్.

అమెజాన్‌లో రకరకాల ఔషధ మొక్కలున్నాయి. వాటిలో ఇప్పటివరకూ ఒక శాతాన్ని మాత్రమే మందుల తయారీకి వాడుతున్నారు. కేన్సర్‌ను నిర్మూలించే రకరకాల మొక్కలకు అమెజాన్ రెయిన్ ఫారెస్టే కేంద్రం.

మన దగ్గర గోదావరి నీరు... బంగాళాఖాతంలో కలుస్తున్నట్లు... అమెజాన్ నుంచీ ఏటా కొన్ని వేల క్యూబిక్ కిలోమీటర్ల నీరు వృథాగా అట్లాంటిక్ మహా సముద్రంలో కలిసిపోతోంది. నదులను అనుసంధానం చేయాలనే ఆలోచనలేవీ లేని దక్షిణ అమెరికా ప్రభుత్వాలు... అమెజాన్‌ నీటిని అలాగే వదిలేస్తున్నాయి.

అమెజాన్ లాగే... అక్కడి అనకొండలు కూడా చాలా పెద్దవి. అవే కాదు... అరుదైన డాల్ఫిన్లకూ, భయంకరమైన చేపలకూ అమెజాన్ పుట్టిల్లు. అందుకే ఆ నదిలో బోట్ షికారు చేయడం, అక్కడి అడవుల్లో తిరగడం ఓ సాహసమే. అమెజాన్ జీవ వైవిధ్యం... వైవిధ్యమే.

అమెజాన్ లో గ్రీన్ అనకొండ (image credit - wikipedia)

అమెజాన్ అనగానే టక్కున గుర్తొచ్చేవి అనకొండలే. ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద సర్ప జాతులైన అనకొండలు ఈ నదిలోనే ఉంటాయి. నెమ్మదిగా కదిలే అనకొండలు... ఏడాదిలో ఎక్కువ సేపు నీటిలోనే గడిపేస్తాయి. విషం లేని అనకొండలు మనుషుల్ని తిన్న సందర్భాలు తక్కువే. ఐతే, టూరిస్టులపై అనకొండల దాడులు మాత్రం అప్పుడప్పుడూ జరుగుతున్నాయి. ప్రధానంగా అనకొండలు... నది దగ్గరకు వచ్చే గొర్రెలు, ఒట్టర్లు ఇతర జంతువులు, పక్షులపై దాడి చేసి, గుటుక్కుమనిపిస్తాయి. జెయింట్ ఒట్టర్లు ఈ నదిలోనే గూళ్లు కట్టుకొని జీవిస్తుంటాయి. స్థానికులు తరచుగా వేటాడుతుండటంతో... వీటి సంఖ్య ప్రమాదకర స్థాయిలో తగ్గిపోతోంది.

అమెజాన్‌లో 5 వేల రకాల చేపలున్నాయి. ఏటా కొత్త కొత్త జాతుల్ని గుర్తిస్తూనే ఉన్నారు. చేపలతోపాటూ పీతలు, తాబేళ్లు, ఆల్గే వంటివి కూడా ఉన్నాయి. మనుషులు ఎప్పుడు దొరుకుతారా దాడి చేసి తిందామని చూసే పిరానా చేపలు (piranha fish) ఈ నదిలో తిరుగుతుంటాయి. ఏవైనా చేపలు గుంపుగా వెళ్తున్నాయంటే... అవి పిరానాలు కావచ్చు. ఎందుకంటే అవి గుంపులుగానే తిరుగుతాయి. పిరానాలకు చిక్కితే క్షణాల్లో మీల్స్ అయిపోయినట్లే. ముఖ్యంగా నల్లటి పిరానాలు అత్యంత ప్రమాదకరమైనవి. వీటి పళ్లు చాలా గట్టిగా, పదునుగా ఉంటాయి. స్థానికంగా వీటిని అమెజాన్ దెయ్యాలని అంటారు.

పిరానాలతోపాటు.... దాదాపు 8 అడుగుల పొడవు పెరిగే ఈల్ చేపలు (Amazon Eels) కూడా ఇక్కడ కనిపిస్తాయి. 20 కేజీలకు పైగా బరువుండే ఈల్.... దాదాపు 900 వోల్డుల కరెంటును ఉత్పత్తి చేయగలదు. దాన్ని పట్టుకుంటే షాకే. చూడ్డానికి పాములా ఉండే ఈల్ చేపల్ని వల వేసి పట్టుకోవడం ఓ సవాలే. ఇవి తిరిగే ప్రాంతాల్లో నీటిలోకి దిగవద్దని సైన్ బోర్డులుంటాయి.

అమెజాన్‌లో మరో ప్రత్యేకమైన చేప... "సీ కౌ" (Sea Cow Fish). ఎద్దు తలను పోలినట్లుండే ఈ చేపలు... నది ఉత్తర మార్గంలో ఉంటాయి. ప్రస్తుతం ఇవి చాలా తక్కువ సంఖ్యలో ఉన్నాయి. అమెజాన్‌కి మరో ప్రత్యేకత ఇక్కడ కనిపించే రివర్ డాల్ఫిన్స్. నదుల్లో తిరిగే డాల్ఫిన్లలో ఇవే అతి పెద్దవి. ఒక్కోటీ 6 నుంచీ 8 అడుగులు పెరుగుతాయి. చిన్నప్పుడు నల్లగా ఉండే ఇవి... పెద్దవయ్యాక... రోజ్ కలర్‌లోకి మారతాయి. అందుకే వీటిని పింక్ డాల్ఫిన్స్ అని పిలుస్తారు. ఈ డాల్ఫిన్లను స్థానిక గిరిజనులు బోటో అంటారు. ఈ పేరు పెట్టడానికి ఓ కథ ప్రచారంలో ఉంది. పూర్వం బ్రెజిల్‌లో ఓ డాల్ఫిన్... మనిషిలా మారేదట. నది పక్కన తిరిగే అమ్మాయిలను ఎత్తుకుపోయేదట. దాన్ని బోటో అని పిలిచేవాళ్లు. అదే పేరుతో ఈ డాల్ఫిన్లు ఫేమస్ అయ్యాయి. డాల్ఫిన్లతోపాటూ మొసళ్లు, రకరకాల తాబేళ్లు, ఇతరత్రా జంతువులు, అరుదైన పక్షుల్ని ఈ నదీ పరీవాహక ప్రాంతాల్లో చూడొచ్చు.

భూమిపై ఆది మానవులు అంతరించి, శతాబ్దాలు గడిచినా... ఇప్పటికీ అలాంటి సంస్కృతులు అమెజాన్ అడవుల్లో కనిపిస్తాయి. బళ్లాలు, బాణాలతో వేటాడే గిరిజనులు అక్కడి అడవుల్లో ఉంటున్నారు. వారి జీవనశైలిని ఓసారి స్పృశిద్దాం. అమెజాన్ గురించి చెప్పుకునేటప్పుడు ఇక్కడి తెగల గురించి కూడా కొన్ని విషయాలు మాట్లాడుకోవాలి. ఇక్కడ దాదాపు 4 వందల రకాల తెగలున్నాయి. ఒక్కొక్కరిదీ ఒక్కో భాష. ఎవరి సంప్రదాయాలు వాళ్లవే.

10 లక్షల మంది దాకా ఉండే గిరిజనుల్లో చాలా మంది ఎవరితోనూ కలవరు. ఒక తెగకూ, మరో తెగకూ పడదు. ఎవరి ప్రపంచం వాళ్లదే, ఎవరి అలవాట్లూ, ఆచారాలూ వాళ్లవే. చిన్నప్పటి నుంచీ అడవిలోనే పెరిగే వీళ్లకు వేటాడటం బాగా వచ్చు. విలువిద్యలో రాటుదేలిన వాళ్లను అమెజోనాస్ (Amazonas) అంటారు. నిజానికి వాళ్ల పేరునే ఆ నదికి పెట్టారు.

అమెజాన్ పైనే ఆధారపడి జీవించే ఈ పేదలకు... బయటి ప్రపంచంతో సంబంధం ఉండదు. నదిలో చేపలు, అడవిలో ఆకులూ, అలములూ తింటూ బతికేస్తున్నారు. కొంతమంది మాత్రం స్వచ్ఛంద సంస్థల చొరవతో... అరటి, కోకో, పళ్లు, కూరగాయల పంటలు పండిస్తున్నారు. అడవి తల్లి ఒడిలో సేదతీరే అమెజోనాస్‌కు 21వ శతాబ్దంలో కొత్త కష్టం వచ్చిపడింది. కబ్జాదారుల అడవుల ఆక్రమణ వీళ్ల ప్రాణాలపైకి తెస్తోంది. కలప దొంగలు వీళ్లను టార్గెట్ చేసి, చంపేస్తున్నారు. వింత వింత వ్యాధుల్ని వ్యాపింపజేసి, ఈ జాతులు అంతరించిపోయేలా చేస్తున్నారు. తమ చుట్టూ ఏం జరుగుతుందో తెలియని ఈ అమాయకులు... పుడమితల్లి ఒడిలోనే ప్రాణాలు విడుస్తున్నారు. అవతార్ సినిమా తరహాలో జాతుల హననం జరుగుతోంది ఇక్కడ.

మన దేశంలోలాగా భూములపై ఈ పేదలకు హక్కులు లేవు. ఫలితంగా వీళ్లను తరిమేస్తున్నారు అక్కడి అవినీతి రాజకీయ, పారిశ్రామిక పెద్దలు. గ్యాస్ తవ్వకాలు, రోడ్లు, ఇతర ప్రాజెక్టుల నిర్మాణాలు ఈ జాతులకు శాపంగా మారుతున్నాయి. బలవంతంగా భూముల్ని లాక్కొంటుంటే... ఎక్కడికి వెళ్లాలో తెలియక ఆకాశం వైపు చూసేవాళ్లు ఇక్కడ లక్షల్లో ఉన్నారు. కొన్ని స్వచ్ఛంద సంస్థలు... ఈ తెగల రక్షణ కోసం ప్రయత్నిస్తున్నాయి. వీళ్లకు వైద్య సదుపాయాలు కల్పిస్తూ, చదువు చెప్పిస్తున్నాయి. గిరిజనులే కాదు... అమెజాన్ కూడా చిక్కుల్లో పడుతోంది. వేగంగా కాలుష్యమవుతోంది. బాక్సైట్, ఇనుము, నికెల్, బంగారం కోసం ఇక్కడ పెద్ద ఎత్తున గనుల తవ్వకాలు జరుగుతున్నాయి. అవి నదీ పరీవాహక ప్రాంతాన్ని ఛిన్నాభిన్నం చేస్తున్నాయి.

అడవుల నరికివేత మరో పెద్ద సమస్య. ఏకంగా 7 దేశాల్లో చెట్లను నరికేస్తున్నారు. రోజూ వేల టన్నుల్లో కలప తరలిపోతోంది. పర్యావరణ రక్షణ చట్టాలైతే ఉన్నాయి గానీ... వాటి అమలు అంతంతమాత్రమే. పదేళ్లుగా ప్రభుత్వాలు ప్రత్యేక చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. అయినా ఫలితాలు కనిపించట్లేదు. అక్రమార్కుల అత్యాశ వల్ల స్వచ్ఛమైన అమెజాన్ నీరు కాలుష్య కోరల్లో చిక్కుకుంది. భూమిపై మిగతా ప్రాంతాలు నాశనమవుతున్నట్లే... అమెజాన్ కూడా... దురాశాపరుల చేతుల్లో చిక్కి శల్యమవుతోంది.

అమెజాన్‌కు ఏ చిన్న నష్టం జరిగినా... అది భూమిపై ఉన్న మనందరిపైనా ప్రభావం చూపుతుంది. అక్కడి రెయిన్ ఫారెస్ట్‌లో అడవులు అంతరించిపోతే... భూమి ప్రమాదంలో పడినట్లే. అమెజాన్ అడవుల వల్లే... ఈ భూమిపై వేడి 5 డిగ్రీలు తక్కువగా ఉంటోంది. ఇక్కడి చెట్లు... భూమిపై ఉన్న కార్బన్ డై ఆక్సైడ్‌తోపాటూ, మోనాక్సైడ్ వంటి విష వాయువుల్ని పెద్ద మొత్తంలో పీల్చుకుంటూ... మనకు ఎంతో మేలు చేస్తున్నాయి. ప్రకృతి మనకు ఇచ్చిన వరం అమెజాన్. కరిగిపోతున్న కొవ్వొత్తిలా అమెజాన్... ప్రపంచానికి ఎంతో మేలు చేస్తోంది. దక్షిణ అమెరికా దేశాల పర్యాటక రంగానికి ఆ నది కోట్ల డాలర్లు కురిపిస్తోంది. ప్రపంచ టూరిస్టులకు మర్చిపోలేని అనుభవాల్ని మిగుల్చుతోంది.

ప్రపంచ దేశాలన్నీ కాంక్రీట్ జంగళ్లుగా మారుతున్నాయి. కాస్త ప్రశాంతంగా ఉండే ప్రదేశం ఎక్కడుందా అని వెతుక్కుంటున్న పర్యాటకులకు అమెజాన్ స్వర్గధామం. ఏటా ఆక్కడకు లక్షల మంది క్యూ కడుతున్నారు. నదిలో ప్రయాణిస్తూ, అడవుల్లో తిరుగుతూ ఎంజాయ్ చేస్తున్నారు. టూరిస్టుల కోసం బ్రెజిల్ సహా అమెజాన్ పరీవాహక దేశాలు ప్రత్యేక ప్యాకేజీలు ఇస్తున్నాయి. దట్టమైన అడవుల్లో బోట్లలో ప్రయాణించడం మాటలకందని ఆనందమే కదా. ప్రపంచంలో ఉన్న బెస్ట్ కెమెరాలన్నింటికీ పనిచెప్పగల అద్భుత దృశ్యాలకు నిలయం అమెజాన్. ప్రకృతి ప్రేమికులకు ఇక్కడ దొరికేంత ఆహ్లాదం ఇంకెక్కడా దొరకదు.

15, 20 కేజీల చేపల్ని పట్టడం, అనకొండలతో ఆడుకోవడం వంటివి రాకపోయినా పర్వాలేదు. వాటిని నేర్పేందుకు ఇక్కడ ప్రత్యేక గైడ్లు ఉంటారు. వాళ్లతో పడవల్లో వెళ్తే చాలు... గ్రీన్ వరల్డ్‌ను కళ్ల ముందు నిలుపుతారు. కొంతమంది విదేశీయులైతే... ప్రత్యేకించి చేపలు పట్టేందుకే అమెజాన్‌కు వెళ్తుంటారు. తెలివిగా ఎరవేసి భారీ చేపల్ని ఇట్టే పట్టేస్తారు. అమెజాన్ ముఖద్వారం దగ్గర... నెల్లో రెండుసార్లు భారీ ఎత్తున అలలు వస్తాయి. అవి ప్రమాదకరమైనవని తెలిసినా... కొందరు సర్ఫర్లు మాత్రం వాటితో పోటీ పడతారు.

ఇదీ అద్భుతాల అమెజాన్ కథ. మానవుల వల్ల ఎంత హాని జరుగుతున్నా... ఆ నది, అక్కడి అడవులు... సమస్త ప్రపంచానికి మేలే చేస్తున్నాయి. వృక్షో రక్షతి రక్షితః. మొక్కల్ని పెంచడం వల్ల ఎంత లాభమో మనందరికీ తెలుసు. ఆక్సిజన్ లేకుండా క్షణం కూడా బతకలేని మనకు ప్రాణ వాయువుని ఇస్తున్నది అడవులే. అమెజాన్ లాంటి జీవ నదులు, వాటి పరీవాహక ప్రాంతాల్ని కాపాడేందుకు ప్రపంచ దేశాలన్నీ కృషి చేయాలి. అడవుల నరికివేతకు పాల్పడవారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలి. అప్పుడే రేపటి తరాలకు సస్యశ్యామల ప్రపంచాన్ని అందించగలం.

Roraima: భువి పై దివి రొరైమా!... ఇలలో స్వర్గం ఆ హిమనదం!

రొరైమా పర్వతం (Image credit - Twitter)

Roraima: అదో అద్భుతమైన సాహస యాత్ర. జీవితాంతం గుర్తుండిపోయే మధుర స్మృతుల జ్ఞాపిక. అడుగడుగునా సవాళ్లు స్వాగతం పలుకుతున్నా... సమస్యలు సుడిగుండాల్లా వెనక్కి లాగేస్తున్నా... ముందుకే సాగిపోవాలనిపించే రహస్యాల ప్రహేళిక. అక్కడకు ఒక్కసారి వెళ్లడమే గగనం. కనీసం సగం ప్రయాణం సాగించినా గొప్పే. బహుశా స్వర్గం అంటే ఇలాగే ఉంటుందేమో అని అనిపించే సుదూర సుందర ప్రపంచం అది. మూడు దేశాల్లో విస్తరించి... విచిత్రాల్ని తనలో దాచుకుంటూ... విస్మయం కలిగించే రొరైమా పర్వత ప్రయాణమే ఈ స్టోరీ.

పర్వతం అనగానే... ఎత్తైన ఓ కొండ... పైన శిఖరాగ్రం... చుట్టూ మంచు పరచుకున్న దృశ్యాలు... సింపుల్‌గా చెప్పాలంటే... మనకు హిమాలయాలు గుర్తుకురావడం సహజం. మరి రొరైమా పర్వతం కూడా అలాగే ఉంటుందా? ఇంకేదైనా ప్రత్యేకత ఉందా? ఊహూ... ఆది పూర్తి భిన్నం.

చుట్టూ దట్టమైన హరితారణ్యం. ఆకాశంలో తేలియాడే మంచు మేఘాలు. అత్యంత ఎత్తు నుంచీ జాలువారే జలపాతాలు. నింగీ నేలా ఏకమైనట్లు కనిపించే లోకం. స్వర్గంలో ఉన్నామా అనిపించే వాతావరణం. ఇవన్నీ రొరైమా సొంతం. చదువుతుంటేనే భలే ఉందే ఆ ప్రాంతం అని అనిపించట్లా. అవును. నిజంగా అదో అద్భుతమే. భువిపై వెలసిన దివి ఈ సస్యశ్యామల ప్రదేశం.

దక్షిణ అమెరికాలో అత్యంత ఎత్తైన పర్వత శ్రేణి పకరైమా. ఇక్కడే వెలసింది ఓ అద్భుతమైన పర్వతం. అదే రొరైమా. ఇతర పర్వతాలకు పూర్తి భిన్నంగా... త్రిభుజాకారంలో కనిపిస్తూ ఆకట్టుకుంటుంది ఈ హిమ నదం. సాధారణంగా ఏ పర్వతానికైనా... పైన శిఖరాగ్రం ఉంటుంది. ఈ పర్వతంపై అలా ఉండదు. అందుకే ఇది మిగతావాటికి భిన్నంగా, ప్రత్యేకంగా నిలుస్తోంది. దాదాపు మూడు కిలోమీటర్ల ఎత్తుండే ఈ పర్వతంపైన 31 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో విశాల మైదానం ఉంటుంది. చుట్టూ పరచుకున్న మంచు పొరలు... ఈ హిమనదానికి ప్రత్యేక ఆకర్షణ. వెనిజులా, బ్రెజిల్, గయానా దేశాల మధ్య ఉన్న పకరైమా పర్వత శ్రేణిలో... సహస సిద్ధంగా ఏర్పడింది రొరైమా పర్వతం. ఇది ఇప్పటిది కాదు. ఈ భూమిపై జీవం పుట్టకముందే... ఈ పర్వతం పుట్టుకొచ్చింది. దీని వయసెంతో తెలుసా. 200 కోట్ల సంవత్సరాలకు పైనే.

ఈ పర్వతంపైకి వెళ్లినవాళ్లు... కోట్లాది సంవత్సరాల కిందట పుట్టిన ప్రదేశంపై అడుగుపెట్టినట్లు భావిస్తూ... ఓ రకమైన తన్మయత్వాన్ని పొందుతారు. సూర్యోదయం, సూర్యాస్తమయాల్ని ఈ ఎత్తైన ప్రాంతం నుంచీ చూస్తే... సరికొత్తగా, నయన మనోహరంగా అనిపిస్తుంది. ఈ ప్రకృతిలో ఎంత అందం దాగివుందో అర్థమవుతుంది. ఎత్తైన ప్రదేశం నుంచీ కిందికి చూడటం ఒక్కోసారి భయం కూడా కలిగిస్తుంది. అలాంటి అనుభూతి కూడా ఇక్కడ పొందుతుంటారు కొందరు. స్థానికులు ఈ పర్వతాన్ని... భూమికి కేంద్రంగా పిలుస్తుంటారు. ఎందుకంటే ఈ పర్వతం భూమధ్య రేఖకు దగ్గరగా ఉంటుంది. బ్రెజిల్ పురాణాల ప్రకారం... రొరైమాపై... క్విన్ అనే దేవత నివసిస్తూ ఉంటుందట. అక్కడి నుంచీ భూమండలం మొత్తాన్నీ పరిపాలిస్తూ ఉంటుందన్నది స్థానికుల నమ్మకం. అలాగని ఈ పర్వతంపై ఏ గుళ్లూ, గోపురాల వంటివి లేవు.

రోరైమాపై నాలుగు జలపాతాలున్నాయి. వాటిలో దాదాపు కిలోమీటర్ ఎత్తు నుంచీ జాలువారే, అతిపెద్ద జలపాతాన్ని ఏంజెల్ ఫాల్స్ అంటారు. దాన్ని చూసేందుకు రెండు కళ్లూ చాలవు. దానికంటే పెద్ద జలపాతాలు ఈ భూమిపై ఉన్నా... చాలామంది టూరిస్టులు... ప్రపంచంలో ఇదే అత్యంత ఎత్తైనది అనుకుంటూ ఉంటారు. అంతలా మెస్మరైజ్ చేస్తుందది. మంచుతో మమేకమైనట్లు కనిపించే ఏంజెల్ ఫాల్స్‌ను హిమగిరి పైనుంచీ చూడటం అనిర్వచనీయం. బండరాళ్ల మధ్య నుంచీ దూసుకెళ్లే ప్రవాహం... అత్యంత ఎత్తు నుంచీ కిందికి జారుతూ ఉంటే... ఆ దృశ్యం ఆహ్లాదమయం. ఇక్కడ ఏర్పడే ఇంద్రధనస్సు (Rainbow)... రకరకాల రంగులతో చూపుల్ని కట్టిపడేస్తుంది. ఈ పర్వతం మధ్యలో... జలపాతం వెనక నిల్చొని జలకాలాడేందుకు వీలుంది. ఆ అనుభూతి కోసమే తరలివస్తుంటారు పర్యాటకులు.

ఈ జలపాతం నుంచీ వచ్చే నీరు... ఒరినోకో నదీ ప్రవాహమై సాగుతోంది. వెనెజులాలోని ఒరినోకో 2వేల 140 కిలోమీటర్ల పొడవుంటుంది. దక్షిణ అమెరికాలో అమెజాన్ తర్వాత ఇదే అతి పొడవైన నది. అక్కడి చాలా మంది పేదలకు ఈ నదే జీవనాధారం. ఎక్కువ భాగం వెనిజులాలో ఉన్న రొరైమా... పక్కనే ఉన్న కనైమా నేషనల్ పార్కులో భాగమై ఉంది. ఈ పార్కులో కనిపించే జంతువులు, రకరకాల పూల జాతులు... ప్రపంచంలో మరెక్కడా ఉండవు. గొప్ప విషయమేంటంటే... ఈ పార్కు నుంచీ రొమేనియాకు ప్రవహించే నీరు... అత్యంత శుభ్రమైనది. ఏమాత్రం కలుషితం కానిది. ఎన్నో ప్రత్యేకతలు ఉండటంతో... కనైమా నేషనల్ పార్కును ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా యునెస్కో గుర్తించింది. ఇక్కడి టూరిజం డెవలప్‌మెంట్‌కి తగిన చర్యలు తీసుకుంది.


రొరైమాను చూసేందుకు సంవత్సరంలో ఏ రోజైనా రావచ్చు. ఎప్పుడూ ఒకేలా ఉంటుంది. సన్నటి జల్లులు రోజూ పడుతూనే ఉంటాయి. శీతాకాలంలోనైతే దట్టమైన మంచు ఈ పర్వతాన్ని చుట్టుముడుతుంది. ఆ దృశ్యాన్ని చూసి తీరాల్సిందే. వాన, మంచు వల్ల అక్కడ ఎక్కడ చూసినా పచ్చదనం పరచుకొని ఉంటుంది. అందుకే ఎన్నో రకాల పంటలకు, జీవ జాతులకూ ఆ ప్రాంతం నిలయమైంది.

ఐదు రోజుల సుదీర్ఘ ప్రయాణం. అద్భుత ప్రపంచంలో సవాళ్ల మధ్య సాహస యాత్ర:
మనం ఏ ఊరికో వెళ్తే... చక్కటి రవాణా మార్గం ఉంటుంది. ఎలాంటి ఇబ్బందులూ లేకుండా గమ్యాన్ని చేరొచ్చు. అదే రొరైమా పర్వతాన్ని చేరాలంటే మాత్రం తలకిందులుగా తపస్సు చేయాలి. ఆ ప్రయాణంలో అడుగడుగునా సవాళ్లు స్వాగతమిస్తాయి. మధ్యలోనే మానేసి వెనక్కి వెళ్లిపోమంటాయి. కానీ, జీవితంలో థ్రిల్ కావాలనుకునేవాళ్లు... రొరైమాను టార్గెట్ చేస్తారు. మరి వాళ్ల సాహస యాత్ర ఎలా సాగుతుందో తెలుసుకుందాం.

రొరైమా పర్వతం మానవ మనుగడకు దూరంగా... ఎక్కడో దట్టమైన అడవుల్లో ఉంది. అయినప్పటికీ ఆ పర్వతాన్ని చేరేందుకు వెనిజులా నుంచీ గ్రాన్ సబానా రోడ్డు మార్గం ఉంది. ఆ రోడ్డుపై ట్రాఫిక్ జామ్ అనేదే ఉండదు. పొల్యూషన్ మాటే గుర్తుకురాదు. విశాల మైదానం మధ్య... రివ్వున దూసుకుపోతాయి టూరిస్ట్ వెహికిల్స్. ఆ రోడ్డు మార్గం శాంటా ఎలెనా వరకే ఉంటుంది. అక్కడి నుంచీ ఎవరైనా సరే కాలినడక మొదలుపెట్టాల్సిందే.

రొరైమా పర్వతాన్ని ఎక్కాలంటే... కనీసం ఐదు రోజులు పడుతుంది. అది కూడా అనుభవం ఉన్న గైడ్లు వెంట ఉంటే. లేదంటే... దారి తప్పి... నానా ఇబ్బందులు పడే ప్రమాదం ఉంటుంది. ముందుగా పర్వత సానువుల్లో ఉండే పెమన్ గ్రామం నుంచీ పర్యాటకుల నడక మొదలవుతుంది. దారి పొడుగునా సవన్నా గడ్డి మైదానాలూ, లోయలూ, వంపులు తిరిగిన మలుపులూ ఉంటాయి. గ్రామం దాటి... పర్వతం సమీపంలోకి వెళ్లేందుకే ఓ రోజు పడుతుంది. అక్కడి వరకూ వెళ్లడం కూడా కష్టమే చాలామందికి.

పర్వతం సమీపం నుంచీ మరింత పైకి వెళ్లేందుకు చిన్న చిన్న కొండలూ, గుట్టలూ ఎక్కాల్సి ఉంటుంది. రెండు నదులను కూడా దాటాల్సి ఉంటుంది. ఈ నదులు ఎంత ప్రమాదకరమైనవంటే... ఉన్నట్టుండి వీటిలో ప్రవాహం పెరుగుతుంది. చుట్టుపక్కల ఎక్కడైనా భారీ వర్షాలు కురిస్తే... నదుల నీటిమట్టం పెరిగి... బోట్లలో వెళ్లేవాళ్లకు సవాళ్ల సాహస యాత్ర తప్పదు. నదుల్లో ప్రయాణానికి ఇక్కడ ప్రత్యేక బోట్లు నడిపేవారుంటారు. పర్యాటకులకు ఎలాంటి ఆపదా కలగకుండా వాళ్లే జాగ్రత్తగా అవతలి ఒడ్డుకు తీసుకెళ్తారు. ఐతే... ఆ పడవ ప్రయాణం... వేగంగా సాగుతుంది. ఆనందంతోపాటూ ఒకింత టెన్షన్ కూడా కలిగిస్తుంది. ఈ ప్రయాణం మధ్యలో చిన్న చిన్న జలపాతాలు కూడా కనిపిస్తూ, ఆహ్లాదం కలిగిస్తూ, టెన్షన్ మరచిపోయేలా చేస్తాయి. కనైమా నేషనల్ పార్కులో హచా జలపాతం పక్క నుంచీ పడవలో వెళ్తుంటే... కలిగే థ్రిల్ అంతా ఇంతా కాదు. జలపాతపు సవ్వడికి తోడు... మంచు తుంపరలు గాలిలో ఎగురుతుంటే... ఆ బ్యూటీఫుల్ సీనరీని బంధించేందుకు... కెమెరాలకు పనిచెబుతుంటారు పర్యాటకులు. ఇలాంటి ఎన్నో సాహసాలు చేస్తూ... లక్ష్యంవైపు పయనం సాగించేందుకు మరో రోజు పడుతుంది.

వీటన్నింటినీ దాటితే... నిలువెత్తుగా ఉండే... రొరైమా స్టార్టింగ్ పాయింట్‌ను చేరవచ్చు. అక్కడుండే బేస్ క్యాంప్‌లో కాసేపు విశ్రాంతి తీసుకోవచ్చు. అక్కడి వాతావరణం అద్భుతంగా ఉంటుంది. చుట్టూ మంచు మేఘాలు విస్తరించి ఉంటాయి. దట్టమైన అడవిని చూసేందుకు రెండు కళ్లూ చాలవు. బేస్ క్యాంప్ నుంచీ మూడు కిలోమీటర్ల ఎత్తులో ఉండే పర్వతం పై భాగాన్ని చేరుకునేందుకు మరో మూడ్రోజులు పడుతుంది. చుట్టూ దట్టమైన అడవి, జోరుగా కురుస్తున్న వానలో ట్రెక్కింగ్ సాగుతుంది. అప్పుడు వేసే ప్రతీ అడుగూ ఓ సాహసమే. ఏమాత్రం పట్టుతప్పినా ప్రమాదమే. అనుక్షణం అలర్ట్‌గా ఉండాల్సిందే. ఆ పర్వతంపై మరో ప్రత్యేకత ఏంటంటే... అక్కడ రకరకాల రంగు రాళ్లు, క్రిస్టల్స్, అరుదైన మొక్కలు, ప్రాణులూ కనిపిస్తాయి. బాగున్నాయి కదా అని వాటిని ఇంటికి తీసుకెళ్లడానికి వీలుండదు. తిరుగు ప్రయాణంలో ఎవరి దగ్గర ఏయే వస్తువులున్నాయో అధికారులు చెకింగ్ చేశాకే... ఇళ్లకు పంపిస్తారు.

ఎన్నో కష్టాల్ని ఓర్చుకొని పర్వతం పైకి వెళ్తే... సరికొత్త ప్రపంచంలోకి వెళ్లిన అనుభూతి కలుగుతుంది. అక్కడి నుంచీ జాలువారే జలపాతాన్ని పర్వతంపై నుంచీ చూడటం ఓ అద్భుతం. ఆ పర్వతం చాలా పెద్దది కాబట్టి... దాన్ని చూసేందుకు కనీసం రెండ్రోజులు పడుతుంది. అంత టైమ్ కేటాయిస్తే, భూలోక స్వర్గాన్ని చూసిన అనుభూతి కలుగుతుంది. అక్కడి మరో ప్రత్యేకత ఏంటంటే... పర్వతం మొత్తం తిరిగిన వాళ్లు వెనెజులాతోపాటూ... బ్రెజిల్, గయానా దేశాల్లోకి కూడా వెళ్లినట్లవుతుంది. మూడు దేశాల్లో ఈ పర్వతం విస్తరించి ఉన్నందువల్ల ఆయా ప్రభుత్వాలు ఒప్పందం చేసుకున్నాయి. అందువల్ల పర్యాటకులు ఏ దేశ సరిహద్దులు దాటినా ఎలాంటి సమస్యలూ ఉండవు. పర్వతం ఎక్కేందుకు ఐదురోజులు పట్టినా... దిగేందుకు మాత్రం రెండ్రోజులే పడుతుంది.

ఓవరాల్‌గా ఈ ట్రిప్ కోసం కనీసం ఓ వారం కేటాయించాల్సి వస్తుంది. అంత టైమ్ లేదనుకునేవాళ్ల కోసం బ్రెజిల్ ప్రభుత్వం హెలీ టూరిజం తీసుకొచ్చింది. శాంటా ఎలెనా వరకూ వాహనాల్లో వెళ్లే టూరిస్టులు... అక్కడి నుంచీ చార్టర్డ్ ఫ్లైట్ ఎక్కేస్తారు. గాలిలో తేలుతూ... ఆకాశం నుంచీ ఆ పర్వతాన్ని చూడటం మాటలకందని అనుభూతి. ఫ్లైట్‌లో పర్వతాన్ని చూసేందుకు కూడా రెండు గంటలు పడుతుంది. ముఖ్యంగా గాలిలో ఎగురుతూ జలపాతాన్ని చూడటం నయనానందమే. ఎంత ఆకాశం నుంచీ చూసినా... సాహసాలు చేస్తూ వెళ్లినప్పుడు కలిగే తృప్తి విమానంలోంచీ చూస్తే కలగదంటారు టూరిస్టులు. సాహసాలు చేయాలనుకునేవాళ్లుకు అంతకంటే బెస్ట్ ప్లేస్ ఏముంటుంది? అందుకే... అక్కడ నిరంతరం టూరిస్టుల సందడి కనిపిస్తూనే ఉంటుంది.

రొరైమా దగ్గర గ్రహాంతర వాసులు తిరుగుతున్నారా? వాళ్లే ఆ పర్వతాన్ని సృష్టించారా?:
పురాతన కోటల్లో దెయ్యాలుంటాయని ఎలాగైతే ప్రచారం జరుగుతుందో... పర్వత ప్రాంతాల్లో గ్రహాంతర వాసులు ఉన్నారనే ప్రచారం కూడా అలాగే సాగుతోంది. రొరైమా పర్వతం కూడా అందుకు మినహాయింపు కాలేదు. అక్కడి వింతలన్నింటికీ ఏలియన్సే కారణమని నమ్మేవాళ్లున్నారు. అందుకు కొన్ని సాక్ష్యాల్ని చూపిస్తున్నారు.

రొరైమా పర్వతం విపరీతంగా నచ్చేయడంతో... ఓ రచయిత... ది లోస్ట్ వరల్డ్ ( LOST WORLD ) అనే నవలను రాశాడు. అందులో హీరో... తన ప్రేయసిని వెతుక్కుంటూ... ఈ పర్వత ప్రాంతాల్లో రకరకాల సాహసాలు చేస్తాడు. చివరకు పర్వతం పైన ఆమెను చేరుకుంటాడు. అక్కడి నుంచీ ప్రపంచాన్ని చూస్తూ... స్వర్గపు అంచులకు వెళ్లిన ఆనందం పొందుతాడు. ఆ కథ ఎంతో మందికి ప్రేరణగా నిలిచింది. అందులో పర్వతం ఎక్కేందుకు హీరో ఏయే మార్గాల్లో వెళ్లాడో... అవే మార్గాల్ని ఇప్పుడు ట్రెక్కింగ్ కోసం ఉపయోగిస్తున్నారు. లోస్ట్ వరల్డ్ నవలను చదివిన ఎంతోమంది... ఆ పర్వతం, ఎక్కేందుకు, చూసేందుకు వెళ్తుంటారు. ఏటా రొరైమాను చూసేందుకు వచ్చే సందర్శకుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. గ్రూపులుగా వచ్చేవాళ్లు... వారం పాటు... వేర్వేరు ప్రదేశాల్లో టెంట్లు వేసుకుంటూ... ప్రయాణం సాగిస్తున్నారు. అక్కడ సేఫ్‌గా వెళ్లడమే కష్టమనుకుంటే... ఆ కష్టంలోనూ... రకరకాల ఫీట్లు చేస్తూ... థ్రిల్ పొందుతారు కొందరు. కొంతమందైతే... ఏంజెల్ ఫాల్స్ దగ్గర రోప్ వాకింగ్ కూడా చేస్తుంటారు. ఈ టైట్‌ రోప్‌లో ఏడాదికి ఒకరిద్దరు తప్ప... చాలా మంది ఫెయిలవుతుంటారు. తమ ప్రయాణంలో ప్రతీ ఘట్టాన్నీ సెల్ఫీ వీడియోలు తీస్తూ... తమ అనుభవాల్ని పంచుకుంటున్నవాళ్లు చాలా మంది ఉన్నారు. కొన్ని కొన్ని సెల్ఫీలు... ప్రాణాలకు తెగించి మరీ తీస్తున్నట్లు కనిపిస్తుంటాయి.

30 నుంచీ 50 కేజీల బరువు లగేజీ మోస్తూ... ఎత్తైన కొండల్నీ ఎక్కుతూ ముందుకు సాగడం కష్టమైన యాత్రే. కానీ చాలా మంది దాన్ని ఓ ఛాలెంజ్‌గా తీసుకుంటారు. పర్వతం చెంతకు వెళ్లాక తిండీ తిప్పలూ తప్పవు. తమతో తెచ్చుకున్న ఆహారం మూడ్రోజులకే అయిపోతుంది. ఏ జంతువుల్నో చంపి తినాలనుకుంటే... అధికారులు ఊరుకోరు. కఠినమైన శిక్షలుంటాయి. అందువల్ల పర్యాటకులకు మిగతా నాలుగైదు రోజులూ ఒకరకంగా పస్తులు తప్పవు. అకులూ, అలములూ తిని బతకాల్సిందే.

ఈ ప్రాంతం మనకే కాదు... గ్రహాంతర వాసులకు కూడా చాలా ఇష్టమని ప్రచారం జరుగుతోంది. రొరైమా పక్క నుంచీ వెళ్లే.... ఎగిరే పళ్లాలని తాము చూశామని అప్పుడప్పుడూ పర్యాటకులు చెబుతుంటారు.

అసలు గ్రహాంతర వాసులు ఉన్నారా లేదా అన్నదే ఓ మిస్టరీ. ఒకవేళ ఉంటే... వాళ్లకు ఈ పర్వతంతో పనేంటన్నది మరో మిస్టరీ. పర్యాటకులు మాత్రం... పర్వతం దగ్గర ఎగిరే పళ్లాలను వీడియోల్లో రికార్డు చేసి మరీ చూపిస్తున్నారు. ఆ వీడియోల్లో దృశ్యాలు ఎంతవరకూ నిజమన్నది ప్రస్తుతానికి సస్పెన్సే. జీవితంలో ఛాన్స్ ఉంటే... కచ్చితంగా వెళ్లి చూడాల్సిన ప్రదేశాల్లో రొరైమా కూడా ఒకటని అంటుంటారు పర్యాటకులు. వారం పాటూ కలిగే అనుభవాలు... జీవితాంతం గుర్తుండిపోతాయంటారు చాలా మంది. కొత్తగా పెళ్లై, సాహసాలు చేయాలనే అభిరుచి ఉండేవాళ్లకు... అదే బెస్ట్ స్పాట్ అన్నది ఎక్కువమంది చెప్పే మాట. అందుకు తగ్గట్టుగానే... అక్కడ చాలా జంటలు... కనిపిస్తుంటాయి.

ఇదీ అద్భుతమైన పర్వతం రొరైమా కథ. ప్రపంచ దేశాలన్నీ పర్యాటక రంగ అభివృద్ధికి కృషి చేస్తున్నాయి. దక్షిణ అమెరికా దేశాలు కూడా... ఆ దిశగా చేస్తున్న ప్రయత్నాలు ఫలితమిస్తున్నాయి. ఏటా లక్షలాది టూరిస్టులు రొరైమాను సందర్శిస్తున్నారు. తమ అనుభవాల్ని ఇంటర్నెట్ ద్వారా పంచుకుంటున్నారు. వీలైతే... మీరు కూడా అక్కడికి వెళ్లండి. మీ ఎక్స్‌పీరియన్స్ షేర్ చెయ్యండి అంటున్నారు.

 

Pripyat: శిథిల ప్రపంచం!.. విషాద దీవిలో వినూత్న జీవం!.. నిశీధి మాటున సుజల సౌధం!

ప్రిప్యత్ నగరం (image credit - Twitter - birdovahkiin)

Pripyat: అదో విచిత్ర నగరం. అక్కడి ప్రతి దృశ్యమూ... చిత్రంగానే ఉంటుంది. మనం వేరే ప్రపంచంలోకి వెళ్లిపోయామా అన్న అనుభూతి కలుగుతుంది. భవనాలు, రోడ్లూ, పరిసరాలూ అన్నీ... వింతగానే ఉంటాయి. పైకి అత్యంత సుందరంగా కనిపించే ఆ నగరం... లోపల అత్యంత విషాదాన్ని దాచుకుంది. రష్యాలోని ప్రిప్యత్ సిటీ గురించే ఈ ఇంట్రడక్షన్.

కాస్త ఖాళీ జాగా కనిపిస్తే చాలు... కబ్జా చేస్తున్న రోజులివి. మరి ఆ నగరంలో జన సంచారమే ఉండదు. ఆకాశాన్ని అంటినట్లుండే భవనాలు కూడా బోసిపోయి ఉంటాయి. నిత్యం నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలుతూ ఉంటుంది.

దట్టమైన అడవి... మధ్యమధ్యలో ఎత్తైన భవనాలు, విశాలంగా రోడ్లు, ప్రశాంత వాతావరణం... ఇవన్నీ కలిసి అదో చిత్రమైన ప్రాంతంలా అనిపిస్తుంది. అవును... నిజంగానే ఈ భూమ్మీద అదో వైవిధ్యభరిత ప్రదేశం.

రష్యాకు దిగువన ఉన్న ఉక్రెయిన్‌కు ఉత్తరాన ఉంది ఈ ప్రిప్యత్ నగరం. ఇక్కడ ప్రవహించే ప్రిప్యత్ నది పేరునే ఈ నగరానికీ పెట్టారు. 1970లో ప్రత్యేకించి ఓ పద్ధతి ప్రకారం నిర్మించిన అద్భుత నగరం ఇది.

35 ఏళ్లుగా... శిథిలావస్థలో సెలవు తీసుకుంటోంది. నిశీధి చరిత్రకు నిలువుటద్దమై నిలుస్తోంది. ఒకవైపు పొడవైన ప్రిప్యత్ నది. మరోవైపు సుందరమైన సాగర తీరం. మధ్యలో ఆధునిక నిర్మాణ శైలిని పోలివుండే ఎత్తైన భవనాలు. వీటన్నింటి మధ్యా ఆకట్టుకునే ఫెర్రీస్ జైంట్ వీల్. వీటికి తోడుగా మౌన ముద్రలో ఉన్న పాత ఎగ్జిబిషన్. ఇవన్నీ కలిసి... భూమిపై కాకుండా... మరెక్కడో వేరే గ్రహంపై ఉన్నామా అనిపించక మానదు. మూడో ప్రపంచ యుద్ధం వచ్చి... అంతా నాశనమైపోయిందా? అనిపించేలా ఉంటాయి ఇక్కడి దృశ్యాలు. ఈ నగరంలో తిరిగే వాళ్లకు ప్రతీదీ వింతగానే అనిపిస్తుంది. ఇక్కడి వీధులూ, ఏరియాలూ... వేటికవే పాత దనాన్ని కొత్తగా చూపిస్తుంటాయి. ప్రిప్యత్‌లోని గడియారాల్లో చాలావరకూ ఉదయం 11 గంటల 55 నిమిషాలకి ఆగిపోయి ఉంటాయి. 1986లో నగరమంతా కరెంటు పోయింది. ఇక అప్పటి నుంచీ గడియారాలన్నీ ఆగిపోయాయి.

ఒకే ఒక్క రోజులో... జనమంతా... ఇళ్లు వదిలి వెళ్లిపోవడంతో... ఈ ప్రాంతం కాంక్రీట్ జంగల్‌లా మారింది. ఈ భూమ్మీద జనం అంటూ లేకపోతే... వచ్చే 35 ఏళ్ల తర్వాత... భూమి ఎలా మారిపోతుందో... ప్రిప్యత్‌ను చూస్తే అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇక్కడ పచ్చదనం విపరీతంగా పెరగడంతో... రకరకాల పక్షులు, జంతువులకు ఆవాసమైంది. జింకలు, తోడేళ్లు, అడవి పందులు సహా చాలా రకాల వన్య ప్రాణులకు నిలయమైంది. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే... జనం వెళ్లిపోవడం జంతువులకు కలిసొచ్చినట్లైంది. నిర్మానుష్యంగా ఉన్న నగరాన్ని ఆక్రమించాయి. రష్యాలో అత్యధికంగా వన్యప్రాణులు ఉన్న ప్రాంతాల్లో ఈ ఏరియా కూడా చేరింది.

ఇక శీతాకాలం వస్తే... ఈ ప్రదేశం... మరోలా కనిపిస్తుంది. దివి భువికి దిగివచ్చిందా అన్న ఫీల్ కలిగిస్తుంది. కనుచూపుమేరా కప్పుకొని ఉన్న మంచు దుప్పటి మధ్య ఇక్కడి పైన్ వృక్షాలు మనోహరంగా కనిపిస్తాయి. దట్టమైన మంచు ఇక్కడి భవనాలూ, ఇళ్లూ, రోడ్లను కమ్మేస్తుంది. ఇలాంటి ప్రాంతాలు సైన్స్ ఫిక్షన్ సినిమాల్లో మాత్రమే కనిపిస్తుంటాయి. కానీ... ఇక్కడ నిజంగానే ఓ నగరం నిద్రపోతోంది.

ఈ భూమిపై అద్భుతమైన నగరాల్లో ఒకటైన ప్రిప్యత్... ఎందుకలా మారింది? అక్కడి జనం ఏమయ్యారు? ఎందుకు అంతా కట్టకట్టుకొని... వెళ్లిపోయారు? గజం భూమిని వదులుకోవడానికే యుద్ధాలు చేస్తున్న ఈ రోజుల్లో... ఓ నగరం నగరం... నిర్మానుష్యంగా ఎందుకు మారింది?

చెర్నోబిల్ (Chernobyl)... ఈ పేరు వింటే చాలు... అణుకంపం గుర్తురాక మానదు. ప్రపంచంలోనే అత్యంత విషాదకర న్యూక్లియర్ రియాక్టర్ ప్రమాదం మనసులో మెదిలి తీరుతుంది. ఒళ్లు ఒక్కసారిగా జలదరిస్తుంది. లక్షల మందిని పొట్టన పెట్టుకున్న చెర్నోబిల్ దుర్ఘటనకూ... ప్రిప్యత్ నగరానికీ అత్యంత దగ్గర సంబంధం ఉంది.

అది 1986 ఏప్రిల్ 26. నాటి సోవియట్ రష్యాలోని చెర్నోబిల్ న్యూక్లియర్ పవర్ ప్లాంట్‌లో ఓ ప్రయోగం జరుగుతోంది. నాలుగో రియాక్టర్‌ పనిచేసేందుకు ఎంత పీడనం అవసరమన్నదాన్ని పరిశీలిస్తున్నారు సైంటిస్టులు.
వాళ్లు అనుకున్నది ఒకటైతే... జరిగింది మరొకటైంది. నాలుగో రియాక్టర్‌ నుంచి పవర్‌ ప్రొడక్షన్‌ ఒక్కసారిగా పెరిగింది. దాన్ని కట్టడి చేసే క్రమంలో అధికారులు కాస్త కంగారుపడ్డారు. ఆ టైమ్‌లో చేసిన చిన్న పొరపాటు... మానవ జాతికే గ్రహపాటుగా మారింది. విద్యుత్‌ ఉత్పత్తి మరింత పెరిగి... రియాక్టర్ పీడనం అంతకంతకూ ఎక్కువైంది. ఓ స్థాయి దాటాక సైంటిస్టులకు ఏం చేయాలో అర్థంకాలేదు. ఇక కంట్రోల్ చెయ్యడం తమ వల్ల కాదనుకున్నారు. జూనియర్ల నుంచీ సీనియర్ల వరకూ... అందరూ చేతులెత్తేశారు. అంతే... రియాక్టర్‌ ఉపరితలం ఒక్కసారిగా పేలిపోయింది.

క్షణాల్లో అణువిద్యుత్‌ కేంద్రం సమీప ప్రాంతాలకు రేడియేషన్‌ వ్యాపించింది. ఎనిమిది టన్నుల రేడియో ధార్మిక పదార్థాలు విడుదలయ్యాయి. అత్యంత విషపూరితమైన ఆ వాయువులు... గాల్లో కలిసిపోయాయి. జపాన్‌లోని హిరోషిమా, నాగసాగిలో జరిగిన అణుబాంబుల దాడుల్లో వెలువడిన దాని కంటే... 200 రెట్లు అధికంగా రేడియో ధార్మిక పదార్థాలు చెర్నోబిల్‌ దుర్ఘటనలో విడుదలయ్యాయి. పేలుడు జరిగినప్పుడు స్పాట్‌లో 30 మంది చనిపోగా.... ఆ తర్వాత కాన్సర్ వల్ల 4వేల మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. కాలక్రమంలో రకరకాల శ్వాసకోస, జీర్ణకోశ, మూత్రపిండాల వ్యాధులతో 9లక్షల 80 వేల మంది ప్రాణాలొదిలారు. ఇప్పటికీ చాలా మంది రోగాల బారిన పడుతూనే ఉన్నారు.

గర్భిణీలపై రేడియేషన్ ప్రభావం మరింత ఎక్కువగా కనిపించింది. ఇప్పటికీ ప్రిప్యత్, చెర్నోబిల్ ఏరియాల్లో పిల్లలు మానసికంగా, శారీరకంగా వికలాంగులుగా పుడుతున్నారు. అందువల్లే ఈ దుర్ఘటన... భూమిపై అత్యంత విషాదకరమైన పరిణామంగా చరిత్రకెక్కింది. రేడియేషన్ ప్రభావం యూరప్ దేశాలపైనా కనిపించింది. విష వాయువులు లక్షల చదరపు కిలోమీటర్లు విస్తరించాయి. అక్కడ కూడా అణు ధార్మికత పెరిగింది. అణు ధార్మికత బ్యాహ్య వాతావరణంలో కలవడం వల్ల అంతా విషపూరితంగా మారింది. గాలి, నీరు, పంటలు, ఆహారం అన్నీ విషతుల్యమయ్యాయి. భూగర్భ జలాలపై కూడా అణు ధార్మికత ప్రభావం పడింది.

నాలుగో రియాక్టర్‌కు మూడు కిలోమీటర్ల దూరంలోనే ఉంది ప్రిప్యత్ నగరం. పవర్ ప్లాంట్‌లో పనిచేసే 49వేల మంది సిబ్బంది ఈ నగరంలోనే ఉండేవాళ్లు. ఇక్కడ 13వేలకు పైగా అపార్ట్‌మెంట్లు ఉన్నాయి. 15 స్కూళ్లు, ఓ హాస్పిటల్ ఉండేది. 25 షాపింగ్ మాళ్లు, 10 జిమ్‌లు కూడా ఉండేవి. ఓ భారీ ఎగ్జిబిషన్ నగరానికే తలమానికంగా కనిపించేది. వీటితోపాటూ పార్కులు, సినిమా హాళ్లు, చిన్నతరహా పరిశ్రమలూ ఈ నగరంలో వెలిశాయి.
ఇంత చక్కటి, నిర్మాణాత్మక నగరం... ఒక్క దుర్ఘటనతో నిశీథిలోకి వెళ్లిపోయింది. పేలుడు జరిగిన గంటల్లోనే ఈ నగరంలో వాళ్లంతా... ఉన్నపళంగా ఇళ్లు ఖాళీ చేసి వెళ్లిపోవాల్సి వచ్చింది. దాదాపు 3 లక్షల మంది పెట్టే బెడా సర్దుకుపోయారు. రెండ్రోజుల్లో నగరం మొత్తం ఖాళీ అయిపోయింది. చెర్నోబిల్ ప్రమాదం వల్ల ప్రిప్యత్‌లో రేడియేషన్... సాధారణం కంటే కొన్ని వేల రెట్లు పెరిగింది. ఫలితంగా ఈ నగరం... నివాస రహితంగా మారింది. అందుకే 35 ఏళ్లుగా ఇలా నిద్రపోతూనే ఉంది. ఈ సిటీని వదిలి వెళ్లిపోయిన వర్కర్ల కోసం... స్లావుటిచ్ (Slavutych) అనే మరో నగరాన్ని నిర్మించింది ప్రభుత్వం.

రేడియేషన్ ఎంత ప్రమాదకరమైందో, దానివల్ల ఎంత అనర్థం జరుగుతుందో కళ్లకు కట్టే నగరం ప్రిప్యత్. ప్రస్తుతం ఆ సిటీలో జనం లేకపోయినా... ప్రయోగాలకూ, పరిశోధనలకూ వేదికవుతోంది. సినిమా షూటింగ్స్‌, టూరిజంకి కూడా కేరాఫ్‌గా నిలుస్తోంది. రొటీన్ నగరాలకు భిన్నంగా కనిపిస్తూ... ప్రతి ఒక్కరినీ ఏదో ఒక రకంగా ఆకట్టుకుంటోంది. అణు రియాక్టర్ పేలిన మూడు దశాబ్దాల తర్వాత... ప్రిప్యత్ నగరాన్ని చూసేందుకు వచ్చే పర్యాటకుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. చెర్నోబిల్, ప్రిప్యత్, ఇతర చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల్లో తిరగాలనుకునే సందర్శకులు ముందుగా ఉక్రెయిన్ ప్రభుత్వం నుంచీ డే పాస్ తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. పేలుడు జరిగిన ప్రాంతానికి 110 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న కీవ్‌లో ట్రావెలింగ్, టూరిస్టు కంపెనీలు డే పాస్‌లను అందిస్తున్నాయి.

ఇక్కడి 5 రకాల టూర్ ఏజెన్సీలు... సందర్శకుల్ని ప్రిప్యత్‌కు తీసుకెళ్తాయి. రూల్ ప్రకారం పూర్తిగా పాడై, శిథిలావస్థలో ఉన్న ఇక్కడి భవనాల్లోకి పర్యాటకులు వెళ్లడం నిషేధం. టూర్ ఏజెన్సీలు కచ్చితంగా ఈ నిబంధనలు పాటిస్తాయి. ఏ క్షణాన కూలిపోతాయో తెలియని ఈ భవనాల్లోకి పర్యాటకుల్ని వెళ్లనివ్వవు. ఇప్పటికీ ఇక్కడ రేడియేషన్ సమస్య కాస్తో కూస్తో అలాగే ఉంది. అందుకే ఏ ప్రదేశానికి వెళ్లాలన్నా... ముందుగానే అక్కడి రేడియో ధార్మికత ఎంత ఉందో తెలుసుకున్నాకే, వెళ్లేదీ, లేనిదీ నిర్ణయిస్తారు. కొంతమంది ఔత్సాహికులు మాత్రం... స్వయంగా వెళ్లి నగరమంతా ఒంటరిగా తిరుగుతారు. రేడియేషన్ లెవెల్స్ ఏ స్థాయిలో ఉన్నాయో ఎవరికి వాళ్లు పరికరాలతో టెస్ట్ చేస్తుంటారు. ఇలా ఈ నగరం టూరిజం కేంద్రంగా మారింది. ఎందుకూ పనికిరాకుండా పోతుందనుకున్న సిటీ కాస్తా... ప్రయోజనకరంగా మారింది.

ఈ ఏరియాలో పరిశోధనలు కూడా ఎక్కువగానే జరుగుతాయి. చెర్నోబిల్ దుర్ఘటన ఇక్కడి భూములపై ఎంత ప్రభావం చూపిందో పరిశోధకులు అప్పుడప్పుడూ ఇక్కడికొచ్చి... టెస్టులు చేస్తుంటారు. భూ వాతావరణంపై రేడియేషన్ విష ప్రభావాన్ని అంచనా వేస్తుంటారు. వర్చువల్ గేమింగ్ వరల్డ్‌లో కూడా ప్రిప్యత్‌కు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. కాల్ ఆఫ్ డ్యూటీ గేమ్‌లా... కాల్ ఆఫ్ ప్రిప్యత్ గేమ్... యూత్‌ను ఎట్రాక్ట్ చేస్తుంది. చెర్నోబిల్ దుర్ఘటనపై కూడా స్టాకెర్ షాడో ఆఫ్ చెర్నోబిల్ అనే గేమ్ ఉంది. అప్పుడప్పుడూ హాలీవుడ్ సినిమాలు, డాక్యుమెంటరీల షూటింగ్‌లు కూడా ఇక్కడ జరుగుతున్నాయి.

జనం లేని ఈ ఏరియాల్లో దెయ్యాలు తిరుగుతున్నాయనే ప్రచారం జోరుగా సాగుతోంది. ఇలాంటి ఊహాగానాలు సాధారణమే కదా. అమెరికా పారానార్మల్ సొసైటీ పరిశోధకులు ఓ రాత్రంతా ఇక్కడే ఉండి పరిశోధనలు చేశారు. చివరకు దెయ్యాల వంటివి ఇక్కడ లేవని తేల్చారు. 2012లో... చెర్నోబిల్ డైరీస్ పేరుతో ఓ హర్రర్ థ్రిల్లర్ మూవీ కూడా వచ్చింది.

ఇప్పటికే శిథిలావస్థకు చేరిన ప్రిప్యత్... త్వరలోనే పూర్తిగా కనుమరుగయ్యేలా ఉంది. చుట్టుపక్కల విస్తరిస్తున్న అడవి, అందులోని ఎత్తైన చెట్లు... క్రమంగా ఇక్కడి భవనాల్ని కప్పేస్తున్నాయి. మరికొన్నేళ్లలో అపార్ట్‌మెంట్లన్నీ కూలిపోయి... ఇదో అభయారణ్యంగా మారినా ఆశ్చర్యం అక్కర్లేదు.

చెర్నోబిల్‌ పవర్ ప్లాంట్‌ వ్యర్థాల్ని శుభ్రం చేసే ప్రక్రియ రెండున్నర దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతోంది. 2065 నాటికి పూర్తిగా శుభ్రం చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ప్రస్తుతం న్యూక్లియర్ పవర్ ప్లాంట్ మూతపడింది. 2000 సంవత్సరం నుంచీ ఇది పనిచేయట్లేదు. దీన్ని పునరుద్ధరించాలని అప్పటి ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఇందుకోసం 20 వేల కోట్ల రూపాయలు కేటాయించింది. 20 ఏళ్లుగా పనులు కొనసాగుతున్నాయి. త్వరలో ప్లాంట్ తిరిగి ప్రారంభమయ్యే అవకాశాలున్నాయి.

చరిత్రలో జరిగిన విషాదంపై ఎలాగూ చేయగలిగింది ఏమీ లేదు. దురదృష్టమేంటంటే.... ఇప్పటికీ చెర్నోబిల్ రేడియో ధార్మిక ప్రభావిత ప్రాంతాల్లో పది లక్షల మంది చిన్నారులున్నారు. ఉక్రెయిన్‌లో పుడుతున్న పిల్లల్లో ప్రతీ సంవత్సరం 6 వేల మంది దాకా గుండె సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్నారు. అప్పటి దుర్ఘటన శాపం 35 ఏళ్లైనా వదలట్లేదు. ఈ ప్రభావం పూర్తిగా పోవాలంటే... మరో 24 వేల సంవత్సరాలు పడుతుందంటున్నారు సైంటిస్టులు.

చెర్నోబిల్ చుట్టుపక్కల దాదాపు 10 లక్షల ఎకరాలు ఇప్పటికీ పంటలు పండేందుకు అనువుగా లేవు. మరో వందేళ్ల వరకూ అక్కడ వ్యవసాయం చేయకూడదని తేల్చారు శాస్త్రవేత్తలు.

మానవుడు తన అవసరాల కోసం... ప్రమాదాన్ని పెంచి పోషిస్తున్నాడు. ప్రపంచాన్ని డేంజర్ జోన్‌లోకి నెట్టేస్తున్నాడు. ఎంతో అప్రమత్తంగా ఉండాల్సిన చోట... నిర్లక్ష్యపు జాడలు నిప్పు రాజేస్తున్నాయి. ప్రకృతి వినాశనానికి దారితీస్తున్నాయి. ప్రిప్యత్ నగరం, చెర్నోబిల్ దుర్ఘటన మనకు చెబుతున్నది ఇదే. దీన్నుంచీ గుణపాఠం నేర్చుకోవడం అత్యవసరం. భవిష్యత్తులో ఇలాంటివి తలెత్తకుండా చేయడం బాధ్యతాయుతం.