22, ఏప్రిల్ 2024, సోమవారం

How is glass made from sand? - ఇసుకతో గాజును ఎలా తయారు చేస్తారు?

 


ఇసుకతో గాజును తయారుచేస్తారని చాలా మందికి తెలుసు. కానీ ఎలా అన్నది తెలియకపోవచ్చు. ఎక్కడో సముద్రాలు, నదుల దగ్గర దొరికే ఇసుకతో.. అందమైన, పారదర్శకమైన గ్లాస్ ఎలా తయారవుతుంది? ఆ ప్రక్రియ తెలుసుకుందాం.


గ్లాస్ తయారీకోసం ముందుగా మెత్తని ఇసుకను సేకరిస్తారు. తర్వాత దానికి సోడియం కార్బొనేట్‌ని కలుపుతారు. ఈ మిశ్రమాన్ని పెద్ద యంత్రాల ద్వారా మెత్తని పొడిలా చేస్తారు. ఆ తర్వాత ఈ పొడిని దాదాపు 1700 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్ వరకూ వేడి చేస్తారు. ఈ వేడి ఎంత ఎక్కువంటే.. అంతరిక్షంలోకి వెళ్లిన స్పేస్ షటిల్.. తిరిగి భూ వాతావరణంలోకి వచ్చేటప్పుడు దాదాపు ఇదే వేడి దాని షీల్డ్‌కి తగులుతుంది. ఇసుకను గాజులా మార్చేందుకు అంతలా వేడి చెయ్యాల్సి ఉంటుంది.


వేడి కారణంగా.. ఇసుక, సోడియం కార్బొనేట్ కలిసి.. బాగా మరిగిపోయి, బుడగలు వస్తూ.. మెత్తని, జిగురులాంటి పదార్థంలా మారుతుంది. బెల్లంని వేడి చేసినప్పుడు అది ఎలా జిగురులా మారుతుందో, అలా ఈ పదార్థం కూడా మారుతుంది. అలా మారిన తర్వాత దాన్ని 1000 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్ వరకూ చల్లబరుస్తారు.


1000 డిగ్రీలకు చల్లారిన తర్వాత, ఈ మిశ్రమంలో మాంగనీస్ డై ఆక్సైడ్ కలుపుతారు. ఇది ఎందుకంటే.. ఇసుక మిశ్రమం తెల్లగా ఉండదు. ఇందులో కొన్ని మలినాలు ఉంటాయి. అవి పోయేందుకు మాంగనీస్ డై ఆక్సైడ్ కలపగానే.. ఆటోమేటిక్‌గా మలినాలు పోయి.. పారదర్శకమైన, స్వచ్ఛమైన గాజు పదార్థం తయారవుతుంది.


ట్రాన్స్‌పరెంట్ గ్లాస్ తయారవ్వగానే.. ఆ మిశ్రమంలో.. మెటల్ ఆక్సైడ్‌లను కలుపుతారు. తద్వారా గ్లాస్‌లు రకరకాల రంగుల్లోకి మారతాయి. ఆ తర్వాత చల్లారుతున్న దశలో మెషిన్ల సాయంతో రకరకాల సైజుల్లో గ్లాస్ లను తయారుచేస్తారు. ఆ తర్వాత వాటికి షైనింగ్ ఇవ్వడం, కావాల్సిన షేప్ లోకి మార్చడం జరుగుతుంది. ఇలా ఇసుక నుంచి గ్లాస్ తయారీ చాలా కష్టమైన, ప్రమాదకరమైన పని. ఈ రోజుల్లో ఈ పనిని మెషిన్లతోపాటూ, సంప్రదాయ పద్ధతుల్లో కూడా చేస్తున్నారు.



20, ఏప్రిల్ 2024, శనివారం

Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 8

 


మనం భూమిపై ఉంటూ.. రోజూ 26 లక్షల కిలోమీటర్లు సూర్యుడి చుట్టూ ట్రావెల్ చేస్తున్నాం. అంటే గంటకు లక్ష కిలోమీటర్లకు పైగా వేగంతో ప్రయాణిస్తున్నాం. మరోలా చెప్పాలంటే.. మనం సెకండ్‌కి 29 కిలోమీటర్లకు పైగా ప్రయాణిస్తున్నాం.


నీరు తడి అవ్వదు అనేది ఎక్కువమంది శాస్త్రవేత్తల భావన. అంటే.. నీరు ఏదైనా సాలిడ్ సర్ఫేస్‌ని టచ్ చేసినప్పుడు.. ఆ సర్ఫేస్ తడి అయ్యేలా నీరు చెయ్యగలదు. అది నీటికి ఉన్న సామర్థ్యం. అంతే తప్ప.. నీటికి స్వయంగా తడి ఉండదు.


నత్తలకు చాలా ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి. ఇవి తమ కాళ్ల ద్వారా శ్వాస తీసుకుంటాయి. ఇవి రాళ్లు, నేలపైనే కాదు.. బ్లేడు అంచుపై కూడా ఏమాత్రం కోసుకుపోకుండా నడవగలవు. అంతేకాదు.. నత్త కావాలనుకుంటే డీప్ స్లీప్ లోకి వెళ్లగలదు. దాదాపు 3 ఏళ్లపాటూ కంటిన్యూగా నిద్రపోగలదు. 


ప్రపంచంలోనే అతి చిన్న సముద్రం ఉత్తర యూరప్ లోని బాల్టిక్ సముద్రం. ఇది 1610 కిలోమీటర్ల పొడవు, 193 కిలోమీటర్ల వెడల్పు ఉంటుంది. దీని లోతు 180 అడుగులు మాత్రమే.


మన సౌర కుటుంబానికి ఒక గోడ లాంటిది ఉంది. దాన్నే హీలియోపాజ్ (Heliopause) అంటారు. ఇది చివరి గ్రహం తర్వాత ఉంటుంది. ఇది మన ఇళ్లకు కాంపౌండ్ వాల్ లాగా పనిచేస్తుంది. ఎలా అంటే.. సూర్యుడి నుంచి వచ్చే సౌర గాలులు.. హీలియోపాజ్ వరకూ వెళ్తాయి. ఇవి.. వేరే సూర్యుళ్ల నుంచి, గెలాక్సీల నుంచి వచ్చే సౌర గాలులను హీలియోపాజ్ దగ్గర అడ్డుకుంటాయి. తద్వారా ఆ ప్రమాదకర గాలులు.. మన సౌర కుంటుంబంలోకి రాకుండా అక్కడే ఆగిపోతాయి. తద్వారా మనం సేఫ్‌గా ఉంటున్నాం.


తోకచుక్కల వాసన ఎలా ఉంటుంది.. అని పరిశోధించగా.. షాకింగ్ విషయం తెలిసింది. అవి కుళ్లిపోయిన కోడిగుడ్ల వాసన కలిగివుంటాయని తెలిసింది. ఇంకా యూరిన్, కాలుతున్న అగ్గిపుల్ల, బాదం పప్పుల వాసన కలిగివుంటాయి. తోకచుక్కల్లో హైడ్రోజన్ సల్ఫైడ్, అమ్మోనియా, సల్ఫర్ డయాక్సైడ్, హైడ్రోజన్ సైనైడ్ వంటి వాటిని సైంటిస్టులు గుర్తించారు. అందువల్ల తోకచుక్కల వాసన ఘాటుగా, భరించలేని విధంగా ఉంటుందని తేల్చారు.


వాన చినుకులు గంటకు 10 కిలోమీటర్ల వేగంతో భూమిపై పడతాయి. ఐతే.. వానకి గాలి తోడైతే.. చినుకుల వేగం గంటకు 35 కిలోమీటర్లకు పెరగగలదు. మరో విషయం.. వాన చినుకుల సైజు.. దేనికదే వేర్వేరుగా ఉంటుంది. ఏ రెండు చుక్కల సైజూ ఒకేలా ఉండదు.


18, ఏప్రిల్ 2024, గురువారం

Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 7



మన శరీరంలో సగానికి పైగా మానవ శరీరం కాదు. మన శరీరంలో మానవ శరీర కణాల కంటే ఎక్కువ కణాలు సూక్ష్మక్రిములవి ఉన్నాయి. పరిశోధనల ప్రకారం.. యావరేజ్‌గా మనిషి శరీరంలో 56 శాతం సూక్ష్మక్రిములు ఉన్నాయి. వీటిలో బ్యాక్టీరియా, వైరస్, ఫంగీ, ఆర్కియా వంటివి ఉన్నాయని సైంటిస్టులు తెలిపారు.


కుక్కలకు కూడా కలలు వస్తాయి. వాటిలో మంచి కలలు, పీడకలలు.. అన్ని రకాలూ ఉంటాయి. ఈ కారణంగా ఒక్కోసారి కుక్కలు నిద్రలో కలవరిస్తాయి. 


మన బ్రెయిన్, తనను తాను తింటూ ఉంటుంది. ఈ ప్రక్రియను ఫాగోసైటోసిస్ (phagocytosis) అంటారు. ఈ ప్రక్రియలో కణాలు, చిన్న కణాలు లేదా అణువులను ఆవరించి, వాటిని వ్యవస్థ నుంచి తీసివేస్తాయి. ఐతే, ఇది మంచిదే. హాని చేసేది కాదు. నిజానికి ఇది గ్రే మ్యాటర్‌ని కాపాడుతుంది. ఈ గ్రే మ్యాటర్ వల్ల బ్రెయిన్ బాగా పనిచేస్తుంది.


మనుషుల గోర్లు ఎండాకాలంలో త్వరగా పెరుగుతాయి. ఎందుకంటే.. వేడి కారణంగా వేళ్ల చివరి ప్రాంతానికి రక్తం ఎక్కువగా సప్లై అవుతుంది. సంవత్సరమంతా ఎండ ఎక్కువగా ఉండే ఇండియా లాంటి దేశాల్లో ప్రజలకు గోర్లు త్వరగా పెరుగుతాయి.


ప్రపంచంలో అతి చిన్న యుద్ధం 1896 ఆగస్టు 27న బ్రిటన్, జాంజిబార్ మధ్య జరిగింది. ఈ యుద్ధం 38 నిమిషాల్లో ముగిసింది.


మనం జూకి వెళ్లినప్పుడు నీటి ఏనుగులను నీటిలో చూస్తుంటాం. అందువల్ల అవి నీటిలో ఈత కొడతాయి అనుకుంటాం. నిజానికి అవి నీటిలో ఈత కొట్టలేవు. వాటి ఎముకలు చాలా పెద్దవి, ధృడంగా ఉంటాయి. అందువల్ల నీటి ఏనుగులు నీటిలో తేలలేవు. ఐతే.. అవి నీటిలో ఈతకు బదులుగా, నాలుగు కాళ్లతో నెమ్మదిగా నడుస్తూ ముందుకు వెళ్తాయి. అలా వెళ్లేటప్పుడు తమ తలను నీటిపైకి ఉంచుతాయి. ఎందుకంటే అవి శ్వాస తీసుకోకుండా నీటిలోపల ఉండలేవు.


అతిగా నవ్వితే ప్రమాదమే. పగలబడి నవ్వితే హార్ట్ ఎటాక్ రాగలదు లేదా ఊపిరి ఆడని పరిస్థితి రాగలదు. అందువల్ల కడుపుబ్బ నవ్వకుండా చూసుకోవాలి.


టై కట్టుకోవడం వల్ల బ్రెయిన్‌కి సప్లై అయ్యే బ్లడ్ 7.5 పర్సెంట్ తగ్గుతుంది. దీనిపై 2018లో ఓ పరిశోధన జరిగింది. దాని ప్రకారం టై కట్టుకోవడం వల్ల కళ్లపై ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. మెడ దగ్గర బ్యాక్టీరియా ఎక్కువవుతుంది. టైని టైట్‌గా కట్టుకుంటే, వికారంగా ఉంటుంది, కళ్లు మసకబారతాయి, తరచూ తలనొప్పి కూడా వస్తుంది.

 


17, ఏప్రిల్ 2024, బుధవారం

Why don't trees grow on mountains? - పర్వతాలపై చెట్లు ఎందుకు పెరగవు?

 


భూమిపై ఎక్కడ చూసినా చెట్లు కనిపిస్తాయి. నీరు లేని ఎడారుల్లో కూడా రకరకాల చెట్లను చూస్తుంటాం. కానీ పర్వతాలపై చెట్లు కనిపించవు? ఎందుకిలా? అక్కడ నీరు ఉన్నా.. చెట్లెందుకు పెరగవు?


అత్యంత ఎత్తుగా ఉండే పర్వతాలపై చెట్లు పెద్దగా పెరగక పోవడానికి ప్రధాన కారణం అక్కడి తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితులే. చెట్లు పెరగాలంటే నీరు కావాలి. భూమిపై ఉండే చెట్లు.. భూగర్భజలాలను వేర్ల ద్వారా తీసుకుంటాయి. పర్వతాలు ఎత్తుగా ఉంటాయి కాబట్టి.. అక్కడ భూగర్భ జలాలు లభించవు. ఒకవేళ లభించినా అవి గడ్డకట్టి ఉంటాయి. అదే సమయంలో పర్వతాలపై ఉండే మంచు, నీరు లాగా మారదు. అది కూడా గడ్డకట్టి ఉంటుంది కాబట్టి.. దాన్ని చెట్లు, నీరు లాగా తీసుకోలేవు. ఈ పరిస్థితుల్లో చెట్లు క్రమంగా ఎండిపోతాయి. 


మరో కారణం కూడా ఉంది. వాతావరణం బాగా చల్లబడినప్పుడు చెట్లలోపలి నీరు కూడా గడ్డకట్టే ప్రమాదం ఉంటుంది. అలాగే.. చెట్లలో నీరు ప్రవహించే మార్గాల్లో పగుళ్లు ఏర్పడతాయి. దీనికి తోడు పర్వతాలపై విపరీతమైన, బలమైన చల్లగాలులు వీస్తుంటాయి. ఒక్కోసారి మంచు తుపాను రాగలదు. కొన్నిసార్లు మంచు దిబ్బలు విరిగిపడుతుంటాయి (avalanche). ఇలా చెట్లు పెరిగేందుకు వాతావరణం ఏమాత్రం అనుకూలంగా ఉండదు.


వాతావరణం ఎలా ఉన్నా.. పర్వతాలపై కూడా కొన్ని జాతుల చెట్లు పెరగగలవు. పైన్, అశోకా, రెడ్‌వుడ్స్, సర్వి, సెడార్స్, స్ప్రూసెస్, కౌరీస్, హెమ్‌లాక్స్, డగ్లాస్ ఫర్స్, లార్చెస్, యూస్ వంటి చెట్లు పర్వతాలపై కూడా పెరుగుతాయి. ఇవి వాతావరణాన్ని బట్టీ, తమలో మార్పులు చేసుకుంటాయి. ఇవి నీరు లేకపోయినా చాలా కాలం బతికి ఉండగలవు.


What percentage of gold is in 22 carat jewellery? - 22 క్యారెట్ల నగలలో బంగారం ఎంత శాతం ఉంటుంది?

 


మనందరికీ తెలుసు.. 22 క్యారెట్ల నగలలో బంగారం వంద శాతం ఉండదు అని. మరి ఎంత శాతం ఉంటుంది? అసలు ఈ క్యారెట్ లెక్క ఎందుకు? తెలుసుకుందాం.


ఒకప్పుడు మనల్ని బ్రిటీష్ వాళ్లు పరిపాలించారు కదా.. అప్పుడు వాళ్లు.. బ్రిటన్ దేశంలో పాటించే తూనికలు-కొలతలను ఇండియాలో ప్రవేశపెట్టారు. క్రమంగా భారతీయులు వాటికి అలవాటుపడ్డారు. క్యారెట్ అనేది కూడా బ్రిటన్ నుంచే వచ్చింది.


ప్రాచీన బ్రిటన్‌లో గ్రెయిన్, క్వార్ట్ అనే కాయిన్లు ఉండేవి. నాలుగు క్వార్ట్‌లు, ఒక గ్రెయిన్‌కి సమానం. అలాగే.. నాలుగు గ్రెయిన్లు చెయ్యాలంటే.. 1 క్యారెట్ బంగారం అవసరం. అప్పట్లో వ్యాపారులు, సంపన్నులూ... బ్రిటన్ రాజుకి నాణేలను ఇవ్వాల్సి వచ్చేది. అది కూడా 24 క్యారెట్ల విలువైనవి. అప్పట్లో రాజుకి ఇచ్చే నాణేలను నాణ్యమైన బంగారంతో చేసేవారు. దాంతో.. 24 క్యారెట్లు అనేది బంగారం స్వచ్ఛతకు ప్రమాణంగా మారింది.

 

ప్రస్తుతం గోల్డ్ కాయిన్స్‌ని స్వచ్ఛమైన బంగారంతో తయారుచేస్తున్నారు. అందువల్ల వీటిని 24 క్యారెట్ల గోల్డ్‌ కింద చెబుతారు. బంగారు నగలను వంద శాతం బంగారంతో చేస్తే, అవి గట్టిగా ఉండవు. అలా నగలను తయారుచెయ్యడం చాలా కష్టం. అందువల్ల నగల తయారీలో కొంత రాగి లేదా వెండిని కలుపుతారు. అందువల్ల వాటి స్వచ్ఛత 24 క్యారెట్లు ఉండదు. రాగి లేదా వెండిని ఎంత శాతం కలిపారు అన్న దాన్ని బట్టీ వాటి క్యారెట్ విలువను చూపిస్తారు.


సాధారణంగా నగలను 22 క్యారెట్లు, 18 క్యారెట్లు, 12 క్యారెట్లలో తయారుచేస్తారు. అంటే.. 22 క్యారెట్ల బంగారు నగలలో బంగారం 91.67 శాతం ఉంటుంది. వెండి లేదా రాగి 8.33 శాతం ఉంటుంది. అదే... 18 క్యారెట్ల నగలలో బంగారం 75 శాతం ఉంటే, మిగతావి 25 శాతం ఉంటాయి. అలాగే 12 క్యారెట్ల నగలలో బంగారం 50 శాతం ఉంటుంది. మిగతావి 50 శాతం ఉంటాయి. 



15, ఏప్రిల్ 2024, సోమవారం

Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 6

 


న్యూయార్క్ లోని స్టాట్యూ ఆఫ్ లిబర్టీ.. ఒకప్పుడు లైట్ హౌస్ లాగా పనిచేసేది. దాన్ని 1886లో ఆవిష్కరించిన నెల తర్వాత.. దాని టార్చ్‌ని ఆన్ చేశారు. అప్పటి నుంచి 16 ఏళ్లపాటూ అది లైట్‌హౌస్ లాగా పనిచేసింది. ఆ టార్చ్ రాత్రివేళ 38 కిలోమీటర్ల దూరం వరకూ కనిపించేది.


ఇంగ్లీష్ ఆల్ఫాబెట్స్‌లో మొత్తం 26 లెటర్స్ ఉంటాయని మనకు తెలుసు. ఐతే.. 1524 వరకూ.. 25 లెటర్సే ఉండేవి. ఆ తర్వాత చివరి లెటర్‌గా Jని యాడ్ చేశారు. అప్పటివరకూ Jకి బదులుగా I లెటర్‌నే వాడేవారు. ఆ తర్వాత J అవసరాన్ని గుర్తించి, దాన్ని యాడ్ చేశారు. ఐతే, J  తర్వాత మరే లెటర్‌నీ యాడ్ చెయ్యలేదు. 


రొయ్య గుండె దాని తలలో ఉంటుంది. రొయ్యలకు ధమనులు ఉండవు. అందువల్ల వాటి అవయవాలు రక్తంలో తేలుతూ ఉంటాయి. 


పందులు ఆకాశంవైపు చూడలేవు. ఎందుకంటే, వాటి మెడ కండరాలు, వెన్నెముక, తల పైకి ఎత్తేందుకు వీలుగా ఉండవు. అందువల్ల పందులు పైకి చూడలేవు.


వేలి ముద్రలు ఎలాగైతే ప్రతి ఒక్కరికీ వేర్వేరుగా ఉంటాయో, నాలిక ముద్రలు కూడా అలా వేర్వేరుగా ఉంటాయి. కవలలకు కూడా టంగ్ ప్రింట్స్ వేరుగానే ఉంటాయి. నాలిక కలర్, షేప్, సర్ఫేస్ ఫీచర్స్ ఇవన్నీ ఎవరికి వారికే ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి. అందుకే ఫోరెన్సిక్ పరీక్షల్లో నాలిక ముద్రలను కూడా పరీక్షిస్తారు.


ప్రతీ సంవత్సరం పిడుగుల వల్ల మనుషుల కంటే జిరాఫీలు ఎక్కువ సంఖ్యలో చనిపోతున్నాయి. వాటి మరణాల రేటు మనుషుల మరణాల కంటే 30 రెట్లు ఎక్కువగా ఉంది. వర్షాలు పడే సమయంలో జిరాఫీలు మనలా ఇళ్లలో ఉండే వీలు లేకపోవడం వల్ల, అవి చెట్ల కిందకు వెళ్తున్నాయి. అక్కడే పిడుగులు పడుతుండటం వల్ల చనిపోతున్నాయి. బీబీసీ సైన్స్ ఫోకస్ ఈ విషయాన్ని తెలిపింది.


ప్రపంచంలో అతి పెద్ద పక్షి ఆస్ట్రిచ్. ఐతే.. దాని బ్రెయిన్ మాత్రం చాలా చిన్నది. దాని బ్రెయిన్ కంటే, దాని కన్ను పెద్దగా ఉంటుంది. మరో విశేషం ఏంటంటే.. భూమిపై ఉన్న ప్రాణుల్లో అతి పెద్ద కళ్లను కలిగినవి ఆస్ట్రిచ్‌లే. ఈ కళ్లు 5 సెంటీమీటర్లు ఉంటాయి. ఇవి గిన్నీస్ బుక్ ఆఫ్ వరల్డ్ రికార్డ్స్‌లో చేరాయి.


13, ఏప్రిల్ 2024, శనివారం

Why do we fall asleep while reading? - చదివేటప్పుడు నిద్ర ఎందుకు వస్తుంది?


స్కూల్లో అయినా, లైబ్రరీలో అయినా.. ఎక్కడైనా సరే.. చదివేటప్పుడు చాలా మందికి నిద్ర వస్తుంది. ఎంత ప్రయత్నించినా అది ఆగదు. బుక్ ఓపెన్ చెయ్యగానే నిద్ర మొదలవుతుంది. ఇలా ఎందుకు జరుగుతుంది? దీనికి సొల్యూషన్ ఏంటి? తెలుసుకుందాం.


ఎవరైతే ప్రశాంతంగా కూర్చొని, సైలెంటుగా చదువుతూ ఉంటారో, వారికి బుక్ ఓపెన్ చేసిన పావు గంట తర్వాత నుంచి నిద్ర రావడం మొదలవుతుంది. దీనికి కారణం.. చదివేటప్పుడు వారి శరీర కదలికలు తగ్గిపోతాయి. కళ్లు, బ్రెయిన్, చేతులు మాత్రమే పనిచేస్తుంటాయి. అందువల్ల శరీరంలోని కండరాలకు రక్త ప్రవాహం తగ్గుతుంది. అప్పుడు కండరాల్లోని కణాల్లో దహనచర్య (Combustion) కూడా తగ్గిపోతుంది. అందువల్ల లాక్టిక్ యాసిడ్ తయారవుతుంది. ఈ యాసిడ్.. ఆక్సిజన్‌ను గ్రహిస్తుంది. ఈ కారణంగా.. రక్తంలో ఆక్సిజన్ లెవెల్ తగ్గుతుంది. అందువల్ల శరీరానికి ఆక్సిజన్ తక్కువగా ఉండే రక్తం సప్లై అవుతూ ఉంటుంది.


శరీరానికి కావాల్సిన మొత్తం ఆక్సిజన్‌లో దాదాపు 20 శాతం ఆక్సిజన్ బ్రెయిన్ తీసుకుంటుంది. ఐతే.. లాక్టిక్ యాసిడ్ వల్ల.. బ్రెయిన్‌కి వెళ్లే రక్తంలో ఆక్సిజన్ తక్కువగా ఉంటుంది. దాంతో బ్రెయిన్ యాక్టివ్‌గా పని చెయ్యలేదు. అప్పుడే నిద్ర రావడం మొదలవుతుంది. ఇలా కంటిన్యూగా బ్రెయిన్‌కి ఆక్సిజన్ తక్కువగా వస్తున్నంతసేపూ.. బ్రెయిన్ మొద్దుబారినట్లుగానే ఉంటుంది. అందుకే చదివేటప్పుడు నిద్ర మొదలైతే, ఆగదు.


చదివేటప్పుడు నిద్ర రాకూడదంటే ఏం చెయ్యాలో ఇప్పుడు మీకు అర్థమయ్యే ఉంటుంది. చదివేటప్పుడు ఒకే యాంగిల్‌లో ఉండకుండా.. తరచుగా అటూ ఇటూ కదులుతూ ఉండాలి. అలాగే.. పావుగంటకోసారి బ్రేక్ ఇచ్చి.. ఓ నాలుగడుగులు వేసి.. మళ్లీ వచ్చి కూర్చొని చదువుకోవాలి. అంటే.. బాడీకి రెస్ట్ ఇవ్వకుండా చూసుకోవాలి. అప్పుడు ఎంతసేపు చదివినా, నిద్ర రాదు.


ఇది చదువుకే కాదు.. ఆఫీసుల్లో డెస్క్ వర్క్ చేసేవారికీ వర్తిస్తుంది. ఎక్కువసేపు కూర్చొని పని చేస్తూ ఉంటే, నిద్రవస్తుంది. అందువల్ల వారు కూడా మధ్యమధ్యలో పనికి బ్రేక్ ఇచ్చి.. శరీరం, కండరాలూ యాక్టివ్‌గా ఉండేలా చూసుకుంటే.. నిద్రకు చెక్ పెట్టవచ్చని నిపుణులు చెబుతున్నారు. 


Why electric train does not shock? - ఎలక్ట్రిక్‌ ట్రైన్ ఎందుకు షాక్‌ కొట్టదు?

 


భారతీయ రైల్వేలోని చాలా రైళ్లు, మెట్రోరైళ్లు, వందే భారత్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌లూ ఇవన్నీ ఎలక్ట్రిక్‌వే.. వీటిలో చాలా భాగం ఐరన్ తోనే తయారవుతుంది. అలాంటప్పుడు వీటిలో ప్రయాణించేవారికి కరెంటు షాక్ కొట్టాలి కదా? అలా ఎందుకు జరగట్లేదు? ఈ రైళ్లు మనకు సేఫేనా? తెలుసుకుందాం.


కరెంటులో ధనావేశం, రుణావేశం ఉంటుంది. వాటినే ప్లస్, మైనస్‌గా చెప్పుకుంటాం. ఇవి రెండూ, రెండు పోల్స్ లాంటివి. ఎప్పుడైనా కరెంటు ప్రవహించాలంటే.. అది తప్పనిసరిగా ఈ రెండు పోల్స్‌నీ టచ్ చెయ్యాలి. మనకు షాక్ కొట్టాలంటే.. మన బాడీ.. కొంత దూరంలో ఉన్న ప్లస్, మైనస్‌కి కనెక్ట్ అవ్వాలి. అంటే మనం ఒక చేత్తో ప్లస్‌ పోల్‌ని టచ్ చేస్తే, మరో చేత్తో లేదా కాలితో మైనస్ పోల్‌ని ముట్టుకోవాలి. అప్పుడు మాత్రమే కరెంటు మన బాడీలో ప్రవహిస్తుంది. 


ఒక్కోసారి మనం కరెంటు తీగను ముట్టుకున్నప్పుడు మనకు షాక్ కొడుతుంది. ఎందుకంటే.. భూమిపై ఉండే వాతావరణం ప్లస్ పోల్ లాంటిది. భూమి ఉపరితలం మైనస్ పోల్ లాంటిది. మనం కరెంటు తీగను ముట్టుకున్నప్పుడు.. మనకు ప్లస్ టచ్ అవుతుంది. అదే సమయంలో మన కాళ్లు భూమిని తాకి ఉంటే, అది మైనస్ అవుతుంది. అంటే.. కరెంటుకి ప్లస్, మైనస్ రెండూ దొరికినట్లే.. దాంతో ప్రవాహం సాధ్యమవుతుంది. అప్పుడు మన శరీరం నుంచి కరెంటు ప్రవహిస్తుంది. దాంతో మనకు షాక్ కొడుతుంది.


ఎలక్ట్రిక్‌ ట్రైన్‌లో ఇంజిన్‌‌ని మాత్రమే ఎలక్ట్రిక్‌ వైర్లకు కనెక్ట్ చేస్తారు. బోగీలను కనెక్ట్ చెయ్యరు. ఐతే.. ఇంజిన్‌కీ, బోగీలకూ మధ్య లింక్ ఉంటుంది కాబట్టి, బోగీల్లో కూడా కరెంటు ప్రవహిస్తుంది కదా అనే డౌట్ మనకు రావచ్చు. అది నిజమే. బోగీల్లో కూడా కరెంటు ప్రవహించే ఛాన్స్ ఉంటుంది. కానీ ఇక్కడో టెక్నిక్ ఉంది. రైలు ఇంజిన్, బోగీలు అన్నింటికీ ప్లస్ మాత్రమే ఉంటుంది. మైనస్ ఉండదు. రైలు పైన ఉండే కరెంటు తీగ.. ప్లస్ అన్నమాట. మైనస్ అనేది భూమి ఉపరితలం. అందువల్ల పై నుంచి వచ్చే కరెంటును డైరెక్టుగా పట్టాల నుంచి భూమికి కనెక్ట్ అయ్యేలా చేస్తారు. ఇందుకోసం ప్రత్యేక మెషిన్ ఉంటుంది. అందువల్ల కరెంటు ప్రవాహం ఆ యంత్రం ద్వారా సాగుతుంది.


కరెంటు ప్రవాహం ఆ మెషిన్ ద్వారానే ఎందుకు వెళ్తుంది? బోగీల వైపు కూడా వెళ్లొచ్చు కదా... అనే మరో డౌట్ మనకు రావచ్చు. ఇక్కడ మరో టెక్నిక్ ఉంది. కరెంట్ ఎప్పుడూ వీలైనంత వేగంగా వెళ్లే మార్గాన్ని వెతుక్కుంటుంది. అంటే.. ప్రవాహంలో ఎలాంటి అవరోధాలూ ఉండకుండా చూసుకుంటుంది. రైల్లోని మెషిన్.. కరెంటును వేగంగా భూమికి చేరేలా చేస్తుంది. ఆ మార్గం కాకుండా మరే మార్గంలో వెళ్లినా ఆలస్యం అవుతుంది. అందువల్ల కరెంటు ఆ యంత్రం ద్వారానే వెళ్తుంది. ఈ కారణంగా రైలులో ఉన్నవారికి కరెంటు పాస్ అవ్వదు. అందుకే ఎలక్ట్రిక్ రైలులో ప్రయాణించేవారికి షాక్ కొట్టదు.


Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 5


పులులకు ఉండే నల్లటి చారలు.. బొచ్చుపై మాత్రమే కాదు.. చర్మంపై కూడా ఉంటాయి. ఇవి దాదాపు వేలి ముద్రల లాంటివి. ఎందుకంటే, ఏ రెండు పులులకూ ఒకే రకమైన చారలు ఉండవు. ఈ చారలు రాత్రివేళ వేటాడేందుకు పులికి ఉపయోగపడతాయి. చారల కారణంగా పులి గడ్డిలో వెళ్తున్నప్పుడు.. అది గడ్డిలో కలిసిపోతుంది. దాంతో పులికి వేటాడటం తేలికవుతుంది. ఈ విషయాన్ని బంగ్లాదేశ్‌కి చెందిన నేచర్ స్టడీ సొసైటీ నిర్ధారించింది. 


మనకు మామూలు సమయంలో కంటే, స్నానం చేసేటప్పుడు క్రియేటివ్ ఐడియాలు ఎక్కువగా వస్తాయి. ఎందుకంటే, మన శరీరంపై గోరు వెచ్చని నీరు పడినప్పుడు.. శరీరంలో డోపమైన్ (Dopamine) అనే హార్మోన్ ఉత్పత్తి అవుతుంది. ఇది మన మూడ్‌ని మార్చగలదు. దీని కారణంగా మనుషులు మరింత క్రియేటివ్‌గా ఆలోచిస్తారు.


హెడ్‌ఫోన్స్ వల్ల మన చెవిలో బ్యాక్టీరియా పెరుగుతుంది. ఎవరైనా ఒక గంట పాటూ హెడ్ ఫోన్స్ పెట్టుకుంటే, వారి చెవిలో బ్యా్క్టీరియా 700 రెట్లు పెరుగుతుంది. అందుకే వీలైనంవరకూ హెడ్‌ఫోన్స్ వాడకపోవడం మేలని పరిశోధకులు చెబుతున్నారు.


చందమామ కంటే ఆస్ట్రేలియా వైశాల్యం ఎక్కువ. చందమామ వైశాల్యం 3,400 కిలోమీటర్లు. ఆస్ట్రేలియా వైశాల్యం తూర్పు నుంచి పడమరకు 4వేల కిలోమీటర్లు.


మన శరీరంలో ఏదైనా అవయవం పాడైతే, అది వీలైనంతవరకూ తనకు తానుగా చికిత్స చేసుకుంటుంది. ఇలా బాడీలోని అన్ని అవయవాలూ ప్రయత్నిస్తాయి. ఒక్క నోట్లోని దంతాలు మాత్రం అలా చెయ్యవు. కారణం వీటిలో సజీవ కణజాలం ఉండదు. పైగా దంతాలపై ఎనామెల్ పొర ఉంటుంది. అది పాడైతే, తిరిగి ఉత్పత్తి కాలేదు.


బిర్యానీలో వాడే జాజికాయలు (nutmeg) ఒక రకంగా మత్తుపదార్థం లాంటివి. ఎందుకంటే వాటిలో మిరిస్టిసిన్ (myristicin) అనే సహజమైన కాంపౌండ్ ఉంటుంది. ఇది బ్రెయిన్‌ మొద్దుబారేలా చెయ్యగలదు. ఎవరైనా జాజికాయలను ఎక్కువగా వాడితే, వారికి మతి భ్రమిస్తుంది. మత్తు వస్తుంది. ఈ విషయాన్ని కెనడాలోని మెక్‌గిల్ యూనివర్శిటీ చెప్పింది.


అన్ని గ్రహాలూ యాంటీ-క్లాక్‌వైజ్ తిరుగుతుంటే, శుక్రగ్రహం మాత్రం క్లాక్‌వైజ్ తిరుగుతుంది. ఐతే.. భూమి తనచుట్టూ తాను తిరగడానికి 24 గంటలు పడితే, వీనస్‌ తన చుట్టూ తాను తిరగడానికి 243 రోజులు పడుతుంది. ఐతే.. అది సూర్యుడి చుట్టూ తిరగడానికి 225 రోజులే పడుతుంది. ఇలా ఈ గ్రహం ఒకసారి తన చుట్టూ తాను తిరిగేలోపే, సూర్యుడి చుట్టూ భ్రమణం పూర్తి చేస్తుంది. ఇలా ఎందుకంటే, గ్రహాలు ఏర్పడిన సమయంలో శుక్రగ్రహం కూడా యాంటీ-క్లాక్‌వైజ్ తిరుగుతూ ఉంటే, మరో గ్రహమో లేక గ్రహశకలమో శుక్రగ్రహాన్ని కుడివైపు నుంచి ఎడమవైపుకి ఢీకొడుతూ వెళ్లి ఉండొచ్చనీ, దాంతో అప్పటినుంచి అది రివర్సులో తిరగడం మొదలుపెట్టి ఉండొచ్చనే అంచనా ఉంది. అందువల్లే అది నెమ్మదిగా తిరుగుతోందని శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు.

 


10, ఏప్రిల్ 2024, బుధవారం

Which side to sleep on? - ఏ దిక్కువైపు పడుకోవాలి?

 


మనం ఏ దిక్కువైపు పడుకుంటే మంచిది? అనే ప్రశ్న మనలో చాలా మందికి ఉంటుంది. సోషల్ మీడియాలో దీనిపై రకరకాల సమాధానాలు మనల్ని కన్‌ఫ్యూజ్ చేస్తాయి. సైన్స్ ఏం చెబుతుందో తెలుసుకుందాం.


నిద్ర అనగానే.. చాలా మంది వాస్తు శాస్త్రం ఏం చెబుతుందో తెలుసుకుంటారు. వాస్తు ప్రకారం.. తూర్పు లేదా దక్షిణంవైపు తల పెట్టుకొని పడుకోవాలి. కాళ్లు పశ్చిమం లేదా ఉత్తరం వైపు ఉండాలి. అలా వీలు కాకపోతే.. తల పశ్చిమం లేదా ఈశాన్యం వైపు ఉండొచ్చు. వాస్తు శాస్త్రాన్ని నమ్మేవారు ఈ నియమాలు పాటిస్తారు.


జపాన్‌లో కొంతమంది ఉత్తరం లేదా పశ్చిమం వైపు చూస్తూ నిద్రపోరు. ఎందుకంటే జపాన్‌లో చనిపోయిన వారి తలలు, ఉత్తరం వైపు చూస్తున్నట్లు ఉంచుతారు. అలాగే ఆఫ్రికాలో చనిపోయిన వారి తలలు పశ్చిమంవైపు చూస్తున్నట్లు ఉంచుతారు. అందుకని జపనీస్ అలా నిద్రపోరు, అది వారి నమ్మకం.


సైన్స్ ప్రకారం చూస్తే.. భూమికి గురుత్వాకర్షణ శక్తి ఉంటుంది కాబట్టి.. ఉత్తరం లేదా దక్షిణంవైపు తలపెట్టుకొని పడుకోకూడదు అని కొంతమంది శాస్త్రవేత్తలు గతంలో నమ్మేవారు. ఆధునిక కాలంలో.. దీనిపై చాలా పరిశోధనలు జరిగాయి. వాటి ప్రకారం.. భూమి గ్రావిటీ పవర్.. మనపై ఎప్పుడూ ఉంటుంది. నిద్రపోయినా, మెలకువగా ఉన్నా.. అది నిరంతరం ఉంటుంది. అందువల్ల, నిద్రకీ, పడుకునే విధానానికీ, గురుత్వాకర్షణ శక్తి ప్రభావానికీ సంబంధం లేదు. 


మనం ఏ దిక్కున పడుకున్నా.. మన శరీరం నుంచి అయస్కాంత క్షేత్ర రేఖలు వెళ్తూనే ఉంటాయి. మన శరీరంలో సుమారు 20 మిల్లీగ్రాముల దాకా మాంగనీస్ ఉంటుంది. అలాగే సుమారు 4 గ్రాముల ఐరన్ ఉంటుంది. మనం ఏ దిక్కున పడుకున్నా.. అయస్కాంత క్షేత్ర ప్రభావం మనపై ఒకేలా ఉంటుంది. మనం పుట్టినప్పటి నుంచి చనిపోయేవరకూ.. భూ అయస్కాంత క్షేత్రానికి తగినట్లుగానే మన శరీరం నడుచుకుంటుంది. అందువల్ల మనం ఏ దిక్కున పడుకున్నా.. ఏ సమస్యా ఉండదని మోడ్రన్ సైంటిస్టులు చెబుతున్నారు. కంఫర్ట్‌గా నిద్రపోవడం ముఖ్యం అని అంటున్నారు.


9, ఏప్రిల్ 2024, మంగళవారం

History of Potato - బంగాళాదుంపల్ని విషంలా చూసేవారు!

 


ఈ రోజుల్లో బంగాళాదుంపలు లేని ఇల్లు దాదాపు ఉండదు. కూరల్లో, బజ్జీలలో, చిప్స్ లాగా ఇలా ఎన్నో రకాలుగా ఆలూని వండుకోవచ్చు. అలాంటి ఈ దుంపలను ఒకప్పుడు విషంలా చూసేవారు. ఆలూ చరిత్ర తెలుసుకుందాం.


బంగాళాదుంపలు పుట్టింది దక్షిణ అమెరికాలో. వీటిలో 4000 రకాలు ఉన్నాయి. ఇవి ఎల్లో, రెడ్, బ్లూ, బ్లాక్ ఇలా చాలా రంగుల్లో ఉన్నాయి. అంతేకాదు.. వీటిలో చిన్న దుంపలు బఠాణీ గింజ సైజులో ఉంటాయి. పెద్ద దుంపలను మనం చూస్తూనే ఉన్నాం. ప్రస్తుతం ప్రపంచ దేశాల ప్రజలు.. బియ్యం, గోధుమలు, మొక్కజొన్నతోపాటూ.. దుంపలను ఎక్కువగా తింటున్నారు.


క్రీస్తుపూర్వం 3వేల సంవత్సరాల కాలంలో దక్షిణ అమెరికాలోని పెరూ ప్రాంతంలో 'ఇన్కా ఇండియన్లు' నివసించేవారు. వారే తొలిసారి బంగాళాదుంపలను పండించారని చెబుతారు. క్రీస్తు శకం 1537లో స్పెయిన్ దేశస్థుల ద్వారా ఈ దుంపలు యూరప్‌ దేశాలకు చేరాయి. ఐతే.. మొదట్లో యూరోపియన్లు దుంపలు తింటే చనిపోతారని అనుకునేవారు. వాటిని విషంలా చూసేవారు.


జర్మనీ రాజు ఫ్రెడెరిక్‌ విలియం ఈ దుంపల గురించి ఆరా తీశారు. అప్పుడు ఈ దుంపల్లో ఉండే పోషకాల గురించి తెలుసుకున్నారు. వాటిని పండించమని ఆదేశించారు. అలా యూరప్‌లో దుంపల వాడకం పెరిగింది. ఆ తర్వాత ఈ దుంపలు.. 1621లో ఉత్తర అమెరికాకీ, 1719లో ఇంగ్లాండుకీ పరిచయం అయ్యాయి. వీటిని 17వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీసు వారు భారత్‌కి పరిచయం చేశారు.


బంగాళాదుంపలో 80 శాతం నీరే ఉంటుంది. ఇంకా ప్రోటీన్, సోడియం, పొటాషియం, ఫైబర్, నియాసిన్, కార్బోహైడ్రేట్స్, విటమిన్ సీ ఉంటాయి. ఒక అమెరికన్‌ ఏడాదికి 54 కేజీల దుంపల్ని తింటుంటే, ఒక జర్మన్ సంవత్సరానికి 65 కేజీల దుంపలు లాగిస్తున్నారు. అదే ఒక ఇండియన్ ఏడాదికి 33 కేజీల దుంపలే తింటున్నారు. ప్రపంచంలో బంగాళాదుంపల్ని ఎక్కువగా పండిస్తున్న దేశాల్లో చైనా, భారత్, రష్యా, ఉక్రెయిన్, అమెరికా, జర్మనీ టాప్‌లో ఉన్నాయి.


Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 4


పెళ్లి ఉంగరాన్ని రోజూ ధరిస్తే, సంవత్సర కాలంలో అది 6 మిల్లీ గ్రాములు తగ్గిపోతుంది. ఈ లెక్కన ఆ ఉంగరం 1 గ్రాము బరువు తగ్గాలంటే, 165 సంవత్సరాలకు పైగా పడుతుంది. 


గుడ్లగూబ, ఊసరవెల్లి, నీటి ఏనుగు.. ఒకేసారి రెండు దిక్కులను చూడగలవు. అంటే.. మనం ఒకేసారి రెండు కళ్లతో ఒకే దృశ్యాన్ని చూస్తాం. కానీ ఈ మూడూ మాత్రం.. రెండు కళ్లతో ఒకేసారి వేర్వేరు దృశ్యాలను చూడగలవు. అందుకు వీలుగా వీటి కనుగుడ్లు.. వేర్వేరుగా కదలగలవు. 


ఈ ప్రపంచంలో అంతటా బ్యాక్టీరియా, వైరస్ ఉన్నాయి. ఒక లీటర్ సముద్ర నీటిలో 100 కోట్ల బ్యాక్టీరియా, 1000 కోట్ల వైరస్‌లు ఉంటాయని అంచనా. ఇవి లీటర్ నీటిలో 20వేల రకాలవి ఉంటాయని అంచనా.


ఏనుగు, జిరాఫీ రోజూ 2 నుంచి 4 గంటలే నిద్రపోతాయి. గబ్బిలాలు రోజూ 18 నుంచి 20 గంటలు నిద్రపోతాయి. 


ఆస్ట్రేలియాకి చెందిన ఈము పక్షులు గంటకు 45 కిలోమీటర్లు పరుగెత్తగలవు. కానీ ఇవి వెనక్కి నడవలేవు. ఆస్ట్రిచ్ తర్వాత పెద్ద పక్షులు ఇవే. ఆస్ట్రేలియాలో ఎక్కువగా కనిపించే ఈ పక్షులు వీలైనంతవరకూ మనుషులకు దూరంగా.. అడవుల్లో జీవిస్తాయి.


మన గుండె నిమిషానికి 72సార్లు కొట్టుకుంటుందని మనకు తెలుసు. తాబేలు గుండె నిమిషానికి 13సార్లే కొట్టుకుంటుంది. శరీరము చిన్నదైనకొద్దీ హార్ట్ బీట్ రేట్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. అందుకే.. ఒంటె గుండె నిమిషానికి 35 సార్లు కొట్టుకుంటే.. ఎలుక గుండె 400 సార్లు కొట్టుకుంటుంది.


భూమిపై నుంచి మనం ఎప్పుడూ ప్రస్తుత సూర్యుణ్ని చూడలేం. మనం ఎప్పుడు సూర్యుణ్ని చూసినా అది గత సూర్యుడే అవుతుంది. అంటే 8 నిమిషాల ముందు ఉన్న సూర్యుడి రూపం అవుతుంది. సూర్యుడి కాంతి భూమిని చేరడానికి 8 నిమిషాలు పడుతుంది. కాబట్టి మనం భూమిపై నుంచి 8 నిమిషాల ముందు ఉన్న సూర్యుణ్ని మాత్రమే చూడగలం. మరోలా చెప్పాలంటే.. మనం వర్తమానంలో ఉండి.. గతాన్ని చూస్తాం.



8, ఏప్రిల్ 2024, సోమవారం

How to make electricity from coal? - బొగ్గుతో కరెంట్ ఎలా తయారుచేస్తారు?


బొగ్గు నల్లగా ఉంటుంది. దాన్ని మనం రకరకాలుగా వాడుకుంటూ ఉంటాం. ఐతే.. ఆ బొగ్గుతో కరెంటు ఎలా ఉత్పత్తి చేస్తారు అనే డౌట్ మనకు ఉంటుంది. ఆ ప్రక్రియ తెలుసుకుందాం.


పెట్రోల్, డీజిల్ ఎలాంటిదో బొగ్గు కూడా అలాంటిదే. అంటే.. ఇది ఒక ఇంధనం లాగా పనిచేస్తుంది. ఎందుకంటే ఇందులో చాలా ఎక్కువగా కెమికల్ ఎనర్జీ ఉంటుంది. ఆ కెమికల్ ఎనర్జీని వాడుకొని.. ఎలక్ట్రిసిటీ ఉత్పత్తి అయ్యేలా చేస్తారు. ఈ పని థెర్మల్ పవర్ స్టేషన్లలో జరుగుతుంది. ఇండియాలోని NTPC, KTPS, RTPP, STPP వంటి వాటిలో ఇదే జరుగుతుంది.


గనుల్లో దొరికే బొగ్గు క్లీన్‌గా ఉండదు. అందువల్ల దాన్ని ముందుగా క్లీన్ చేస్తారు. తర్వాత ఎండబెడతారు. తడి పోయిన తర్వాత ఆ బొగ్గును థెర్మల్ పవర్ స్టేషన్లలో మండిస్తారు. ఇలా మండించినప్పుడు, ఆ వేడి నుంచి నీరు, ఆవిరి రూపంలో వస్తుంది. ఈ ఆవిరిపై విపరీతమైన ప్రెషర్ పెట్టి.. గొట్టాల ద్వారా వెళ్లేలా చేస్తారు. గొట్టాల చివర టర్బైన్లు ఉంటాయి. నీటి ఆవిరి వేగంగా వెళ్లడంతో టర్బైన్లపై ప్రెషర్ ఏర్పడి అవి గిరగిరా తిరుగుతాయి.


టర్బైనులో విద్యుత్ అయస్కాంత స్తూపం ఉంటుంది. ఈ పిల్లర్.. సెకండ్‌కి 50 సార్లు తిరుగుతుంది. ఈ టర్బైన్‌లో ఉన్న అయస్కాంత క్షేత్రంలో కరెంటు తీగలు ఉంటాయి. టర్బైన్ తిరిగినప్పుడు ఈ తీగలు కదులుతాయి. ఫారడే సూత్రం ప్రకారం.. తీగలు కదిలినప్పుడు ఆల్టర్నేటింగ్ కరెంట్ (AC) పుడుతుంది. ఇలా బొగ్గును ఇంధనంలా వాడి, టర్బైన్లు తిరిగేలా చేసి, తద్వారా కరెంటు ఉత్పత్తి అయ్యేలా చేస్తారు. 


7, ఏప్రిల్ 2024, ఆదివారం

Why won't the horse sit? - గుర్రం ఎందుకు కూర్చోదు?

 


ఈ ప్రకృతికి ఓ ధర్మం ఉంది. అది ఏ జీవికైనా.. అవసరమైనంతవరకే అవయవాల్ని ఇస్తుంది. అదనంగా ఏదీ ఇవ్వదు. ఉదాహరణకు మనుషులనే తీసుకుంటే, మనకు రెక్కలు ఉండవు. ఎందుకంటే మనకు ఎగరాల్సిన అవసరం లేదు. తప్పనిసరై ఎగరాలి అనుకుంటే.. అందుకు కావాల్సిన తెలివితేటలు మనకు ప్రకృతి సిద్ధంగా వచ్చాయి. మన చేతికి 5 వేళ్లు ఉంటాయి. వాటిలో ఒకటి తక్కువైనా సమస్యే, ఒకటి ఎక్కువగా ఉన్నా సమస్యే. అదనపు వేలు వల్ల మనకు కలిగే ప్రయోజనం ఏమీ ఉండదు. 


చేపలు మాట్లాడలేవు. ఒకవేళ మాట్లాడినా నీటిలో ఆ మాటలు ఇతర చేపలకు సరిగా వినిపించవు. అందువల్ల ప్రకృతి వాటికి మాటలు ఇవ్వలేదు. మాటలతో వాటికి పనిలేదు. పాముకి కాళ్లు లేవు. అయినా అది వేగంగా వెళ్లేలా ఏర్పాటు ఉంది. తాబేలుకి డిప్ప, జిరాఫీకి పొడవైన మెడ, గబ్బిలానికి ధ్వని తరంగాలు, గద్దకు శక్తిమంతమైన చూపు, ఇలా ఈ సృష్టిలో ప్రతీ జీవీ.. తనకు ఉన్న ప్రత్యేకతలతో హాయిగా జీవించేలా ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. గుర్రం విషయంలోనూ ఇదే జరుగుతోంది.


మన ఇళ్ల దగ్గర ఆవు, గేదె, మేక లాంటి జంతువులు నేల మీద నాలుగు కాళ్లనీ ముడుచుకుని కూర్చోవడం చూస్తుంటాం. ఒంటె, ఏనుగు లాంటి పెద్ద జంతువులు నేలపై కూర్చొని సేద తీరుతాయి. తద్వారా వాటి కాళ్ల కండరాలకు విశ్రాంతి లభిస్తుంది. కానీ గుర్రానికి అలా కూర్చోవాల్సిన అవసరం లేదు.


వేగంగా పరుగెత్తగల జంతువుగా గుర్రం ఫేమస్. హార్స్ రేసుల్లో గుర్రాలు దూసుకెళ్తాయి. వేగంతో పాటు అనేక కిలోమీటర్ల దూరం పరుగెత్తినా అలసిపోని శక్తి గుర్రం సొంతం. అందుకు కారణం దాని కాళ్లలోని కండరాలు చాలా బలంగా, దృఢంగా ఉండటమే. 


గుర్రం మూడు కాళ్లపై కూడా నిలబడగలదు. తద్వారా అది ఒక కాలుకి విశ్రాంతి ఇవ్వగలదు. అలా అది వన్ బై వన్ కాళ్లకు విశ్రాంతి ఇస్తుంది. దాంతో కూర్చోవాల్సిన అవసరం లేకుండానే కాళ్ల కండరాలకు విశ్రాంతి లభిస్తుంది. గుర్రం నిలబడి నిద్రపోగలదు కూడా. కొన్ని సందర్భాల్లో మాత్రం హార్స్ పూర్తిగా పక్కకు ఒరిగి నిద్రపోతుంది. ఇలా ఈ సృష్టి గుర్రానికి ఈ ప్రత్యేకతను ఇచ్చింది.



5, ఏప్రిల్ 2024, శుక్రవారం

Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 3

 


సముద్రం నీరు ఉప్పగా ఉంటుందని మనకు తెలుసు. ఆ నీటిని తెచ్చి, ఫ్రిజ్‌లో పెట్టి గడ్డకట్టిస్తే, ఆ తర్వాత గడ్డలను కరిగిస్తే వచ్చే నీరు ఉప్పగా కాకుండా మామూలుగా ఉంటుంది. దీన్నే బ్రిన్ రిజెక్షన్ (Brine rejection) అంటారు. నీరు గడ్డకట్టేటప్పుడు క్రిస్టల్ ఆకారంలోకి మారుతుంది. ఇలాంటి ఆకారంలోకి ఉప్పు మారలేదు. అందువల్ల ఉప్పు.. ఆ ఐస్ క్యూబ్ లో ఉండదు. అందువల్ల ఐస్ క్యూబ్ కరిగిన తర్వాత.. ఆ నీరు సాల్టీగా ఉండదు.


క్లౌన్ చేపలు ఆడవి, మగవిగా, మగ చేపలు ఆడవిగా మారగలవు. ఇది ఈ చేపల్లో ప్రత్యేకత. ఈ చేపల్లో 30 రకాల జాతులను గుర్తించారు. ఇవి ఎల్లో, ఆరెంజ్, రెడ్డిష్, బ్లాకిష్ కలర్స్‌లో ఉంటాయి. ఇవి 18 సెంటీమీటర్ల వరకూ పెరుగుతాయి.


ఖండాలు సంవత్సరానికి 2 సెంటీమీటర్లు కదులుతున్నాయి. భారత ఉపఖండం మాత్రం సంవత్సరానికి 5 సెంటీమీటర్లు కదులుతోంది. ఇది ఆగ్నేయ దిశగా కదులుతోంది. అందువల్ల నార్త్ ఈస్ట్ ఇండియా చైనాలోకి చొచ్చుకెళ్తోంది. 


శరీరంలో 1 కేజీ కొవ్వు, 7,700 కేలరీల ఎనర్జీ కలిగివుంటుంది. ఈ లెక్కన బరువు తగ్గాలి అనుకునేవారు.. 1 కేజీ బరువు తగ్గాలంటే.. 7,700 కేలరీలను తగ్గించుకోవాలి. ఐతే.. మగవారికి రోజూ 2500 కేలరీలు అవసరం, మహిళలకు 2000 కేలరీలు అవసరం. వీటిని మెయింటేన్ చేస్తూ, కొవ్వును కరిగించుకుంటే, ఆరోగ్యంగా ఉంటారు.


భారత కరెన్సీ నోటు చిరిగేముందు కనీసం 4000 మంది చేతులు మారుతుందని అంచనా


సాధారణంగా మనం నిమిషానికి 20 సార్లు కనురెప్పలను ఆడిస్తాం. మనకు తెలియకుండానే ఇలా చేస్తాం. ఐతే.. కంప్యూటర్ లేదా ల్యాప్ టాప్ ముందు పనిచేసేవారు మాత్రం నిమిషానికి 7 నుంచి 9 సార్లు మాత్రమే కనురెప్పలను ఆడిస్తారు. ఇది కళ్లకు సమస్యే.


కంగారూలు వెనక్కి నడవలేవు. కారణం వాటి కాళ్ల నిర్మాణం వెనక్కి నడిచేందుకు అనుకూలంగా ఉండదు. ఐతే.. కంగారూలు బలమైన కాళ్లు, తోక వల్ల ఒకేసారి 10 అడుగుల వరకూ గెంతగలవు.


4, ఏప్రిల్ 2024, గురువారం

Secret of Eagle vision - గద్ద చూపులో ఎన్నో ప్రత్యేకతలు

 


మన తెలుగు రాష్ట్రాల్లో గద్దలు ఎక్కువగా కనిపించవుగానీ.. కర్ణాటకలో ఎక్కడ చూసినా అవే ఉంటాయి. డేగ చూపు పవర్‌ఫుల్ అని మనకు తెలుసు. దాని ప్రత్యేకతలు తెలుసుకుందాం.


మనుషుల కంటి చూపు కంటే, పక్షుల కంటి చూపులో ఫోకస్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. ముఖ్యంగా గద్దల్లో ఇది చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. మీరు గద్దని గమనిస్తే, దాని కనుగుడ్లు విశాలంగా, పొడవుగా ఉంటాయి. అంటే.. కనుగుడ్డులో కంటి కటకానికీ, రెటీనాకీ మధ్య విశాలమైన ప్రదేశం ఉంటుంది.


మనుషులతో పోల్చితే, పక్షుల రెటీనాలలో జ్ఞాన సంబంధిత జీవ కణాలు (sensory cells) ఎక్కువగా ఉంటాయి. పైగా అవి రెటీనాలో సమానంగా వ్యాపించి ఉంటాయి. అందువల్ల గద్ద పైనుంచి ఎగురుతూ చాలా ఎక్కువ భూవైశాల్యాన్ని చూడగలదు. 


గద్దకు ప్రతీదీ మనకంటే చాలా స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. ఇంకా చెప్పాలంటే.. మన కంటికి కనిపించని వాటిని కూడా గద్ద చూడగలదు. మనం ఏదైనా చూసినప్పుడు.. ఆ దృశ్యం ప్రతిబింబం.. మన కంటిలో ఏర్పడుతుంది. గద్దకూ ఇలా జరుగుతుంది. కాకపోతే గద్ద కంటిలో ఏర్పడే ప్రతిబింబం చాలా స్పష్టంగా ఉంటుంది. మన కంటిలో కంటే, గద్ద కంటిలో ఈ ప్రతిబింబ కణాలు 8 రెట్లు ఎక్కువగా ఉంటాయి. అందుకే గద్ద దూరంగా ఉండే వాటిపై కూడా అతి త్వరగా దృష్టిని కేంద్రీకరించగలుగుతుంది.


కంటిలోని ద్రవాల కదలికల వల్ల మనం సెకనుకు 25 ప్రతిబింబాలను చూడగలం. గద్ద సెకనుకు 150 ప్రతిబింబాలను చూడగలుగుతుంది. అంతేకాదు.. మన కంటికి కనిపించని అతినీల లోహిత కిరణాలను (ultra violet rays) గద్ద చూడగలదు. అందువల్ల కోడిపిల్ల రెట్ట వేస్తే, ఆ రెట్ట నుంచి వచ్చే అతి నీల లోహిత కిరణాల్ని గద్ద ఆకాశం నుంచి చూస్తుంది. దాంతో.. అక్కడో కోడి పిల్ల ఉన్నట్లు గద్దకు తెలిసిపోతుంది. ఇలా ఈగిల్ ఫోకస్ పవర్‌ఫుల్‌గా ఉంటుంది.


3, ఏప్రిల్ 2024, బుధవారం

Why cattle ruminate? - పశువులు ఎందుకు నెమరు వేస్తాయి?

 


మన ఇళ్ల దగ్గర మీరు గమనించే ఉంటారు, ఆవులు, గేదెల వంటివి ఆహారం నెమరు వేస్తూ ఉంటాయి. అవి అలా ఎందుకు చేస్తాయో, నెమరు వేసేటప్పుడు ఏం జరుగుతుందో తెలుసుకుందాం.


మనం ఏదైనా ఆహారం తిన్నప్పుడు ఆది కడుపులోకి వెళ్లిపోతుంది. దాన్ని మనం మళ్లీ పైకి తీసుకురాలేం. అలా తీసుకొస్తే, వామ్టింగ్ అయిపోతుంది. కానీ ఆవులు, గేదెలు, ఎద్దుల వంటి వాటి విషయంలో ఇది భిన్నంగా జరుగుతుంది. అవి తిన్న ఆహారాన్ని మళ్లీ తిరిగి నోటిలోకి తెచ్చుకోగలవు. అలా తెచ్చుకొని, బాగా నములుతాయి. దాన్నే మనం నెమరువేస్తున్నాయి అంటాం. దీనికి ప్రత్యేక కారణం ఉంది.


మనం మనకు కావాల్సిన ఆహారాన్ని ఇంట్లో స్టాక్ పెట్టుకుంటాం. తద్వారా ఎప్పుడు ఎంత కావాలంటే అంత తింటాం. కానీ పశువులు అలా స్టాక్ పెట్టుకోలేవు కదా.. అందుకే ప్రకృతి వాటికి ప్రత్యేక ఏర్పాటు ఇచ్చింది. అవి తమ పొట్టలోని జీర్ణాశయంలో ఆహారాన్ని స్టాక్ పెట్టుకుంటాయి. ఎలా అంటే.. వాటి జీర్ణాశయంలో 4 గదులు ఉంటాయి. అక్కడ స్టాక్ ఉంచుకున్న ఆహారం పూర్తిగా జీర్ణం అవ్వడానికి 3 రోజులు పడుతుంది.


పశువులు పొలానికి వెళ్లినప్పుడు గడ్డి, ఇతర మేతను నమలకుండా డైరెక్టుగా మింగేస్తాయి. ఆ ఆహారం వాటి జీర్ణాశయంలోని మొదటి గది అయిన ర్యూమన్‌ (rumen)లోకి వెళ్తుంది. అక్కడ మెత్తగా అయ్యి, కొంతవరకూ జీర్ణమవుతుంది. జీర్ణం కాని ఆహారాన్ని పశువులు తిరిగి నోట్లోకి తెచ్చుకుంటాయి. దాన్ని బాగా నములుతాయి. మెత్తగా అయ్యేలా చేస్తాయి. అదే నెమరువెయ్యడం అంటే.


నెమరు వేసిన తర్వాత మెత్తబడిన ఆహారం, జీర్ణాశయంలోని రెండో గది అయిన రెటిక్యులమ్‌ (reticulum)లోకి వెళ్తుంది. ఆ తర్వాత మూడో గది అయిన ఒమేసమ్‌ (omasum)లోకి వెళ్తుంది. చివరిగా నాలుగో గది అయిన అబోమేసమ్‌ (abomesum)లోకి వెళ్తుంది. ఆ తర్వాత పూర్తిగా జీర్ణమవుతుంది. ఇలా పశువులకు ప్రకృతి.. ప్రత్యేక ప్రక్రియను ఇచ్చింది.


2, ఏప్రిల్ 2024, మంగళవారం

Strange Facts - వింతలు - విచిత్రాలు - 2


మొసలి నేలపై తిన్నగా మాత్రమే నడవగలదు. పక్కకు తిరిగి నడవడం దానికి చాలా కష్టం. ఎప్పుడైనా మొసలి వెంటపడితే.. తిన్నగా పరుగెత్తకుండా.. అటూ ఇటూ జిగ్‌జాగ్‌గా పరుగెత్తాలి. అప్పుడు మొసలి పట్టుకోలేదు.


మిడతల్లో కొన్ని కలర్స్ మార్చుకోగలవు, మరికొన్ని పరిస్థితులను బట్టీ తమ ప్రవర్తనను కూడా మార్చుకుంటాయి. మరో ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏంటంటే.. మిడతల కాలి కండరాలు మనిషి కాలి కండరాల కంటే.. దాదాపు 1000 రెట్లు బలంగా ఉంటాయి.


ఆరోగ్యంగా ఉండే మనిషిలో 5 గ్రాముల దాకా ఇనుము ఉంటుంది. ఇందులో సగం ఎర్రరక్త కణాలలోనే ఉంటుంది. ఈ ఇనుముతో 3 అంగుళాల మేకును తయారుచెయ్యవచ్చు.


మనిషి శరీరంలో ఉండే కార్బన్‌తో 900 పెన్సిల్స్ తయారుచెయ్యవచ్చు.


సింహం గర్జన 8 కిలోమీటర్ల దూరం వినిపిస్తుంది. ఎందుకంటే.. సింహం గర్జన నుంచి 114 డెసిబెల్స్ సౌండ్ వస్తుంది. అదే మనిషి అరుపు నుంచి మాగ్జిమం 65 డెసిబెల్స్ సౌండ్ వస్తుంది. మనం 80 డెసిబెల్స్ వరకూ సేఫ్‌గా వినగలం. ధ్వని అంతకంటే పెరిగితే.. వినడం కష్టమే.


తూనీగలు 30 కోట్ల సంవత్సరాల నుంచి భూమిపై ఉన్నాయి. అదే భూమిపై మనిషి పుట్టి 60 లక్షల సంవత్సరాలే అయ్యింది. 


బొద్దింకలు ఆహారం లేకుండా నెల పాటూ జీవించగలవు. నీరు లేకుండా వారం పాటూ ఉండగలవు. అలాగే బొద్దింక నీటిలోపల మునిగివున్నా 15 నిమిషాలపాటు బతికి ఉండగలదు.


బబుల్‌గమ్‌ నమిలేటప్పుడు మన గుండె కొట్టుకునే వేగం మామూలుగా కంటే, కాస్త పెరుగుతుంది. ఎందుకంటే చ్యూయింగ్ గమ్ నమిలేటప్పుడు, 8 దవడ ఎముకలు కదులుతాయి. అది కూడా ఒక రకమైన ఎక్సర్‌సైజ్ లాంటిదే. అందువల్ల హార్ట్ బీట్ పెరుగుతుంది.


సూర్యుడి చుట్టూ భూమి రోజూ 24 లక్షల కిలోమీటర్లు తిరుగుతోంది. సెకండ్‌కి 29 కిలోమీటర్లకు పైగా వేగంతో భూమి తిరుగుతోంది. అదే మిల్కీ వే గెలాక్సీలో భూమి తిరిగే వేగం సెకండ్‌కి 200 కిలోమీటర్లుగా ఉంది. భూమితోపాటూ సూర్యుడు, ఇతర గ్రహాలు కూడా అదే వేగంతో పాలపుంత గెలాక్సీలో తిరుగుతున్నాయి.


1, ఏప్రిల్ 2024, సోమవారం

Why sweat before rain? - వర్షం వచ్చే ముందు ఉక్కపోత ఎందుకు?

 


సాధారణంగా వర్షం వచ్చే ముందు వాతావరణం చల్లబడుతుంది. చల్లని గాలి వీస్తుంది. పరిసరాలు ఆహ్లాదకరంగా మారతాయి. ఐతే.. ఆ సమయంలో మనకు చెమట పట్టి, ఉక్కగా అనిపిస్తుంది. అలా ఎందుకో తెలుసుకుందాం.


భారీ వర్షం వచ్చే ముందు మనకు చెమట ఎక్కువగా పడుతుంది. ఇలా ఎందుకంటే.. చెమట పట్టడం అనేది చర్మం పై భాగంలో కంటిన్యూగా జరిగే ప్రక్రియ. అంటే.. చర్మం కింద ఉండే స్వేద గ్రంధులు.. నిరంతరం చెమటను ఉత్పత్తి చేస్తూ ఉంటాయి. ఆ చెమట.. చర్మం పైభాగానికి నిరంతరం వస్తూనే ఉంటుంది. అది వాతావరణంలోని వేడిని గ్రహించి.. ఆవిరిగా మారి.. గాలిలో కలిసిపోతుంది. వేడి వాతావరణం ఉన్నప్పుడు ఇలా జరుగుతుంది. గాలిలో నీటి శాతం అంటే తేమ ఎంత ఉంది అన్నదానిపై ఇది ఆధారపడి ఉంటుంది.


గాలిలో తేమ తక్కువగా ఉంటే.. చెమట త్వరగా ఆవిరి అవుతుంది. అప్పుడు మనకు ఉక్కగా అనిపించదు. అదే గాలిలో తేమ ఎక్కువగా ఉంటే.. చెమట త్వరగా ఆవిరి అవ్వదు. వర్షం వచ్చే ముందు గాలిలో నీటి శాతం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఆ గాలిలో మరింత నీరు పట్టదు. అందువల్ల చెమట.. గాలిలో ఆవిరి అవ్వదు. అప్పుడు చర్మంపైకి వచ్చే చెమట, ఆవిరి అవ్వకుండా అక్కడే ఉండిపోతుంది. అదే సమయంలో చల్లని తేమ వాతావరణాన్ని తట్టుకునేందుకు శరీరం వేడెక్కుతుంది. దాంతో చర్మంపై చెమట క్రమంగా పెరుగుతూ ఉంటే.. మనకు ఉక్కపోస్తున్నట్లు అనిపిస్తుంది.