మనందరం ఆకాశంలో వెళ్లే విమానాలను తరచూ చూస్తూనే ఉంటాం. విమాన వేగం కంటే, ధ్వని వేగం తక్కువ కాబట్టి, ఫ్లైట్ కొంత ముందుకు వెళ్లాక, దాని సౌండ్ మనకు వినిపిస్తుంది. విమానం గాలిని చీల్చుతూ వెళ్లడం వల్ల ఈ ధ్వని ఉత్పత్తి అవుతుంది. అలాగే విమాన ఇంజిన్ల శబ్దం కూడా ఈ ధ్వనిలో ఉంటుంది. ఐతే.. పగటివేళ విమానం వెళ్లినప్పుడు వినిపించేంత శబ్దం, రాత్రివేళ ఎందుకు వినిపించదు? తెలుసుకుందాం.
పగటివేళ రకరకాల ధ్వనులు వస్తూ ఉంటాయి. అయినా ఆకాశంలో విమానం వెళ్తే, శబ్దం బాగా వినిపిస్తుంది, రాత్రివేళ వేరే శబ్దాలు లేకపోయినా, విమాన ధ్వని చాలా తక్కువగా వినిపిస్తుంది. దీనికి కారణం గాలిలో ధ్వని ప్రయాణించే విధానమే. గాలి వేగం, బరువును బట్టి, శబ్ద తరంగాల ప్రయాణం ఆధారపడి ఉంటుంది. రాత్రివేళ కంటే, పగటి పూట ఉష్ణోగ్రత ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఉష్ణోగ్రత ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, గాలి వేగం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఉష్ణోగ్రత తక్కువగా ఉన్నప్పుడు, గాలి వేగం తక్కువగా ఉంటుంది. గాలి వేగం తక్కువగా ఉన్నప్పుడు శబ్ద తరంగాలు మనల్ని పూర్తిగా చేరలేవు.
గాలి బరువును పరిశీలిస్తే, పగటివేళ ఉష్ణోగ్రత కారణంగా గాలి బరువు తక్కువగా ఉంటుంది. అలాగే రాత్రివేళ గాలి బరువు ఎక్కువగా ఉంటుంది. గాలి బరువు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు.. ధ్వని ఎక్కువ దూరం వినిపించగలదు. అందుకే పగటివేళ విమాన శబ్దం మనకు బాగా వినిపిస్తుంది. రాత్రివేళ చల్లదనం వల్ల గాలి బరువెక్కుతుంది. బరువైన గాలిలో శబ్ద తరంగాలు ఎక్కువ దూరం వెళ్లలేవు. అందుకే మనకు రాత్రివేళ విమాన శబ్దం తక్కువగా వినిపిస్తుంది.
పగటివేళ ధ్వనికి తీవ్రత (sound intensity) ఎక్కువగా ఉంటుంది. అందువల్ల విమాన శబ్దం మనకు స్పష్టంగా వినిపిస్తుంది. రాత్రివేళ ధ్వని తీవ్రత సరిగా ఉండదు. ఈ లక్షణం వల్ల కూడా రాత్రివేళ విమాన శబ్దం తక్కువగా వినిపిస్తుంది.
